Yuddha Kaanda - Sarga 81
In this Sarga, Indrajit uses his powers of magic to create a phantom Seetā, and plans to kill her before the eyes of the Vānaras. The Vānara army led by Hanumān advances towards the Rākshasa army led by him, when Hanumān sees the grieving and unkempt Seetā seated in Indrajit's chariot.
Hanumān, in agony over seeing her fallen into the hands of Indrajit, rebukes him in strong words for what he has done and warns him of fatal consequences if he harms her. Indrajit, with no care for the warning of Hanumān goes ahead and slays Seetā with his sword. He lets off mighty shouts of joy, hearing which the Vānaras flee.
6.81.1 அ
6.81.1 ஆ
6.81.1 இ
6.81.1 ஈ விஜ்ஞாய து மநஸ்தஸ்ய
ராகவஸ்ய மஹாத்மந: ।
ஸந்நிவ்ருத்யாஹவாத்தஸ்மாத்
ஸம்விவேஸ புரம் தத: ॥
vijñāya tu manastasya
rāghavasya mahātmanaḥ ।
sannivṛtyāhavāttasmāt
saṃvivēṡa puraṃ tataḥ ॥
Realizing what Mahātma Rāghava was thinking,
he (Indrajit) turned back from that battlefield
and went to the city (of Laṅkā).
6.81.2 அ
6.81.2 ஆ
6.81.2 இ
6.81.2 ஈ ஸோऽநுஸ்ம்ருத்ய வதம் தேஷாம்
ராக்ஷஸாநாம் தரஸ்விநாம் ।
க்ரோததாம்ரேக்ஷண: ஸூரோ
நிர்ஜகாமாத ராவணி: ॥
sō'nusmṛtya vadhaṃ tēṣām
rākṣasānāṃ tarasvinām ।
krōdhatāmrēkṣaṇaḥ ṡūrō
nirjagāmātha rāvaṇiḥ ॥
Then, he, the great warrior, set out (again),
his eyes turned red in anger as he recalled
the destruction of powerful Rākshasas.
6.81.3 அ
6.81.3 ஆ
6.81.3 இ
6.81.3 ஈ ஸ பஸ்சிமேந த்வாரேண
நிர்யயௌ ராக்ஷஸைர்வ்ருத: ।
இந்த்ரஜித்து மஹாவீர்ய:
பௌலஸ்த்யோ தேவகண்டக: ॥
sa paṡcimēna dvārēṇa
niryayau rākṣasairvṛtaḥ ।
indrajittu mahāvīryaḥ
paulastyō dēvakaṇṭakaḥ ॥
Then, with many Rākshasas around him,
Indrajit, the great warrior,
a descendant of Paulastya and
a thorn on the side of Dēvas,
re-emerged from the western gateway.
6.81.4 அ
6.81.4 ஆ
6.81.4 இ
6.81.4 ஈ இந்த்ரஜித்து ததோ த்ருஷ்ட்வா
ப்ராதரௌ ராமலக்ஷ்மணௌ ।
ரணாயாப்யுத்யதௌ வீரௌ
மாயாம் ப்ராதுஷ்கரோத்ததா ॥
indrajittu tatō dṛṣṭvā
bhrātarau rāmalakṣmaṇau ।
raṇāyābhyudyatau vīrau
māyāṃ prāduṣkarōttadā ॥
Then, seeing the valiant brothers
Rāma and Lakshmaṇa ready and avid for the fight,
Indrajit deployed his powers of magic.
6.81.5 அ
6.81.5 ஆ
6.81.5 இ
6.81.5 ஈ இந்த்ரஜித்து ரதே ஸ்தாப்ய
ஸீதாம் மாயாமயீம் தத: ।
பலேந மஹதாऽऽவ்ருத்ய
தஸ்யா வதமரோசயத் ॥
indrajittu rathē sthāpya
sītāṃ māyāmayīṃ tataḥ ।
balēna mahatā''vṛtya
tasyā vadhamarōcayat ॥
Then Indrajit planned to place a phantom Seetā
in the chariot and slay her,
himself well protected by a huge Rākshasa force.
6.81.6 அ
6.81.6 ஆ
6.81.6 இ
6.81.6 ஈ மோஹநார்தம் து ஸர்வேஷாம்
புத்திம் க்ருத்வா ஸுதுர்மதி: ।
ஹந்தும் ஸீதாம் வ்யவஸிதோ
வாநராபிமுகோ யயௌ ॥
mōhanārthaṃ tu sarvēṣām
buddhiṃ kṛtvā sudurmatiḥ ।
hantuṃ sītāṃ vyavasitō
vānarābhimukhō yayau ॥
Set to kill (phantom) Seetā and
hoping to confound everyone
that evil-minded one advanced towards the Vānaras.
6.81.7 அ
6.81.7 ஆ
6.81.7 இ
6.81.7 ஈ தம் த்ருஷ்ட்வா த்வபிநிர்யாந்தம்
நகர்யா: காநநௌகஸ: ।
உத்பேதுரபிஸங்க்ருத்தா:
ஸிலாஹஸ்தா யுயுத்ஸவ: ॥
taṃ dṛṣṭvā tvabhiniryāntam
nagaryāḥ kānanaukasaḥ ।
utpēturabhisaṅkruddhāḥ
ṡilāhastā yuyutsavaḥ ॥
On seeing him emerge from the city,
the dwellers of the Vana sprang up in anger,
with boulders in their hands
and ready to put up a fight.
6.81.8 அ
6.81.8 ஆ
6.81.8 இ
6.81.8 ஈ ஹநுமாந் புரதஸ்தேஷாம்
ஜகாம கபிகுஞ்ஜர: ।
ப்ரக்ருஹ்ய ஸுமஹச்ச்ருங்கம்
பர்வதஸ்ய துராஸதம் ॥
hanumān puratastēṣām
jagāma kapikuñjaraḥ ।
pragṛhya sumahacchṛṅgam
parvatasya durāsadam ॥
Hanumān, the foremost of the Vānaras, led them,
snatching a huge mountain crest
which none would dare face.
6.81.9 அ
6.81.9 ஆ
6.81.9 இ
6.81.9 ஈ
6.81.10 அ
6.81.10 ஆ
6.81.10 இ
6.81.10 ஈ ஸ ததர்ஸ ஹதாநந்தாம்
ஸீதாமிந்த்ரஜிதோ ரதே ।
ஏகவேணீதராம் தீநாம்
உபவாஸக்ருஸாநநாம் ।
பரிக்லிஷ்டைகவஸநாம்
அம்ருஜாம் ராகவப்ரியாம் ।
ரஜோமலாப்யாமாலிப்தை:
ஸர்வகாத்ரைர்வரஸ்த்ரியம் ॥
sa dadarṡa hatānandām
sītāmindrajitō rathē ।
ēkavēṇīdharāṃ dīnām
upavāsakṛṡānanām ।
parikliṣṭaikavasanām
amṛjāṃ rāghavapriyām ।
rajōmalābhyāmāliptaiḥ
sarvagātrairvarastriyam ॥
He saw in the chariot of Indrajit,
Seetā, the best of women, Rāghava's beloved,
woebegone, completely devoid of cheer,
her hair braided in a single plait,
her face emaciated because of fasting,
clad in a single piece of crumpled cloth,
and unkempt with every limb of hers
smeared with dirt and dust.
6.81.11 அ
6.81.11 ஆ
6.81.11 இ
6.81.11 ஈ தாம் நிரீக்ஷ்ய முஹூர்தம் து
மைதிலீத்யத்யவஸ்ய து ।
பபூவாசிரத்ருஷ்டா ஹி
தேந ஸா ஜநகாத்மஜா ॥
tāṃ nirīkṣya muhūrtaṃ tu
maithilītyadhyavasya tu ।
babhūvāciradṛṣṭā hi
tēna sā janakātmajā ॥
He looked at her for a while
and was certain that it was Maithili;
for, it was not too long ago that
he had seen her, the daughter of Janaka.
6.81.12 அ
6.81.12 ஆ
6.81.12 இ
6.81.12 ஈ தாம் தீநாம் மலதிக்தாங்கீம்
ரதஸ்தாம் த்ருஸ்ய மைதிலீம் ।
பாஷ்பபர்யாகுலமுகோ
ஹநுமாந் வ்யதிதோऽபவத் ॥
tāṃ dīnāṃ maladigdhāṅgīm
rathasthāṃ dṛṡya maithilīm ।
bāṣpaparyākulamukhō
hanumān vyathitō'bhavat ॥
On seeing Maithili woebegone,
all her limbs smeared with dirt, in that chariot.
Hanumān was in agony and
his face was covered by tears.
6.81.13 அ
6.81.13 ஆ
6.81.13 இ
6.81.13 ஈ
6.81.14 அ
6.81.14 ஆ
6.81.14 இ
6.81.14 ஈ அப்ரவீத்தாம் து ஸோகார்தாம்
நிராநந்தாம் தபஸ்விநீம் ।
ஸீதாம் ரதஸ்திதாம் த்ருஷ்ட்வா
ராக்ஷஸேந்த்ரஸுதாஸ்ரிதாம் ।
கிம் ஸமர்திதமஸ்யேதி
சிந்தயந் ஸ மஹாகபி: ।
ஸஹ தைர்வாநரஸ்ரேஷ்டை:
அப்யதாவத ராவணிம் ॥
abravīttāṃ tu ṡōkārtām
nirānandāṃ tapasvinīm ।
sītāṃ rathasthitāṃ dṛṣṭvā
rākṣasēndrasutāṡritām ।
kiṃ samarthitamasyēti
cintayan sa mahākapiḥ ।
saha tairvānaraṡrēṣṭhaiḥ
abhyadhāvata rāvaṇim ॥
Seeing her in that chariot, suffering,
devoid of any cheer and oppressed by grief,
and fallen into the hands of
the son of the Rākshasa King,
that great Vānara was worried, and thought aloud,
"What is he going to do now!",
and rushed towards Rāvaṇa's son
along with the other Vānara chiefs.
6.81.15 அ
6.81.15 ஆ
6.81.15 இ
6.81.15 ஈ தத்வாநரபலம் த்ருஷ்ட்வா
ராவணி: க்ரோதமூர்ச்சித: ।
க்ருத்வா விகோஸம் நிஸ்த்ரிம்ஸம்
மூர்த்நி ஸீதாமகர்ஷயத் ॥
tadvānarabalaṃ dṛṣṭvā
rāvaṇiḥ krōdhamūrcchitaḥ ।
kṛtvā vikōṡaṃ nistriṃṡam
mūrdhni sītāmakarṣayat ॥
On seeing the Vānara forces,
Rāvaṇa’s son, filled with rage,
drew his sword from its scabbard,
and caught Seetā by the hair.
6.81.16 அ
6.81.16 ஆ
6.81.16 இ
6.81.16 ஈ தாம் ஸ்த்ரியம் பஸ்யதாம் தேஷாம்
தாடயாமாஸ ராவணி: ।
க்ரோஸந்தீம் ராம ராமேதி
மாயயா யோஜிதாம் ரதே ॥
tāṃ striyaṃ paṡyatāṃ tēṣām
tāḍayāmāsa rāvaṇiḥ ।
krōṡantīṃ rāma rāmēti
māyayā yōjitāṃ rathē ॥
The son of Rāvaṇa hit Seetā,
a ploy created by magical powers,
as she cried, 'Rāma! O Rāma!, as they watched.
6.81.17 அ
6.81.17 ஆ
6.81.17 இ
6.81.17 ஈ க்ருஹீதமூர்தஜாம் த்ருஷ்ட்வா
ஹநுமாந் தைந்யமாகத: ।
ஸோகஜம் வாரி நைத்ராப்யாம்
அஸ்ருஜந்மாருதாத்மஜ: ॥
gṛhītamūrdhajāṃ dṛṣṭvā
hanumān dainyamāgataḥ ।
ṡōkajaṃ vāri naitrābhyām
asṛjanmārutātmajaḥ ॥
Hanumān, the son of Vāyu,
felt very sad watching her being caught by the hair,
tears of agony rolling down from his eyes.
6.81.18 அ
6.81.18 ஆ
6.81.18 இ
6.81.18 ஈ தாம் த்ருஷ்ட்வா சாருஸர்வாங்கீம்
ராமஸ்ய மஹிஷீம் ப்ரியாம் ।
அப்ரவீத் பருஷம் வாக்யம்
க்ரோதாத்ரக்ஷோதிபாத்மஜம் ॥
tāṃ dṛṣṭvā cārusarvāṅgīm
rāmasya mahiṣīṃ priyām ।
abravīt paruṣaṃ vākyam
krōdhādrakṣōdhipātmajam ॥
Seeing the beloved queen of Rāma,
whose every limb was lovely
(even in that condition),
he said these strong words to the
son of the Rākshasa King, in anger:
6.81.19 அ
6.81.19 ஆ
6.81.19 இ
6.81.19 ஈ துராத்மந்நாத்மநாஸாய
கேஸபக்ஷே பராம்ருஸ: ।
ப்ரஹ்மர்ஷீணாம் குலே ஜாதோ
ராக்ஷஸீம் யோநிமாஸ்ரித: ॥
durātmannātmanāṡāya
kēṡapakṣē parāmṛṡaḥ ।
brahmarṣīṇāṃ kulē jātō
rākṣasīṃ yōnimāṡritaḥ ॥
It is for your own destruction
that you touched her by the hair,
O you, who are born to a Rākshasa woman,
though a descendant of Brahmarshis!
6.81.20 அ
6.81.20 ஆ
6.81.20 இ
6.81.20 ஈ
6.81.21 அ
6.81.21 ஆ திக் த்வாம் பாபஸமாசாரம்
யஸ்ய தே மதிரீத்ருஸீ ।
ந்ருஸம்ஸாநார்ய துர்வ்ருத்த
க்ஷுத்ர பாபபராக்ரம ।
அநார்யஸ்யேத்ருஸம் கர்ம
க்ருணா தே நாஸ்தி நிர்க்ருண ॥
dhik tvāṃ pāpasamācāram
yasya tē matirīdṛṡī ।
nṛṡaṃsānārya durvṛtta
kṣudra pāpaparākrama ।
anāryasyēdṛṡaṃ karma
ghṛṇā tē nāsti nirghṛṇa ॥
Dhik! What kind of a person are you,
to do a hideous thing like this,
O cruel, ignoble, vile, sordid one,
who uses the prowess only for sinful acts!
Who but the ignoble would do such a thing?
Do you not have even an iota of pity,
O ruthless wretch?
6.81.21 இ
6.81.21 ஈ
6.81.22 அ
6.81.22 ஆ ச்யுதா க்ருஹாச்ச ராஜ்யாச்ச
ராமஹஸ்தாச்ச மைதிலீ ।
கிம் தவைஷாऽபராத்தா ஹி
யதேநாம் ஹந்துமிச்சஸி ॥
cyutā gṛhācca rājyācca
rāmahastācca maithilī ।
kiṃ tavaiṣā'parāddhā hi
yadēnāṃ hantumicchasi ॥
What offense did Maithili,
who lost the protection of
home, kingdom and the arms of Rāma,
commit against you, that you wish to kill her?
6.81.22 இ
6.81.22 ஈ
6.81.23 அ
6.81.23 ஆ ஸீதாம் ச ஹத்வா ந சிரம்
ஜீவிஷ்யஸி கதஞ்சந ।
வதார்ஹ கர்மணாऽநேந
மம ஹஸ்தகதோ ஹ்யஸி ॥
sītāṃ ca hatvā na ciram
jīviṣyasi kathañcana ।
vadhārha karmaṇā'nēna
mama hastagatō hyasi ॥
There is no way you can hope
to live any longer if you kill Seetā!
You deserve to be killed and this act of yours
puts your life squarely in my hands!
6.81.23 இ
6.81.23 ஈ
6.81.24 அ
6.81.24 ஆ யே ச ஸ்த்ரீகாதிநாம் லோகா
லோகவத்யேஷு குத்ஸிதா: ।
இஹ ஜிவிதமுத்ஸ்ருஜ்ய
ப்ரேத்ய தாந் ப்ரதிபத்ஸ்யஸே ॥
yē ca strīghātināṃ lōkā
lōkavadhyēṣu kutsitāḥ ।
iha jivitamutsṛjya
prētya tān pratipatsyasē ॥
O you, who deserve death
at the hands of all the world!
You shall die and go to that world,
most execrated of all, to which
go those who kill women!
6.81.24 இ
6.81.24 ஈ
6.81.25 அ
6.81.25 ஆ இதி ப்ருவாணோ ஹநுமாந்
ஸாயுதைர்ஹரிபிர்வ்ருத: ।
அப்யதாவத ஸங்க்ருத்தோ
ராக்ஷஸேந்த்ரஸுதம் ப்ரதி ॥
iti bruvāṇō hanumān
sāyudhairharibhirvṛtaḥ ।
abhyadhāvata saṅkruddhō
rākṣasēndrasutaṃ prati ॥
Saying this, Hanumān, along with the other armed Vānaras,
rushed upon the son of the Rākshasa King in wrath.
6.81.25 இ
6.81.25 ஈ
6.81.26 அ
6.81.26 ஆ ஆபதந்தம் மஹாவீர்யம்
ததநீகம் வநௌகஸாம் ।
ரக்ஷஸாம் பீமவேகாநாம்
அநீகம் து ந்யவாரயத் ॥
āpatantaṃ mahāvīryam
tadanīkaṃ vanaukasām ।
rakṣasāṃ bhīmavēgānām
anīkaṃ tu nyavārayat ॥
As that army of Vana dwellers
of extraordinary valor came attacking them,
the Rākshasa army of formidable force
put up a stiff line of defense.
6.81.26 இ
6.81.26 ஈ
6.81.27 அ
6.81.27 ஆ ஸ தாம் பாணஸஹஸ்ரேண
விக்ஷோப்ய ஹரிவாஹிநீம் ।
ஹரிஸ்ரேஷ்டம் ஹநூமந்தம்
இந்த்ரஜித் ப்ரத்யுவாச ஹ ॥
sa tāṃ bāṇasahasrēṇa
vikṣōbhya harivāhinīm ।
hariṡrēṣṭhaṃ hanūmantam
indrajit pratyuvāca ha ॥
Harrowing the Vānara army with
thousands of arrows, Indrajit responded to
Hanumān, the eminent Vānara, with these words:
6.81.27 இ
6.81.27 ஈ
6.81.28 அ
6.81.28 ஆ ஸுக்ரீவஸ்த்வம் ச ராமஸ்ச
யந்நிமித்தமிஹாகதா: ।
தாம் ஹநிஷ்யாமி வைதேஹீம்
அத்யைவ தவ பஸ்யத: ॥
sugrīvastvaṃ ca rāmaṡca
yannimittamihāgatāḥ ।
tāṃ haniṣyāmi vaidēhīm
adyaiva tava paṡyataḥ ॥
I shall kill Vaidēhee, for whose sake
Sugreeva, you and Rāma have come here,
right now and while you watch!
6.81.28 இ
6.81.28 ஈ
6.81.29 அ
6.81.29 ஆ இமாம் ஹத்வா ததோ ராமம்
லக்ஷ்மணம் த்வாம் ச வாநர ।
ஸுக்ரீவம் ச வதிஷ்யாமி
தம் சாநார்யம் விபீஷணம் ॥
imāṃ hatvā tatō rāmam
lakṣmaṇaṃ tvāṃ ca vānara ।
sugrīvaṃ ca vadhiṣyāmi
taṃ cānāryaṃ vibhīṣaṇam ॥
After killing her, O Vānara,
I shall slay Rāma, Lakshmaṇa, you,
Sugreeva and the ignoble Vibheeshaṇa!
6.81.29 இ
6.81.29 ஈ
6.81.30 அ
6.81.30 ஆ ந ஹந்தவ்யா: ஸ்த்ரியஸ்சேதி
யத்ப்ரவீஷி ப்லவங்கம ।
பீடாகரமமித்ராணாம்
யத் ஸ்யாத் கர்தவ்யமேவ தத் ॥
na hantavyāḥ striyaṡcēti
yadbravīṣi plavaṅgama ।
pīḍākaramamitrāṇām
yat syāt kartavyamēva tat ॥
As to your contention that women
should not be slain, O Vānara,
one must do whatever one can
to cause grief and misery to the foe.
6.81.30 இ
6.81.30 ஈ
6.81.31 அ
6.81.31 ஆ தமேவமுக்த்வா ருததீம்
ஸீதாம் மாயாமயீம் ததா ।
ஸிததாரேண கட்கேந
நிஜகாநேந்த்ரஜித் ஸ்வயம் ॥
tamēvamuktvā rudatīm
sītāṃ māyāmayīṃ tadā ।
ṡitadhārēṇa khaḍgēna
nijaghānēndrajit svayam ॥
Having said this,
Indrajit struck with his sharp sword
the phantom Seetā as she wept.
6.81.31 இ
6.81.31 ஈ
6.81.32 அ
6.81.32 ஆ
6.81.32 இ
6.81.32 ஈ யஜ்ஞோபவீதமார்கேண
பிந்நா தேந தபஸ்விநீ ।
ஸா ப்ருதிவ்யாம் ப்ருதுஸ்ரோணீ
பபாத ப்ரியதர்ஸநா ।
தாமிந்த்ரஜித்ஸ்வயம் ஹத்வா
ஹநுமந்தமுவாச ஹ ॥
yajñōpavītamārgēṇa
bhinnā tēna tapasvinī ।
sā pṛthivyāṃ pṛthuṡrōṇī
papāta priyadarṡanā ।
tāmindrajitsvayaṃ hatvā
hanumantamuvāca ha ॥
Cut athwart, in the pattern that
one wears the sacred thread, and cloven,
the suffering woman with
wide Kaṭee and pleasing looks,
fell down on the ground.
Having himself killed her thus,
Indrajit said to Hanumān:
6.81.33 அ
6.81.33 ஆ
6.81.33 இ
6.81.33 ஈ மயா ராமஸ்ய பஸ்யேமாம்
ப்ரியாம் ஸஸ்த்ர நிஷூதிதாம் ।
ஏஷா விஸஸ்தா வைதேஹீ
விபலோ வ: பரிஸ்ரம: ॥
mayā rāmasya paṡyēmām
priyāṃ ṡastra niṣūditām ।
ēṣā viṡastā vaidēhī
viphalō vaḥ pariṡramaḥ ॥
Look at this beloved of Rāma,
struck by my weapon!
Vaidēhee is now dead and
all your efforts are a mere waste.
6.81.34 அ
6.81.34 ஆ
6.81.34 இ
6.81.34 ஈ தத: கட்கேந மஹதா
ஹத்வா தாமிந்த்ரஜித் ஸ்வயம் ।
ஹ்ருஷ்ட: ஸ ரதமாஸ்தாய
விநநாத மஹாஸ்வநம் ॥
tataḥ khaḍgēna mahatā
hatvā tāmindrajit svayam ।
hṛṣṭaḥ sa rathamāsthāya
vinanāda mahāsvanam ॥
Having slaughtered her himself
with his huge sword,
Indrajit, in high spirits,
let off strident shouts,
seated in his chariot.
6.81.35 அ
6.81.35 ஆ
6.81.35 இ
6.81.35 ஈ வாநரா: ஸுஸ்ருவு: ஸப்தம்
அதூரே ப்ரத்யவஸ்திதா: ।
வ்யாதிதாஸ்யஸ்ய நதத:
தத்துர்கம் ஸம்ஸ்ரிதஸ்ய ச ॥
vānarāḥ ṡuṡruvuḥ ṡabdam
adūrē pratyavasthitāḥ ।
vyāditāsyasya nadataḥ
taddurgaṃ saṃṡritasya ca ॥
The Vānaras, who were not far away,
heard those shouts made by him
with his mouth gaping wide
from the midst of forces
that stood protecting him.
6.81.36 அ
6.81.36 ஆ
6.81.36 இ
6.81.36 ஈ ததா து ஸீதாம் விநிஹத்ய துர்மதி:
ப்ரஹ்ருஷ்டசேதா: ஸ பபூவ ராவணி: ।
தம் ஹ்ருஷ்டரூபம் ஸமுதீக்ஷ்ய வாநரா
விஷண்ணரூபா: ஸஹஸாபிதுத்ருவு: ॥
tathā tu sītāṃ vinihatya durmatiḥ
prahṛṣṭacētāḥ sa babhūva rāvaṇiḥ ।
taṃ hṛṣṭarūpaṃ samudīkṣya vānarā
viṣaṇṇarūpāḥ sahasābhidudruvuḥ ॥
Having slain Seetā,
the evil-minded son of Rāvaṇa
was filled with extreme joy in his heart.
The Vānaras, seeing him in such joy,
became sad and fled immediately.
இத்யார்ஷே வால்மீகீயே
ஸ்ரீமத்ராமாயணே ஆதிகாவ்யே
யுத்தகாண்டே ஏகாஸீதிதம: ஸர்க:॥
ityārṣē vālmīkīyē
ṡrīmadrāmāyaṇē ādikāvyē
yuddhakāṇḍē ēkāṡītitamaḥ sargaḥ॥
Thus concludes the eighty first Sarga
in Yuddha Kāṇḍa of the glorious Rāmāyaṇa,
the first ever poem of humankind,
composed by Maharshi Vālmeeki.