Tweet
Yuddha Kaanda - Sarga 74
In this Sarga, with Rāma and Lakshmaṇa falling unconscious, the Vānara army gets bewildered and the Vānara chiefs do not know what to do. Vibheeshaṇa comforts them, saying that the brothers have fallen unconscious only in deference to Brahma, whose Astra Indrajit deployed.
Hanumān and Vibheeshaṇa then go around the battlefield to comfort the Vānaras who are still alive. They see Jāmbavān, who, shot by many arrows, is very weak. Jāmbavān tells Hanumān to go to the Mountain of Herbs by the Himavān and bring the herbs from there to heal and revive Rāma, Lakshmaṇa and the Vānaras.
Hanumān immediately climbs on the Malaya mountain and, increasing his body to the size of a mountain, leaps into the air. Crossing oceans, hills, forests and cities, Hanumān reaches Himavān and locates the Mountain of Herbs. The magical herbs, sensing that someone has come to take them away, make themselves invisible. The outraged Hanumān, then plucks the whole mountain and carries it to Laṅkā and places it in the midst of the Vānara army.
The wounds of Rāma, Lakshmaṇa and the Vānaras heal instantly from the waft of the scent of the herbs. Hanumān carries the Mountain of Herbs back to Himavān and returns.
6.74.1 அ
6.74.1 ஆ
6.74.1 இ
6.74.1 ஈ தயோஸ்ததா ஸாதிதயோ ரணாக்ரே
முமோஹ ஸைந்யம் ஹரிபுங்கவாநாம் ।
ஸுக்ரீவநீலாங்கதஜாம்பவந்தோ
ந சாபி கிஞ்சித் ப்ரதிபேதிரே தே ॥
Seeing the brothers thus struck down
on the battlefield, the Vānara army was bewildered.
Sugreeva, Neela, Aṅgada, and Jāmbavān
simply did not know what to do.
6.74.2 அ
6.74.2 ஆ
6.74.2 இ
6.74.2 ஈ ததோ விஷண்ணம் ஸமவேக்ஷ்ய ஸைந்யம்
விபீஷணோ புத்திமதாம் வரிஷ்ட: ।
உவாச ஸாகாம்ருகராஜவீராந்
ஆஸ்வாஸயந்நப்ரதிமைர்வசோபி: ॥
Seeing the army woebegone,
Vibheeshaṇa, foremost among sagacious men,
spoke these words reassuringly,
as no one else could, to the King and
the valiant chiefs of the beasts of the Vana:
6.74.3 அ
6.74.3 ஆ
6.74.3 இ
6.74.3 ஈ மா பைஷ்ட நாஸ்த்யத்ர விஷாதகாலோ
யதார்யபுத்ரௌ ஹ்யவஸௌ விஷண்ணௌ ।
ஸ்வயம்புவோ வாக்யமதோத்வஹந்தௌ
யத்ஸாதிதாவிந்த்ரஜிதஸ்த்ரஜாலை: ॥
Do not succumb to fear.
There is no occasion for grief here,
for the noble princes fell unconscious
without resisting the onslaught
of the torrent of arrows of Indrajit,
only to honor the power of the Self-Emergent.
6.74.4 அ
6.74.4 ஆ
6.74.4 இ
6.74.4 ஈ தஸ்மை து தத்தம் பரமாஸ்த்ரமேதத்
ஸ்வயம்புவா ப்ராஹ்மமமோகவீர்யம் ।
தந்மாநயந்தௌ யுதி ராஜபுத்ரௌ
நிபாதிதௌ கோऽத்ர விஷாதகால: ॥
This supreme Astra of never failing power
was granted by the Self-Emergent himself.
It is in deference to Him, that the princes
have allowed themselves to be downed.
Where is the occasion here to grieve?
6.74.5 அ
6.74.5 ஆ
6.74.5 இ
6.74.5 ஈ ப்ராஹ்மமஸ்த்ரம் ததோ தீமாந்
மாநயித்வா து மாருதி: ।
விபீஷணவச: ஸ்ருத்வா
ஹநுமாம்ஸ்தமதாப்ரவீத் ॥
On hearing those words of Vibheeshaṇa,
the sagacious Hanumān, son of Vāyu,
who himself had yielded in deference
to Brahma's Astra (in the past), said:
6.74.6 அ
6.74.6 ஆ
6.74.6 இ
6.74.6 ஈ அஸ்மிந்நஸ்த்ரஹதே ஸைந்யே
வாநராணாம் தரஸ்விநாம் ।
யோ யோ தாரயதே ப்ராணாந்
தந்தமாஸ்வாஸயாவஹை ॥
Let us go and comfort whoever is still alive
among the army of powerful Vānaras
who were struck by the Astra.
6.74.7 அ
6.74.7 ஆ
6.74.7 இ
6.74.7 ஈ தாவுபௌ யுகபத்வீரௌ
ஹநுமத்ராக்ஷஸோத்தமௌ ।
உல்காஹஸ்தௌ ததா ராத்ரௌ
ரணஸீர்ஷே விசேரது: ॥
And the two Veeras, Hanumān and
the foremost of the Rākshasas (Vibheeshaṇa),
went around the battlefield
in that dark night, holding torches in their hands.
6.74.8 அ
6.74.8 ஆ
6.74.8 இ
6.74.8 ஈ
6.74.9 அ
6.74.9 ஆ
6.74.9 இ
6.74.9 ஈ பிந்நலாங்கூலஹஸ்தோரு
பாதாங்குலிஸிரோதரை: ।
ஸ்ரவத்பி: க்ஷதஜம் காத்ரை:
ப்ரஸ்ரவத்பி: ஸமந்தத: ।
பதிதை: பர்வதாகாரை:
வாநரைரபிஸம்வ்ருதாம் ।
ஸஸ்த்ரைஸ்ச பதிதைர்தீப்தை:
தத்ருஸாதே வஸுந்தராம் ॥
They saw the earth covered with the
fallen Vānaras that were huge like mountains,
and also fallen weapons, still dazzling.
With their tails, arms, thighs, feet, toes
and necks broken, blood was flowing
from their bodies and urine was oozing.
6.74.10 அ
6.74.10 ஆ
6.74.10 இ
6.74.10 ஈ
6.74.11 அ
6.74.11 ஆ
6.74.11 இ
6.74.11 ஈ ஸுக்ரீவமங்கதம் நீலம்
ஸரபம் கந்தமாதநம் ।
கவாக்ஷம் ச ஸுஷேணம் ச
வேகதர்ஸிநமேவ ச ।
மைந்தம் நலம் ஜ்யோதிமுகம்
த்விவிதம் பநஸம் ததா ।
ஏதாம்ஸ்சாந்யாம்ஸ்ததோ வீரௌ
தத்ருஸாதே ஹதாந் ரணே ॥
They saw Sugreeva, Aṅgada , Neela, Ṡarabha,
Gandhamādana, Gavāksha, Sushēṇa, Vēgadarsi,
Mainda, Nala, Jyōtirmukha, Dwivida, Panasa
and many other mighty warriors lying,
struck down in that battle.
6.74.12 அ
6.74.12 ஆ
6.74.12 இ
6.74.12 ஈ ஸப்தஷஷ்டிர்ஹதா: கோட்யோ
வாநராணாம் தரஸ்விநாம் ।
அஹ்ந: பஞ்சமஸேஷேண:
வல்லபேந ஸ்வயம்புவ: ॥
Just within the last fifth of the day,
the weapon dear to the Self-Emergent
had struck down sixty-seven
crores of powerful Vānaras.
6.74.13 அ
6.74.13 ஆ
6.74.13 இ
6.74.13 ஈ ஸாகரௌகநிபம் பீமம்
த்ருஷ்ட்வா பாணார்திதம் பலம் ।
மார்கதே ஜாம்பவந்தம் ஸ
ஹநுமாந் ஸவிபீஷண: ॥
Finding that the army,
formidable as the ocean,
was struck down by the arrows,
Hanumān, along with Vibheeshaṇa,
went searching for Jāmbavān.
6.74.14 அ
6.74.14 ஆ
6.74.14 இ
6.74.14 ஈ
6.74.15 அ
6.74.15 ஆ ஸ்வபாவஜரயா யுக்தம்
வ்ருத்தம் ஸரஸதைஸ்சிதம் ।
ப்ரஜாபதிஸுதம் வீரம்
ஸாம்யந்தமிவ பாவகம் ।
த்ருஷ்ட்வா தமுபஸங்கம்ய
பௌலஸ்த்யோ வாக்யமப்ரவீத் ॥
Spotting that heroic son of the Progenitor,
who had become old and was suffering
from the weight of the old age,
who seemed like a dying fire,
with hundreds of arrows sticking all over him,
the scion of the Pulastyas went near him, and said:
6.74.15 இ
6.74.15 ஈ கச்சிதார்ய ஸரைஸ்தீக்ஷ்ணை:
ப்ராணா ந த்வம்ஸிதாஸ்தவ ॥
O noble one, I hope your life
has not been taken by these sharp arrows!
6.74.16 அ
6.74.16 ஆ
6.74.16 இ
6.74.16 ஈ விபீஷணவச: ஸ்ருத்வா
ஜாம்பவாந்ருக்ஷபுங்கவ: ।
க்ருச்ச்ராதப்யுத்கிரந் வாக்யம்
இதம் வசநமப்ரவீத் ॥
Hearing the words of Vibheeshaṇa,
Jāmbavān, the bull among the bears,
managed to utter these words
with great difficulty:
6.74.17 அ
6.74.17 ஆ
6.74.17 இ
6.74.17 ஈ நைர்ருதேந்த்ர மஹாவீர்ய
ஸ்வரேண த்வாऽபிலக்ஷயே ।
பீட்யமாந: ஸிதைர்பாணை:
ந த்வாம் பஸ்யாமி சக்ஷுஷா ॥
O leader of Rākshasas
of extraordinary valor!
I recognize you by your voice.
With these sharp arrows torturing me,
I cannot open my eyes to see you.
6.74.18 அ
6.74.18 ஆ
6.74.18 இ
6.74.18 ஈ அஞ்ஜநா ஸுப்ரஜா யேந
மாதரிஸ்வா ச நைர்ऽத ।
ஹநுமாந் வாநரஸ்ரேஷ்ட:
ப்ராணாந் தாரயதே க்வசித் ॥
O Rākshasa! Is Hanumān,
the prominent Vānara,
the good son of Añjanā and Vāyu,
somewhere, still alive?’
6.74.19 அ
6.74.19 ஆ ஸ்ருத்வா ஜாம்பவதோ வாக்யம்
உவாசேதம் விபீஷண: ॥
Hearing those words of Jāmbavān,
Vibheeshaṇa said these words:
6.74.19 இ
6.74.19 ஈ
6.74.20 அ
6.74.20 ஆ
6.74.20 இ
6.74.20 ஈ ஆர்யபுத்ராவதிக்ரம்ய
கஸ்மாத் ப்ருச்சஸி மாருதிம் ।
நைவ ராஜநி ஸுக்ரீவே
நாங்கதே நாபி ராகவே ।
ஆர்ய ஸந்தர்ஸித: ஸ்நேஹோ
யதா வாயுஸுதே பர: ॥
You ask about Māruti,
ahead of even the noble princes!
You do not show, O noble one,
the kind of affection that you show to the son of Vāyu,
either to Sugreeva, the king,
or to Aṅgada and not even to Rāghava!
6.74.21 அ
6.74.21 ஆ விபீஷணவச: ஸ்ருத்வா
ஜாம்பவாந் வாக்யமப்ரவீத் ॥
Hearing those words of Vibheeshaṇa,
Jāmbavān said these words:
6.74.21 இ
6.74.21 ஈ
6.74.22 அ
6.74.22 ஆ
6.74.22 இ
6.74.22 ஈ ஸ்ருணு நைர்ருதஸார்தூல
யஸ்மாத் ப்ருச்சாமி மாருதிம் ।
தஸ்மிந் ஜீவதி வீரே து
ஹதமப்யஹதம் பலம் ।
ஹநுமத்யுஜ்ஜிதப்ராணே
ஜீவந்தோऽபி வயம் ஹதா: ॥
Listen, O tiger among Rākshasas, the reason
for my inquiring about (the wellbeing of) Māruti.
If that Veera is alive,
the army is alive even if it is struck down.
If his life is taken,
we are as good as dead, even if we are alive.
6.74.23 அ
6.74.23 ஆ
6.74.23 இ
6.74.23 ஈ தரதே மாருதிஸ்தாத
மாருதப்ரதிமோ யதி ।
வைஸ்வாநரஸமோ வீர்யே
ஜீவிதாஸா ததோ பவேத் ॥
If Māruti, the peer of Vāyu and
the equal of Vaiṡwānara in his strength,
is alive, my son, there is
hope for us to be alive!
6.74.24 அ
6.74.24 ஆ
6.74.24 இ
6.74.24 ஈ ததோ வ்ருத்தமுபாகம்ய
விநயாதப்யவாதயத் ।
க்ருஹ்ய ஜாம்பவத: பாதௌ
ஹநுமாந் மாருதாத்மஜ: ॥
Meanwhile, Hanumān, the son of Vāyu,
came to that old man and with all deference,
prostrated to him, falling at his feet.
6.74.25 அ
6.74.25 ஆ
6.74.25 இ
6.74.25 ஈ ஸ்ருத்வா ஹநுமதோ வாக்யம்
ததாபி வ்யதிதேந்த்ரிய: ।
புநர்ஜாதமிவாத்மாநம்
மந்யதே ஸ்மர்க்ஷபுங்கவ: ॥
Hearing the voice of Hanumān,
the bull among bears felt that
he had gained a new lease of life,
in spite of all his senses hurting.
6.74.26 அ
6.74.26 ஆ ததோऽப்ரவீந்மஹாதேஜா
ஹநுமந்தம் ஸ ஜாம்பவாந் ॥
Then Jāmbavān of extraordinary power
said to Hanumān:
6.74.26 இ
6.74.26 ஈ
6.74.27 அ
6.74.27 ஆ
6.74.27 இ
6.74.27 ஈ ஆகச்ச ஹரிஸார்தூல
வாநராம்ஸ்த்ராதுமர்ஹஸி ।
நாந்யோ விக்ரமபர்யாப்த:
த்வமேஷாம் பரம: ஸகா ।
த்வத்பராக்ரமகாலோऽயம்
நாந்யம் பஸ்யாமி கஞ்சந ॥
O tiger among Vānaras! Please come
and rescue all the Vānaras!
You are their true friend in need
because of your extensive prowess!
Your supreme prowess is the need of the hour,
and I can see no one else (possessing it).
6.74.28 அ
6.74.28 ஆ
6.74.28 இ
6.74.28 ஈ ருக்ஷவாநரவீராணாம்
அநீகாநி ப்ரஹர்ஷய ।
விஸல்யௌ குரு சாப்யேதௌ
ஸாதிதௌ ராமலக்ஷ்மணௌ ॥
Bring cheer to this army of bears and Vānaras.
And relieve these two, Rāma and Lakshmaṇa,
who have been struck down, from their pain.
6.74.29 அ
6.74.29 ஆ
6.74.29 இ
6.74.29 ஈ கத்வா பரமமத்வாநம்
உபர்யுபரி ஸாகரம் ।
ஹிமவந்தம் நகஸ்ரேஷ்டம்
ஹநுமந் கந்துமர்ஹஸி ॥
You shall, O Hanumān, go to Himavān,
the best among the mountains,
flying a long way high above the ocean!
6.74.30 அ
6.74.30 ஆ
6.74.30 இ
6.74.30 ஈ தத: காஞ்சநமத்யுச்சம்
ருஷபம் பர்வதோத்தமம் ।
கைலாஸஸிகரம் சாபி
த்ரக்ஷ்யஸ்யரிநிஷூதந ॥
There you will see the Ṛshabha,
the best of mountains, lofty and all of gold,
and the peak of Kailāsa too, O destroyer of foe!
6.74.31 அ
6.74.31 ஆ
6.74.31 இ
6.74.31 ஈ தயோ: ஸிகரயோர்மத்யே
ப்ரதீப்தமதுலப்ரபம் ।
ஸர்வௌஷதியுதம் வீர
த்ரக்ஷ்யஸ்யோஷதிபர்வதம் ॥
Between those two peaks, O Veera,
you will find the mountain that
glows with unparalleled brightness
and is the home of all medicinal herbs,
known as the Mountain of Herbs.
6.74.32 அ
6.74.32 ஆ
6.74.32 இ
6.74.32 ஈ
6.74.33 அ
6.74.33 ஆ
6.74.33 இ
6.74.33 ஈ தஸ்ய வாநரஸார்தூல
சதஸ்ரோ மூர்த்நிஸம்பவா: ।
த்ரக்ஷ்யஸ்யோஷதயோ தீப்தா
தீபயந்த்யோ திஸோ தஸ ।
ம்ருதஸஞ்ஜீவநீம் சைவ
விஸல்யகரணீமபி ।
ஸாவர்ண்யகரணீம் சைவ
ஸந்தாநகரணீம் ததா ॥
There you will see, O tiger among Vānaras,
four glowing herbs growing on its top,
known as Mṛtasañjeevani, Viṡalyakaraṇi,
Sāvarṇyakaraṇi and Sandhānakaraṇi,
illuminating all the ten directions.
6.74.34 அ
6.74.34 ஆ
6.74.34 இ
6.74.34 ஈ தா: ஸர்வா ஹநுமந் க்ருஹ்ய
க்ஷிப்ரமாகந்துமர்ஹஸி ।
ஆஸ்வாஸய ஹரீந் ப்ராணை:
யோஜ்ய கந்தவஹாத்மஜ ॥
O Hanumān, O son of the carrier of fragrance!
You shall quickly bring all of them
and comfort all the Vānaras, restoring their lives!
6.74.35 அ
6.74.35 ஆ
6.74.35 இ
6.74.35 ஈ ஸ்ருத்வா ஜாம்பவதோ வாக்யம்
ஹநுமாந் ஹரிபுங்கவ: ।
ஆபூர்யத பலோத்தர்ஷை:
தோயவேகைரிவார்ணவ: ॥
On hearing those words of Jāmbavān,
Hanumān, the bull among Vānaras
surged with tremendous strength and energy,
like the ocean surging under heavy winds.
6.74.36 அ
6.74.36 ஆ
6.74.36 இ
6.74.36 ஈ ஸ பர்வததடாக்ரஸ்த:
பீடயந் பர்வதோத்தமம் ।
ஹநுமாந் த்ருஸ்யதே வீரோ
த்விதீய இவ பர்வத: ॥
Standing on top of one of best of the mountains
and oppressing it with his weight,
the valiant Hanumān looked like a second mountain.
6.74.37 அ
6.74.37 ஆ
6.74.37 இ
6.74.37 ஈ ஹரிபாதவிநிர்பக்நோ
நிஷஸாத ஸ பர்வத: ।
ந ஸஸாக ததாऽऽத்மாநம்
ஸோடும் ப்ருஸநிபீடித: ॥
The mountain sank,
unable to hold itself up
under the terrible pressure,
crumbling under the feet of the Vānara.
6.74.38 அ
6.74.38 ஆ
6.74.38 இ
6.74.38 ஈ தஸ்ய பேதுர்நகா பூமௌ
ஹரிவேகாச்ச ஜஜ்வலு: ।
ஸ்ருங்காணி ச வ்யஸீர்யந்த
பீடிதஸ்ய ஹநூமதா ॥
Its trees crashed to the ground and burst ablaze
under the impact of the Vānara’s tremendous force.
The peaks of the mountain cracked
under the pressure of Hanumān.
6.74.39 அ
6.74.39 ஆ
6.74.39 இ
6.74.39 ஈ தஸ்மிந் ஸம்பீட்யமாநே து
பக்நத்ருமாஸிலாதலே ।
ந ஸேகுர்வாநரா: ஸ்தாதும்
கூர்ணமாநே நகோத்தமே ॥
As the trees and boulders on it crumbled
and as that best of the mountains tottered,
the Vānara found it hard to stand steady.
6.74.40 அ
6.74.40 ஆ
6.74.40 இ
6.74.40 ஈ ஸா கூர்ணிதமஹாத்வாரா
ப்ரபக்நக்ருஹகோபுரா ।
லங்கா த்ராஸாகுலா ராத்ரௌ
ப்ரந்ருத்தேவாபவத்ததா ॥
With its great gates tottering,
its houses and towers tumbling down,
Laṅkā felt dizzy, like one would while dancing,
and went into a turmoil with fright in that night.
6.74.41 அ
6.74.41 ஆ
6.74.41 இ
6.74.41 ஈ ப்ருதிவீதரஸங்காஸோ
விபீட்ய தரணீதரம் ।
ப்ருதிவீம் க்ஷோபயாமாஸ
ஸார்ணவாம் மாருதாத்மஜ: ॥
The son of Vāyu, mountainous in size,
pressed that mountain hard,
putting the earth along with its seas in turmoil.
6.74.42 அ
6.74.42 ஆ
6.74.42 இ
6.74.42 ஈ
6.74.43 அ
6.74.43 ஆ
6.74.43 இ
6.74.43 ஈ
6.74.44 அ
6.74.44 ஆ
6.74.44 இ
6.74.44 ஈ ஆருரோஹ ததா தஸ்மாத்
தரிர்மலயபர்வதம் ।
மேருமந்தரஸங்காஸம்
நாநாப்ரஸ்ரவணாகுலம் ।
நாநாத்ருமலதாகீர்ணம்
விகாஸிகமலோத்பலம் ।
ஸேவிதம் தேவகந்தர்வை:
ஷஷ்டியோஜநமுச்ச்ரிதம் ।
வித்யாதரைர்முநிகணை:
அப்ஸரோபிர்நிஷேவிதம் ।
நாநாம்ருககணாகீர்ணம்
பஹுகந்தரஸோபிதம் ॥
And from that mountain,
he climbed on to Malaya mountain
that was majestic like Mēru and Mandara,
with cascades flowing everywhere and
teeming with every kind of tree and creeper
and with lotuses and lilies in bloom.
It was sixty Yōjanas in height and was
splendid with its many caves and
crowded with animals of every kind,
serving as a resort for the Dēvas, Gandharvas,
Vidyādharas, companies of sages and Apsarasas.
6.74.45 அ
6.74.45 ஆ
6.74.45 இ
6.74.45 ஈ ஸர்வாநாகுலயம்ஸ்தத்ர
யக்ஷகந்தர்வகிந்நராந் ।
ஹநுமாந் மேகஸங்காஸோ
வவ்ருதே மாருதாத்மஜ: ॥
Hanumān, the son of Vāyu,
who was huge like a cloud, grew in size
discombobulating all the
Yakshas, Gandharvas and Kinnaras.
6.74.46 அ
6.74.46 ஆ
6.74.46 இ
6.74.46 ஈ பத்ப்யாம் து ஸைலமாபீட்ய
வடவாமுகவந்முகம் ।
விவ்ருத்யோக்ரம் நநாதோச்சை:
த்ராஸயந் ரஜநீசராந் ॥
Pressing the mountain with his feet,
he opened his mouth wide
like the mouth of a volcano at the bottom of the sea,
and let off a harsh and piercing yell,
terrifying the Night-Rovers.
6.74.47 அ
6.74.47 ஆ
6.74.47 இ
6.74.47 ஈ தஸ்ய நாநத்யமாநஸ்ய
ஸ்ருத்வா நிநதமத்புதம் ।
லங்காஸ்தா ராக்ஷஸா: ஸர்வே
ந ஸேகு: ஸ்பந்திதும் பயாத் ॥
Hearing that tremendous roar of his,
the Rākshasas in Laṅkā dared not
so much as stir from their places out of fear.
6.74.48 அ
6.74.48 ஆ
6.74.48 இ
6.74.48 ஈ நமஸ்க்ருத்வா ஸமுத்ராய
மாருதிர்பீமவிக்ரம: ।
ராகவார்தே பரம் கர்ம
ஸமீஹதபரந்தப: ॥
Making his prostrations to the lord of the ocean,
Māruti of formidable exploits, scorcher of the foe,
set himself on a supremely great undertaking
in the cause of Rāghava.
6.74.49 அ
6.74.49 ஆ
6.74.49 இ
6.74.49 ஈ ஸ புச்சமுத்யம்ய புஜங்ககல்பம்
விநம்ய ப்ருஷ்டம் ஸ்ரவணே நிகுச்ய ।
விவ்ருத்ய வக்த்ரம் வடவாமுகாபம்
ஆபுப்லுவே வ்யோம்நி ஸ சண்டவேக: ॥
Raising high his tail that resembled a snake,
bending his back, contracting his ears
and opening wide his mouth that resembled
the mouth of a volcano at the bottom of the sea,
he leaped into the sky with terrific speed.
6.74.50 அ
6.74.50 ஆ
6.74.50 இ
6.74.50 ஈ ஸ வ்ருக்ஷஷண்டாம்ஸ்தரஸா ஜஹார
ஸைலாந் ஸிலா: ப்ராக்ருதவாநராம்ஸ்ச ।
பாஹூருவேகோத்ததஸம்ப்ரணுந்நா:
தே க்ஷீணவேகா: ஸலிலே நிபேது: ॥
The force of his movement lifted (into the air)
whole groves of trees, hills and rocks,
and the ordinary Vānaras.
After being lifted into the air with
the force of his arms and thighs,
they lost their speed and fell into the water.
6.74.51 அ
6.74.51 ஆ
6.74.51 இ
6.74.51 ஈ தௌ ப்ரஸார்யோரகபோககல்பௌ
பூஜௌ புஜங்காரிநிகாஸவீர்ய: ।
ஜகாம மேரும் நகராஜமக்ர்யம்
திஸ: ப்ரகர்ஷந்நிவ வாயுஸூநு: ॥
With his arms stretched forward
like the bodies of snakes,
the son of Vāyu, who equaled
the foe of serpents (Garuḍa) in strength,
flew to the Mēru, foremost of all the kings of mountains,
seeming to drag all the quarters along with him.
6.74.52 அ
6.74.52 ஆ
6.74.52 இ
6.74.52 ஈ ஸ ஸாகரம் கூர்ணிதவீசிமாலம்
ததா ப்ருஸம் ப்ராமிதஸர்வஸத்த்வம் ।
ஸமீக்ஷமாண: ஸஹஸா ஜகாம
சக்ரம் யதா விஷ்ணுகராக்ரமுக்தம் ॥
He flew instantly,
like the discus sped by Vishṇu’s arm,
looking down at the ocean whose
bellows were rising and falling
flipping over all the creatures in it.
6.74.53 அ
6.74.53 ஆ
6.74.53 இ
6.74.53 ஈ ஸ பர்வதாந் வ்ருக்ஷகணாந் ஸராம்ஸி
நதீஸ்தடாகாநி புரோத்தமாநி ।
ஸ்பீதாந் ஜநாந்தாநபி ஸம்ப்ரவீக்ஷ்ய
ஜகாம வேகாத் பித்ருதுல்யவேக: ॥
He who equaled his father in swiftness
passed at a tremendous speed over mountains,
forests, lakes, rivers, ponds, great cities
and populous countrysides.
6.74.54 அ
6.74.54 ஆ
6.74.54 இ
6.74.54 ஈ ஆதித்யபதமாஸ்ரித்ய
ஜகாம ஸ கதக்லம: ।
ஹநுமாம்ஸ்த்வரிதோ வீர:
பித்ருதுல்யபராக்ரம: ॥
Hanumān, the peer of his father in prowess,
went effortlessly along the path of the sun.
6.74.55 அ
6.74.55 ஆ
6.74.55 இ
6.74.55 ஈ ஜவேந மஹதா யுக்தோ
மாருதிர்மாருதோ யதா ।
ஜகாம ஹரிஸார்தூலோ
திஸ: ஸப்தேந பூரயந் ॥
Māruti, that tiger among Vānaras,
went with a great speed like Wind, creating
a sound that reverberated in every direction.
6.74.56 அ
6.74.56 ஆ
6.74.56 இ
6.74.56 ஈ ஸ்மரந் ஜாம்பவதோ வாக்யம்
மாருதிர்பீமவிக்ரம: ।
ததர்ஸ ஸஹஸா சாபி
ஹிமவந்தம் மஹாகபி: ॥
Māruti, the great Vānara of
terrific prowess quickly reached and saw Himavān,
just as he remembered the words of Jāmbavān.
6.74.57 அ
6.74.57 ஆ
6.74.57 இ
6.74.57 ஈ
6.74.57 உ
6.74.57 ஊ நாநாப்ரஸ்ரவணோபேதம்
பஹுகந்தரநிர்ஜரம் ।
ஸ்வேதாப்ரசயஸங்காஸை:
ஸிகரைஸ்சாருதர்ஸநை: ।
ஸோபிதம் விவிதைர்வ்ருக்ஷை:
அகமத் பர்வதோத்தமம் ॥
Then he alighted on that mighty mountain
which had many cascades, caves and waterfalls,
and was lovely with trees of every kind,
its crests looking like banks of white clouds.
6.74.58 அ
6.74.58 ஆ
6.74.58 இ
6.74.58 ஈ ஸ தம் ஸமாஸாத்ய மஹாநகேந்த்ரம்
அதிப்ரவ்ருத்தோத்தமஹேமஸ்ருங்கம் ।
ததர்ஸ புண்யாநி மஹாஸ்ரமாணி
ஸுரர்ஷிஸங்கோத்தமஸேவிதாநி ॥
Arriving at the great king of mountain
with its exceedingly lofty golden peaks,
he beheld the holy Āṡramas that
were the residences of
companies of great, divine sages.
6.74.59 அ
6.74.59 ஆ
6.74.59 இ
6.74.59 ஈ ஸ ப்ரஹ்மகோஸம் ரஜதாலயம் ச
ஸக்ராலயம் ருத்ரஸரப்ரமோக்ஷம் ।
ஹயாநநம் ப்ரஹ்மஸிரஸ்ச தீப்தம்
ததர்ஸ வைவஸ்வதகிங்கராம்ஸ்ச ॥
He saw the resort of Brahma, the abode of Ṡakra,
the silver mountain (Kailāsa),
the spot where Rudra shot arrows,
the site where Hayagreeva was worshiped,
the dazzling spot where the head of Brahma fell,
and the servants of the sun.
6.74.60 அ
6.74.60 ஆ
6.74.60 இ
6.74.60 ஈ வஜ்ராலயம் வைஸ்ரவணாலயம் ச
ஸூர்யப்ரபம் ஸூர்யநிபந்தநம் ச ।
ப்ரஹ்மாஸநம் ஸங்கரகார்முகம் ச
ததர்ஸ நாபிம் ச வஸுந்தராயா: ॥
He saw the place where Indra
had obtained the Vajra,
the sun-bright abode of Vaiṡravaṇa (Kubēra),
the place where the sun had been made to stand still,
the throne of Brahma,
the spot where Sankara’s bow stood,
and the navel of the earth.
6.74.61 அ
6.74.61 ஆ
6.74.61 இ
6.74.61 ஈ கைலாஸமக்ர்யம் ஹிமவச்சிலாம் ச
ததர்ஷபம் காஞ்சநஸைலமக்ர்யம் ।
ஸந்தீப்தஸர்வௌஷதிஸம்ப்ரதீப்தம்
ததர்ஸ ஸர்வௌஷதிபர்வதேந்த்ரம் ॥
He saw the formidable Kailāsa mountain,
a rock known as Himavatcchila, the Ṛshabha mountain,
the mountain of gold (Mēru),
the best of all mountains,
and then the mountain of herbs that
glowed with the glow of all the herbs on it.
6.74.62 அ
6.74.62 ஆ
6.74.62 இ
6.74.62 ஈ ஸ தம் ஸமீக்ஷ்யாநலராஸிதீப்தம்
விஸிஷ்மியே வாஸவதூதஸூநு: ।
ஆவ்ருத்ய தம் சௌஷதிபர்வதேந்த்ரம்
தத்ரௌஷதீநாம் விசயஞ்சகார ॥
The son of Vāsava’s messenger (Hanumān)
looked with astonishment at that mountain
that was dazzling like fire.
He went around that mountain of herbs
looking for the herbs (he needed).
6.74.63 அ
6.74.63 ஆ
6.74.63 இ
6.74.63 ஈ ஸ யோஜநஸஹஸ்ராணி
ஸமதீத்ய மஹாகபி: ।
திவ்யௌஷதிதரம் ஸைலம்
வ்யசரந்மாருதாத்மஜ: ॥
The son of Vāyu, a great Vānara,
who had traversed thousands of Yōjanas,
went all over the mountain that
contained the celestial herbs.
6.74.64 அ
6.74.64 ஆ
6.74.64 இ
6.74.64 ஈ மஹௌஷத்யஸ்தத: ஸர்வா:
தஸ்மிந் பர்வதஸத்தமே ।
விஜ்ஞாயார்திநமாயாந்தம்
ததோ ஜக்முரதர்ஸநம் ॥
All the great herbs on that great mountain
realized that someone had come to take them away,
and made themselves invisible. Children can relate to this, much more than adults can!
6.74.65 அ
6.74.65 ஆ
6.74.65 இ
6.74.65 ஈ ஸ தா மஹாத்மா ஹநுமாநபஸ்யந்
சுகோப கோபாச்ச ப்ருஸம் நநாத ।
அம்ருஷ்யமாணோऽக்நிநிகாஸசக்ஷு:
மஹீதரேந்த்ரம் தமுவாச வாக்யம் ॥
Then Hanumān, the Mahātma, became enraged.
He let off a mighty yell in rage.
Extremely annoyed, his eyes burning
like live coals, he said to the mountain:
6.74.66 அ
6.74.66 ஆ
6.74.66 இ
6.74.66 ஈ கிமேததேவம் ஸுவிநிஸ்சிதம் தே
யத்ராகவே நாஸி க்ருதாநுகம்ப: ।
பஸ்யாத்ய மத்பாஹுபலாபிபூதோ
விகீர்ணமாத்மாநமதோ நகேந்த்ர ॥
Is this your resolve, not
to show any kindness to Rāghava?
If that is the case, see yourself
smashed, struck by the strength of my arms!
6.74.67 அ
6.74.67 ஆ
6.74.67 இ
6.74.67 ஈ ஸ தஸ்ய ஸ்ருங்கம் ஸநகம் ஸநாகம்
ஸகாஞ்சநம் தாதுஸஹஸ்ரஜுஷ்டம் ।
விகீர்ணகூடம் ஜ்வலிதாக்ரஸாநும்
ப்ரக்ருஹ்ய வேகாத் ஸஹஸோத்பபாத ॥
Then he grabbed the peak along with
the trees, elephants, gold and thousands of herbs,
and rose (into the sky) instantly,
leaving behind broken crests
and burning mountainsides.
6.74.68 அ
6.74.68 ஆ
6.74.68 இ
6.74.68 ஈ ஸ தம் ஸமுத்பாட்ய கமுத்பபாத
வித்ராஸ்ய லோகாந் ஸஸுராஸுரேந்த்ராந் ।
ஸம்ஸ்தூயமாந: கசரைரநேகை:
ஜகாம வைகாத் கருடோக்ரவேக: ॥
Wrenching it thus and rising into the sky,
he terrified all the worlds and
even the great Dēvas and Asuras.
He then sped with the superb speed of Garuḍa,
with the many beings of the sky applauding him.
6.74.69 அ
6.74.69 ஆ
6.74.69 இ
6.74.69 ஈ ஸ பாஸ்கராத்வாநமநுப்ரபந்ந:
தம் பாஸ்கராபம் ஸிகரம் ப்ரக்ருஹ்ய ।
பபௌ ததா பாஸ்கரஸந்நிகாஸோ
ரவே: ஸமீபே ப்ரதிபாஸ்கராப: ॥
Carrying the mountain
that was shining like the sun,
he flew following the path of the sun.
Then, he, with sun-like splendor,
shone like another sun, next to the sun. The multiple comparisons with the sun is very poetic in the original.
6.74.70 அ
6.74.70 ஆ
6.74.70 இ
6.74.70 ஈ ஸ தேந ஸைலேந ப்ருஸம் ரராஜ
ஸைலோபமோ கந்தவஹாத்மஜஸ்து ।
ஸஹஸ்ரதாரேண ஸபாவகேந
சக்ரேண கே விஷ்ணுரிவார்பிதேந ॥
The son of the Wafter of Scents,
who was like a mountain himself,
shone with that mountain (in his hand)
like Vishṇu with the blazing
thousand-spoked discus.
6.74.71 அ
6.74.71 ஆ
6.74.71 இ
6.74.71 ஈ தம் வாநரா: ப்ரேக்ஷ்ய விநேதுருச்சை:
ஸ தாநபி ப்ரேக்ஷ்ய முதா நநாத ।
தேஷாம் ஸமுத்க்ருஷ்டரவம் நிஸம்ய
லங்காலயா பீமதரம் விநேது: ॥
On seeing him, the Vānaras roared with delight,
and he too, seeing them, shouted with joy.
Hearing that rising din of theirs,
the inhabitants or Laṅkā wailed even more loudly.
6.74.72 அ
6.74.72 ஆ
6.74.72 இ
6.74.72 ஈ ததோ மஹாத்மா நிபபாத தஸ்மிந்
ஸைலோத்தமே வாநரஸைந்யமத்யே ।
ஹர்யுத்தமேப்ய: ஸிரஸாऽபிவாத்ய
விபீஷணம் தத்ர ஸ ஸஸ்வஜே ச ॥
Then that Mahātma placed
that best of the mountains
in the midst of the Vānara army,
and bowed his head to the Vānara elders
and embraced Vibheeshaṇa.
6.74.73 அ
6.74.73 ஆ
6.74.73 இ
6.74.73 ஈ தாவப்யுபௌ மாநுஷராஜபுத்ரௌ
தம் கந்தமாக்ராய மஹௌஷதீநாம் ।
பபூவதுஸ்தத்ர ததா விஸல்யௌ
உத்தஸ்துரந்யே ச ஹரிப்ரவீரா: ॥
Inhaling the scent of those powerful herbs,
the sons of the king of men
were then completely healed,
and other great Vānaras also got up.
6.74.74 அ
6.74.74 ஆ
6.74.74 இ
6.74.74 ஈ ஸர்வே விஸல்யா விருஜா: க்ஷணேந
ஹரிப்ரவீரா நிஹதாஸ்ச யே ஸ்யு: ।
கந்தேந தாஸாம் ப்ரவரௌஷதீநாம்
ஸுப்தா நிஸாந்தேஷ்விவ ஸம்ப்ரபுத்தா: ॥
And all the extremely valorous Vānaras
who had been slain also rose up instantly,
like those who had slept do when the night ends,
freed from pain and their wounds healed
from inhaling the scent of those best of herbs.
6.74.75 அ
6.74.75 ஆ
6.74.75 இ
6.74.75 ஈ
6.74.76 அ
6.74.76 ஆ
6.74.76 இ
6.74.76 ஈ யதாப்ரப்ருதி லங்காயாம்
யுத்த்யந்தே கபிராக்ஷஸா: ।
ததாப்ரப்ருதி மாநார்தம்
ஆஜ்ஞயா ராவணஸ்ய ச ।
யே ஹந்யந்தே ரணே தத்ர
ராக்ஷஸா: கபிகுஞ்ஜரை: ।
ஹதா ஹதாஸ்து க்ஷிப்யந்தே
ஸர்வ ஏவ து ஸாகரே ॥
All the Rākshasas, as and when
they were slain in the battle,
were thrown into the ocean
by the bulls among Vānaras
ever since this battle had begun in Laṅkā
between the Vānaras and Rākshasas,
at the command of Rāvaṇa, to save his own face. These two Ṡlōkas, which does not fit well with the flow, are generally considered unauthentic. The intention of these Ṡlōkas seems to be to explain why the slain Rākshasas did not rise up with the scent of the herbs.
6.74.77 அ
6.74.77 ஆ
6.74.77 இ
6.74.77 ஈ ததோ ஹரிர்கந்தவஹாத்மஜஸ்து
தமோஷதீஸைலமுதக்ரவேக: ।
நிநாய வேகாத்திமவந்தமேவ
புநஸ்ச ராமேண ஸமாஜகாம ॥
Then the Vānara,
the son of the Wafter-of-scents,
of the extraordinary speed,
took back the Mountain of Herbs
with all speed to Himavān,
and returned to where Rāma was.
இத்யார்ஷே வால்மீகீயே
ஸ்ரீமத்ராமாயணே ஆதிகாவ்யே
யுத்தகாண்டே சதுஸ்ஸப்ததிதம: ஸர்க:॥
Thus concludes the seventy fourth Sarga
in Yuddha Kāṇḍa of the glorious Rāmāyaṇa,
the first ever poem of humankind,
composed by Maharshi Vālmeeki.