Yuddha Kaanda Sarga 31 Continues
6.31.28 இ
6.31.28 ஈ
6.31.29 அ
6.31.29 ஆ
6.31.29 இ
6.31.29 ஈ
மைந்தஸ்ச த்விவிதஸ்சோபௌ
நிஹதௌ வாநரர்ஷபௌ ।
நிஸ்வஸந்தௌ ருதந்தௌ ச
ருதிரேண பரிப்லுதௌ ।
அஸிநா வ்யாயதௌ சிந்நௌ
மத்யே ஹ்யரிநிஷூதநௌ ॥
maindaṡca dvividaṡcōbhau
nihatau vānararṣabhau ।
niṡvasantau rudantau ca
rudhirēṇa pariplutau ।
asinā vyāyatau chinnau
madhyē hyariniṣūdanau ॥
Mainda and Dwivida, bulls among Vānaras,
who had slain many a foe in their time,
were slain, their long bodies
severed at the waist by the sword;
and they died, bathed in blood,
gasping for breath and wailing.
6.31.30 அ
6.31.30 ஆ
6.31.30 இ
6.31.30 ஈ
6.31.30 உ
6.31.30 ஊ
அநுதிஷ்டதி மேதிந்யாம்
பநஸ: பநஸோ யதா ।
நாராசைர்பஹுபிஸ்சிந்ந:
ஸேதே தர்யாம் தரீமுக: ।
குமுதஸ்து மஹாதேஜா
நிஷ்கூஜ: ஸாயகை: க்ருத: ॥
anutiṣṭhati mēdinyām
panasaḥ panasō yathā ।
nārācairbahubhiṡchinnaḥ
ṡētē daryāṃ darīmukhaḥ ।
kumudastu mahātējā
niṣkūjaḥ sāyakaiḥ kṛtaḥ ॥
Panasa lies on the ground cut down
like his namesake jack-fruit.
Dareemukha lies in a depression
in the ground, rent by Nārāca arrows.
The immensely powerful Kumuda lies,
silenced by the arrows.
6.31.31 அ
6.31.31 ஆ
6.31.31 இ
6.31.31 ஈ
அங்கதோ பஹுபிஸ்சிந்ந:
ஸரைராஸாத்ய ராக்ஷஸை: ।
பதிதோ ருதிரோத்காரீ
க்ஷிதௌ நிபதிதாங்கத: ॥
aṅgadō bahubhiṡchinnaḥ
ṡarairāsādya rākṣasaiḥ ।
patitō rudhirōdgārī
kṣitau nipatitāṅgadaḥ ॥
Aṅgada was attacked by the Rākshasas
and was cut into pieces by many arrows.
He fell down spurting blood,
his shoulder-rings falling on the ground.
6.31.32 அ
6.31.32 ஆ
6.31.32 இ
6.31.32 ஈ
ஹரயோ மதிதா நாகை
ரதஜாலைஸ்ததாऽபரே ।
ஸாயிதா ம்ருதிதாஸ்சாஸ்வை:
வாயுவேகைரிவாம்புதா: ॥
harayō mathitā nāgai
rathajālaistathā'parē ।
ṡāyitā mṛditāṡcāṡvaiḥ
vāyuvēgairivāmbudāḥ ॥
Some Vānaras were trampled by elephants
and others by the trains of chariots,
while yet others were driven powerless by the cavalry
like clouds by the winds.
6.31.33 அ
6.31.33 ஆ
6.31.33 இ
6.31.33 ஈ
ப்ரஸ்ருதாஸ்சாபரே த்ரஸ்தா
ஹந்யமாநா ஜகந்யத: ।
அநுத்ருதாஸ்து ரக்ஷோபி:
ஸிம்ஹைரிவ மஹாத்விபா: ॥
prasṛtāṡcāparē trastā
hanyamānā jaghanyataḥ ।
anudrutāstu rakṣōbhiḥ
siṃhairiva mahādvipāḥ ॥
Others, fleeing in terror,
were hit from behind by
the Rākshasas who chased them
like lions do tuskers.
6.31.34 அ
6.31.34 ஆ
6.31.34 இ
6.31.34 ஈ
ஸாகரே பதிதா: கேசித்
கேசித்ககநமாஸ்ரிதா: ।
ருக்ஷா வ்ருக்ஷாநுபாரூடா
வாநரீம் வ்ருத்திமாஸ்ரிதா: ॥
sāgarē patitāḥ kēcit
kēcidgaganamāṡritāḥ ।
ṛkṣā vṛkṣānupārūḍhā
vānarīṃ vṛttimāṡritāḥ ॥
Some fell into the sea and
others sought refuge in the sky.
The bears climbed up the trees like monkeys do.
6.31.35 அ
6.31.35 ஆ
6.31.35 இ
6.31.35 ஈ
ஸாகரஸ்ய ச தீரேஷு
ஸைலேஷு ச வநேஷு ச ।
பிங்கலாஸ்தே விரூபாக்ஷை:
ராக்ஷஸைர்பஹவோ ஹதா: ॥
sāgarasya ca tīrēṣu
ṡailēṣu ca vanēṣu ca ।
piṅgalāstē virūpākṣaiḥ
rākṣasairbahavō hatāḥ ॥
Many of those Vānaras were killed by
Rākshasas of crooked eyes
on the shores of the ocean,
on the mountains and in the forests.
6.31.36 அ
6.31.36 ஆ
6.31.36 இ
6.31.36 ஈ
ஏவம் தவ ஹதோ பர்தா
ஸஸைந்யோ மம ஸேநயா ।
க்ஷதஜார்த்ரம் ரஜோத்வஸ்தம்
இதம் சாஸ்யாஹ்ருதம் ஸிர: ॥
ēvaṃ tava hatō bhartā
sasainyō mama sēnayā ।
kṣatajārdraṃ rajōdhvastam
idaṃ cāsyāhṛtaṃ ṡiraḥ ॥
Thus was your husband killed
along with his army by my forces.
Here is his head which they have brought in,
dripping in blood and covered with dust.
6.31.37 அ
6.31.37 ஆ
6.31.37 இ
6.31.37 ஈ
தத: பரமதுர்தர்ஷோ
ராவணோ ராக்ஷஸாதிப: ।
ஸீதாயாமுபஸ்ருண்வந்த்யாம்
ராக்ஷஸீமிதமப்ரவீத் ॥
tataḥ paramadurdharṣō
rāvaṇō rākṣasādhipaḥ ।
sītāyāmupaṡṛṇvantyām
rākṣasīmidamabravīt ॥
And Rāvaṇa, the lord of the Rākshasas,
whom it was extremely impossible to stand against,
said this to the Rākshasis while Seetā could hear:
6.31.38 அ
6.31.38 ஆ
6.31.38 இ
6.31.38 ஈ
ராக்ஷஸம் க்ரூரகர்மாணம்
வித்யுஜ்ஜிஹ்வம் த்வமாநய ।
யேந தத்ராகவஸிர:
ஸங்க்ராமாத் ஸ்வயமாஹ்ருதம் ॥
rākṣasaṃ krūrakarmāṇam
vidyujjihvaṃ tvamānaya ।
yēna tadrāghavaṡiraḥ
saṅgrāmāt svayamāhṛtam ॥
Bring here Vidyujjihva,
the Rākshasa of terrible deeds
who personally brought the head of
Rāghava from the battlefield.
6.31.39 அ
6.31.39 ஆ
6.31.39 இ
6.31.39 ஈ
வித்யுஜ்ஜிஹ்வஸ்ததோ க்ருஹ்ய
ஸிரஸ்தத் ஸஸராஸநம் ।
ப்ரணாமம் ஸிரஸா க்ருத்வா
ராவணஸ்யாக்ரத: ஸ்தித: ॥
vidyujjihvastatō gṛhya
ṡirastat saṡarāsanam ।
praṇāmaṃ ṡirasā kṛtvā
rāvaṇasyāgrataḥ sthitaḥ ॥
And Vidyujjihva came in bringing
that head along with the bow,
and saluting Rāvaṇa with his head bowed,
stood in front of him.
6.31.40 அ
6.31.40 ஆ
6.31.40 இ
6.31.40 ஈ
தமப்ரவீத்ததோ ராஜா
ராவணோ ராக்ஷஸம் ஸ்திதம் ।
வித்யுஜ்ஜிஹ்வம் மஹாஜிஹ்வம்
ஸமீபபரிவர்த்திநம் ॥
tamabravīttatō rājā
rāvaṇō rākṣasaṃ sthitam ।
vidyujjihvaṃ mahājihvam
samīpaparivarttinam ॥
Then the King Rāvaṇa told the
Rākshasa Vidyujjihva of enormous tongue
who was one of his close confidants:
6.31.41 அ
6.31.41 ஆ
6.31.41 இ
6.31.41 ஈ
அக்ரத: குரு ஸீதாயா:
ஸீக்ரம் தாஸரதே: ஸிர: ।
அவஸ்தாம் பஸ்சிமாம் பர்து:
க்ருபணா ஸாது பஸ்யது ॥
agrataḥ kuru sītāyāḥ
ṡīghraṃ dāṡarathēḥ ṡiraḥ ।
avasthāṃ paṡcimāṃ bhartuḥ
kṛpaṇā sādhu paṡyatu ॥
Place the head of the son of Daṡaratha
in front of Seetā, quick.
Let the miserable woman get a
good look at her husband’s final fate!
6.31.42 அ
6.31.42 ஆ
6.31.42 இ
6.31.42 ஈ
ஏவமுக்தம் து தத்ரக்ஷ:
ஸிரஸ்தத் ப்ரியதர்ஸநம் ।
உபநிக்ஷிப்ய ஸீதாயா:
க்ஷிப்ரமந்தரதீயத ॥
ēvamuktaṃ tu tadrakṣaḥ
ṡirastat priyadarṡanam ।
upanikṣipya sītāyāḥ
kṣipramantaradhīyata ॥
Thus bidden, the Rākshasa placed
that head of pleasing looks near Seetā
and vanished at once.
6.31.43 அ
6.31.43 ஆ
6.31.43 இ
6.31.43 ஈ
ராவணஸ்சாபி சிக்ஷேப
பாஸ்வரம் கார்முகம் மஹத் ।
த்ரிஷு லோகேஷு விக்யாதம்
ஸீதாமிதமுவாச ச ॥
rāvaṇaṡcāpi cikṣēpa
bhāsvaraṃ kārmukaṃ mahat ।
triṣu lōkēṣu vikhyātam
sītāmidamuvāca ca ॥
Rāvaṇa threw that huge, shining bow
that was celebrated in the three worlds
at Seetā and said to her:
6.31.44 அ
6.31.44 ஆ
6.31.44 இ
6.31.44 ஈ
இதம் தத்தவ ராமஸ்ய
கார்முகம் ஜ்யாஸமாயுதம் ।
இஹ ப்ரஹஸ்தேநாநீதம்
ஹத்வா தம் நிஸி மாநுஷம் ॥
idaṃ tattava rāmasya
kārmukaṃ jyāsamāyutam ।
iha prahastēnānītam
hatvā taṃ niṡi mānuṣam ॥
This is the bow of your Rāma, ready strung,
which Prahasta brought after he had
killed that human in the night.
6.31.45 அ
6.31.45 ஆ
6.31.45 இ
6.31.45 ஈ
ஸ வித்யுஜிஹ்வேந ஸஹைவ தச்சிரோ
தநுஸ்ச பூமௌ விநீகீர்ய ராவண: ।
விதேஹராஜஸ்ய ஸுதாம் யஸஸ்விநீம்
ததோऽப்ரவீத்தாம் பவ மே வஸாநுகா ॥
sa vidyujihvēna sahaiva tacchirō
dhanuṡca bhūmau vinīkīrya rāvaṇaḥ ।
vidēharājasya sutāṃ yaṡasvinīṃ
tatō'bravīttāṃ bhava mē vaṡānugā ॥
After Vidyujjihva and he threw
the head and the bow respectively on the ground,
Rāvaṇa said to the renowned daughter of
the king of Vidēha, ‘please be mine!’
இத்யார்ஷே வால்மீகீயே
ஸ்ரீமத்ராமாயணே ஆதிகாவ்யே
யுத்தகாண்டே ஏகத்ரிம்ஸ: ஸர்க:॥
ityārṣē vālmīkīyē
ṡrīmadrāmāyaṇē ādikāvyē
yuddhakāṇḍē ēkatriṃṡaḥ sargaḥ॥
Thus concludes the thirty first Sarga
in Yuddha Kāṇḍa of the glorious Rāmāyaṇa,
the first ever poem of humankind,
composed by Maharshi Vālmeeki.
You have completed reading 15382 Ṡlōkas out of ~24,000 Ṡlōkas of Vālmeeki Rāmāyaṇa.
6.31.28 இ
6.31.28 ஈ
6.31.29 அ
6.31.29 ஆ
6.31.29 இ
6.31.29 ஈ
மைந்தஸ்ச த்விவிதஸ்சோபௌ
நிஹதௌ வாநரர்ஷபௌ ।
நிஸ்வஸந்தௌ ருதந்தௌ ச
ருதிரேண பரிப்லுதௌ ।
அஸிநா வ்யாயதௌ சிந்நௌ
மத்யே ஹ்யரிநிஷூதநௌ ॥
maindaṡca dvividaṡcōbhau
nihatau vānararṣabhau ।
niṡvasantau rudantau ca
rudhirēṇa pariplutau ।
asinā vyāyatau chinnau
madhyē hyariniṣūdanau ॥
Mainda and Dwivida, bulls among Vānaras,
who had slain many a foe in their time,
were slain, their long bodies
severed at the waist by the sword;
and they died, bathed in blood,
gasping for breath and wailing.
6.31.30 அ
6.31.30 ஆ
6.31.30 இ
6.31.30 ஈ
6.31.30 உ
6.31.30 ஊ
அநுதிஷ்டதி மேதிந்யாம்
பநஸ: பநஸோ யதா ।
நாராசைர்பஹுபிஸ்சிந்ந:
ஸேதே தர்யாம் தரீமுக: ।
குமுதஸ்து மஹாதேஜா
நிஷ்கூஜ: ஸாயகை: க்ருத: ॥
anutiṣṭhati mēdinyām
panasaḥ panasō yathā ।
nārācairbahubhiṡchinnaḥ
ṡētē daryāṃ darīmukhaḥ ।
kumudastu mahātējā
niṣkūjaḥ sāyakaiḥ kṛtaḥ ॥
Panasa lies on the ground cut down
like his namesake jack-fruit.
Dareemukha lies in a depression
in the ground, rent by Nārāca arrows.
The immensely powerful Kumuda lies,
silenced by the arrows.
6.31.31 அ
6.31.31 ஆ
6.31.31 இ
6.31.31 ஈ
அங்கதோ பஹுபிஸ்சிந்ந:
ஸரைராஸாத்ய ராக்ஷஸை: ।
பதிதோ ருதிரோத்காரீ
க்ஷிதௌ நிபதிதாங்கத: ॥
aṅgadō bahubhiṡchinnaḥ
ṡarairāsādya rākṣasaiḥ ।
patitō rudhirōdgārī
kṣitau nipatitāṅgadaḥ ॥
Aṅgada was attacked by the Rākshasas
and was cut into pieces by many arrows.
He fell down spurting blood,
his shoulder-rings falling on the ground.
6.31.32 அ
6.31.32 ஆ
6.31.32 இ
6.31.32 ஈ
ஹரயோ மதிதா நாகை
ரதஜாலைஸ்ததாऽபரே ।
ஸாயிதா ம்ருதிதாஸ்சாஸ்வை:
வாயுவேகைரிவாம்புதா: ॥
harayō mathitā nāgai
rathajālaistathā'parē ।
ṡāyitā mṛditāṡcāṡvaiḥ
vāyuvēgairivāmbudāḥ ॥
Some Vānaras were trampled by elephants
and others by the trains of chariots,
while yet others were driven powerless by the cavalry
like clouds by the winds.
6.31.33 அ
6.31.33 ஆ
6.31.33 இ
6.31.33 ஈ
ப்ரஸ்ருதாஸ்சாபரே த்ரஸ்தா
ஹந்யமாநா ஜகந்யத: ।
அநுத்ருதாஸ்து ரக்ஷோபி:
ஸிம்ஹைரிவ மஹாத்விபா: ॥
prasṛtāṡcāparē trastā
hanyamānā jaghanyataḥ ।
anudrutāstu rakṣōbhiḥ
siṃhairiva mahādvipāḥ ॥
Others, fleeing in terror,
were hit from behind by
the Rākshasas who chased them
like lions do tuskers.
6.31.34 அ
6.31.34 ஆ
6.31.34 இ
6.31.34 ஈ
ஸாகரே பதிதா: கேசித்
கேசித்ககநமாஸ்ரிதா: ।
ருக்ஷா வ்ருக்ஷாநுபாரூடா
வாநரீம் வ்ருத்திமாஸ்ரிதா: ॥
sāgarē patitāḥ kēcit
kēcidgaganamāṡritāḥ ।
ṛkṣā vṛkṣānupārūḍhā
vānarīṃ vṛttimāṡritāḥ ॥
Some fell into the sea and
others sought refuge in the sky.
The bears climbed up the trees like monkeys do.
6.31.35 அ
6.31.35 ஆ
6.31.35 இ
6.31.35 ஈ
ஸாகரஸ்ய ச தீரேஷு
ஸைலேஷு ச வநேஷு ச ।
பிங்கலாஸ்தே விரூபாக்ஷை:
ராக்ஷஸைர்பஹவோ ஹதா: ॥
sāgarasya ca tīrēṣu
ṡailēṣu ca vanēṣu ca ।
piṅgalāstē virūpākṣaiḥ
rākṣasairbahavō hatāḥ ॥
Many of those Vānaras were killed by
Rākshasas of crooked eyes
on the shores of the ocean,
on the mountains and in the forests.
6.31.36 அ
6.31.36 ஆ
6.31.36 இ
6.31.36 ஈ
ஏவம் தவ ஹதோ பர்தா
ஸஸைந்யோ மம ஸேநயா ।
க்ஷதஜார்த்ரம் ரஜோத்வஸ்தம்
இதம் சாஸ்யாஹ்ருதம் ஸிர: ॥
ēvaṃ tava hatō bhartā
sasainyō mama sēnayā ।
kṣatajārdraṃ rajōdhvastam
idaṃ cāsyāhṛtaṃ ṡiraḥ ॥
Thus was your husband killed
along with his army by my forces.
Here is his head which they have brought in,
dripping in blood and covered with dust.
6.31.37 அ
6.31.37 ஆ
6.31.37 இ
6.31.37 ஈ
தத: பரமதுர்தர்ஷோ
ராவணோ ராக்ஷஸாதிப: ।
ஸீதாயாமுபஸ்ருண்வந்த்யாம்
ராக்ஷஸீமிதமப்ரவீத் ॥
tataḥ paramadurdharṣō
rāvaṇō rākṣasādhipaḥ ।
sītāyāmupaṡṛṇvantyām
rākṣasīmidamabravīt ॥
And Rāvaṇa, the lord of the Rākshasas,
whom it was extremely impossible to stand against,
said this to the Rākshasis while Seetā could hear:
6.31.38 அ
6.31.38 ஆ
6.31.38 இ
6.31.38 ஈ
ராக்ஷஸம் க்ரூரகர்மாணம்
வித்யுஜ்ஜிஹ்வம் த்வமாநய ।
யேந தத்ராகவஸிர:
ஸங்க்ராமாத் ஸ்வயமாஹ்ருதம் ॥
rākṣasaṃ krūrakarmāṇam
vidyujjihvaṃ tvamānaya ।
yēna tadrāghavaṡiraḥ
saṅgrāmāt svayamāhṛtam ॥
Bring here Vidyujjihva,
the Rākshasa of terrible deeds
who personally brought the head of
Rāghava from the battlefield.
6.31.39 அ
6.31.39 ஆ
6.31.39 இ
6.31.39 ஈ
வித்யுஜ்ஜிஹ்வஸ்ததோ க்ருஹ்ய
ஸிரஸ்தத் ஸஸராஸநம் ।
ப்ரணாமம் ஸிரஸா க்ருத்வா
ராவணஸ்யாக்ரத: ஸ்தித: ॥
vidyujjihvastatō gṛhya
ṡirastat saṡarāsanam ।
praṇāmaṃ ṡirasā kṛtvā
rāvaṇasyāgrataḥ sthitaḥ ॥
And Vidyujjihva came in bringing
that head along with the bow,
and saluting Rāvaṇa with his head bowed,
stood in front of him.
6.31.40 அ
6.31.40 ஆ
6.31.40 இ
6.31.40 ஈ
தமப்ரவீத்ததோ ராஜா
ராவணோ ராக்ஷஸம் ஸ்திதம் ।
வித்யுஜ்ஜிஹ்வம் மஹாஜிஹ்வம்
ஸமீபபரிவர்த்திநம் ॥
tamabravīttatō rājā
rāvaṇō rākṣasaṃ sthitam ।
vidyujjihvaṃ mahājihvam
samīpaparivarttinam ॥
Then the King Rāvaṇa told the
Rākshasa Vidyujjihva of enormous tongue
who was one of his close confidants:
6.31.41 அ
6.31.41 ஆ
6.31.41 இ
6.31.41 ஈ
அக்ரத: குரு ஸீதாயா:
ஸீக்ரம் தாஸரதே: ஸிர: ।
அவஸ்தாம் பஸ்சிமாம் பர்து:
க்ருபணா ஸாது பஸ்யது ॥
agrataḥ kuru sītāyāḥ
ṡīghraṃ dāṡarathēḥ ṡiraḥ ।
avasthāṃ paṡcimāṃ bhartuḥ
kṛpaṇā sādhu paṡyatu ॥
Place the head of the son of Daṡaratha
in front of Seetā, quick.
Let the miserable woman get a
good look at her husband’s final fate!
6.31.42 அ
6.31.42 ஆ
6.31.42 இ
6.31.42 ஈ
ஏவமுக்தம் து தத்ரக்ஷ:
ஸிரஸ்தத் ப்ரியதர்ஸநம் ।
உபநிக்ஷிப்ய ஸீதாயா:
க்ஷிப்ரமந்தரதீயத ॥
ēvamuktaṃ tu tadrakṣaḥ
ṡirastat priyadarṡanam ।
upanikṣipya sītāyāḥ
kṣipramantaradhīyata ॥
Thus bidden, the Rākshasa placed
that head of pleasing looks near Seetā
and vanished at once.
6.31.43 அ
6.31.43 ஆ
6.31.43 இ
6.31.43 ஈ
ராவணஸ்சாபி சிக்ஷேப
பாஸ்வரம் கார்முகம் மஹத் ।
த்ரிஷு லோகேஷு விக்யாதம்
ஸீதாமிதமுவாச ச ॥
rāvaṇaṡcāpi cikṣēpa
bhāsvaraṃ kārmukaṃ mahat ।
triṣu lōkēṣu vikhyātam
sītāmidamuvāca ca ॥
Rāvaṇa threw that huge, shining bow
that was celebrated in the three worlds
at Seetā and said to her:
6.31.44 அ
6.31.44 ஆ
6.31.44 இ
6.31.44 ஈ
இதம் தத்தவ ராமஸ்ய
கார்முகம் ஜ்யாஸமாயுதம் ।
இஹ ப்ரஹஸ்தேநாநீதம்
ஹத்வா தம் நிஸி மாநுஷம் ॥
idaṃ tattava rāmasya
kārmukaṃ jyāsamāyutam ।
iha prahastēnānītam
hatvā taṃ niṡi mānuṣam ॥
This is the bow of your Rāma, ready strung,
which Prahasta brought after he had
killed that human in the night.
6.31.45 அ
6.31.45 ஆ
6.31.45 இ
6.31.45 ஈ
ஸ வித்யுஜிஹ்வேந ஸஹைவ தச்சிரோ
தநுஸ்ச பூமௌ விநீகீர்ய ராவண: ।
விதேஹராஜஸ்ய ஸுதாம் யஸஸ்விநீம்
ததோऽப்ரவீத்தாம் பவ மே வஸாநுகா ॥
sa vidyujihvēna sahaiva tacchirō
dhanuṡca bhūmau vinīkīrya rāvaṇaḥ ।
vidēharājasya sutāṃ yaṡasvinīṃ
tatō'bravīttāṃ bhava mē vaṡānugā ॥
After Vidyujjihva and he threw
the head and the bow respectively on the ground,
Rāvaṇa said to the renowned daughter of
the king of Vidēha, ‘please be mine!’
இத்யார்ஷே வால்மீகீயே
ஸ்ரீமத்ராமாயணே ஆதிகாவ்யே
யுத்தகாண்டே ஏகத்ரிம்ஸ: ஸர்க:॥
ityārṣē vālmīkīyē
ṡrīmadrāmāyaṇē ādikāvyē
yuddhakāṇḍē ēkatriṃṡaḥ sargaḥ॥
Thus concludes the thirty first Sarga
in Yuddha Kāṇḍa of the glorious Rāmāyaṇa,
the first ever poem of humankind,
composed by Maharshi Vālmeeki.
You have completed reading 15382 Ṡlōkas out of ~24,000 Ṡlōkas of Vālmeeki Rāmāyaṇa.