Tweet
Yuddha Kaanda Sargas 14
Yuddha Kaanda - Sarga 14
In this Sarga, Vibheeshaṇa once again voices his opinion to the king. He says that none of the Rākshasas, including Rāvaṇa, Indrajit, Kumbhakarṇa, Mahāpārṡwa, et al., can even stand against Rāma in the battle field, and hence it is wise for Seetā to be given back to Rāma and save the city and its Rakshasas. He chastises the other ministers for giving the king bad advice. He says that it is the responsibility of well-wishers to save the king when he caves in to his vices and that a minister worthy of his title should give a balanced advice to his master after assessing well the pros and cons.
6.14.1 அ
6.14.1 ஆ
6.14.1 இ
6.14.1 ஈ
நிஸாசரேந்த்ரஸ்ய நிஸம்ய வாக்யம்
ஸ கும்பகர்ணஸ்ய ச கர்ஜிதாநி ।
விபீஷணோ ராக்ஷஸராஜமுக்யம்
ஆவாச வாக்யம் ஹிதமர்தயுக்தம் ॥
niṡācarēndrasya niṡamya vākyaṃ
sa kumbhakarṇasya ca garjitāni ।
vibhīṣaṇō rākṣasarājamukhyam
āvāca vākyaṃ hitamarthayuktam ॥
Having listened to the words
of the Ruler of the Night-Rovers
and to the roar of Kumbhakarṇa,
Vibheeshaṇa said these sensible words
that were meant for his good,
to that prominent king of Rākshasas:
6.14.2 அ
6.14.2 ஆ
6.14.2 இ
6.14.2 ஈ
வ்ருதோ ஹி பாஹ்வந்தரபோகராஸி:
சிந்தாவிஷ: ஸுஸ்மிததீக்ஷ்ணதம்ஷ்ட்ர: ।
பஞ்சாங்குலீபஞ்சஸிரோऽதிகாய:
ஸீதாமஹாஹிஸ்தவ கேந ராஜந் ॥
vṛtō hi bāhvantarabhōgarāṡiḥ
cintāviṣaḥ susmitatīkṣṇadaṃṣṭraḥ ।
pañcāṅgulīpañcaṡirō'tikāyaḥ
sītāmahāhistava kēna rājan ॥
Who wrapped around you this serpent called Seetā,
whose chest is like the wide hood,
whose grief is like the poison,
whose beautiful smile is like the fangs,
and whose five fingers resemble the five heads?
6.14.3 அ
6.14.3 ஆ
6.14.3 இ
6.14.3 ஈ
யாவந்ந லங்காம் ஸமபித்ரவந்தி
வலீமுகா: பர்வதகூடமாத்ரா: ।
தம்ஷ்ட்ராயுதாஸ்சைவ நகாயுதாஸ்ச
ப்ரதீயதாம் தாஸரதாய மைதிலீ ॥
yāvanna laṅkāṃ samabhidravanti
valīmukhāḥ parvatakūṭamātrāḥ ।
daṃṣṭrāyudhāṡcaiva nakhāyudhāṡca
pradīyatāṃ dāṡarathāya maithilī ॥
May the princess of Mithila
be given back to the son of Daṡaratha,
before the Vānaras, who are
as huge as mountain peaks,
and who have teeth and nails
for weapons, overrun Laṅkā.
6.14.4 அ
6.14.4 ஆ
6.14.4 இ
6.14.4 ஈ
யாவந்ந க்ருஹ்ணந்தி ஸிராம்ஸி பாணா
ராமேரிதா ராக்ஷஸபுங்கவாநாம் ।
வஜ்ரோபமா வாயுஸமாநவேகா:
ப்ரதீயதாம் தாஸரதாய மைதிலீ ॥
yāvanna gṛhṇanti ṡirāṃsi bāṇā
rāmēritā rākṣasapuṅgavānām ।
vajrōpamā vāyusamānavēgāḥ
pradīyatāṃ dāṡarathāya maithilī ॥
May the princess of Mithila
be given back to the son of Daṡaratha,
before the thunderbolt-like arrows
that fly with the speed of wind,
shot by Rāma, carry off the heads
of the bulls among Rākshasas.
6.14.5 அ
6.14.5 ஆ
6.14.5 இ
6.14.5 ஈ
ந கும்பகர்ணேந்த்ரஜிதௌ ச ராஜந்
ததா மஹாபார்ஸ்வமஹோதரௌ வா ।
நிகும்பகும்பௌ ச ததாऽதிகாய:
ஸ்தாதும் ந ஸக்தா யுதி ராகவஸ்ய ॥
na kumbhakarṇēndrajitau ca rājan
tathā mahāpārṡvamahōdarau vā ।
nikumbhakumbhau ca tathā'tikāyaḥ
sthātuṃ na ṡaktā yudhi rāghavasya ॥
O King! Neither Kumbhakarṇa nor Indrajit,
nor Mahāpārṡwa, nor Mahōdara, nor Nikumbha,
nor Kumbha nor Atikāya, can make a stand
against Rāghava on the battle-field.
6.14.6 அ
6.14.6 ஆ
6.14.6 இ
6.14.6 ஈ
ஜீவம்ஸ்து ராமஸ்ய ந மோக்ஷ்யஸே த்வம்
குப்த: ஸவித்ராப்யதவா மருத்பி: ।
ந வாஸவஸ்யாங்ககதோ ந ம்ருத்யோ:
நபோ ந பாதாலமநுப்ரவிஷ்ட: ॥
jīvaṃstu rāmasya na mōkṣyasē tvaṃ
guptaḥ savitrāpyathavā marudbhiḥ ।
na vāsavasyāṅkagatō na mṛtyōḥ
nabhō na pātālamanupraviṣṭaḥ ॥
You will not be left alone with your life by Rāma,
regardless of whether you get protection
from the sun or from Maruts,
or you hide on the lap of Vāsava or even Death,
or you go into the sky or into Pātāla.
6.14.7 அ
6.14.7 ஆ
நிஸம்ய வாக்யம் து விபீஷணஸ்ய
தத: ப்ரஹஸ்தோ வசநம் பபாஷே ॥
niṡamya vākyaṃ tu vibhīṣaṇasya
tataḥ prahastō vacanaṃ babhāṣē ॥
Hearing the words of Vibheeshaṇa,
Prahasta said these words:
6.14.7 இ
6.14.7 ஈ
6.14.8 அ
6.14.8 ஆ
6.14.8 இ
6.14.8 ஈ
ந நோ பயம் வித்ம ந தைவதேப்யோ
ந தாநவேப்யோ ஹ்யதவா கதாசித் ।
ந யக்ஷகந்தர்வமஹோரகேப்யோ
பயம் ந ஸங்க்யே பதகோத்தமேப்ய: ।
கதம் நு ராமாத் பவிதா பயம் நோ
நரேந்த்ரபுத்ராத் ஸமரே கதாசித் ॥
na nō bhayaṃ vidma na daivatēbhyō
na dānavēbhyō hyathavā kadācit ।
na yakṣagandharvamahōragēbhyō
bhayaṃ na saṅkhyē patagōttamēbhyaḥ ।
kathaṃ nu rāmād bhavitā bhayaṃ nō
narēndraputrāt samarē kadācit ॥
We know no fear from Dēvas or Dānavas,
neither from Yakshas, Gandharvas
and the great Uragas, at any time.
We are not afraid of a fight
with even the best of the birds.
Why should we ever be afraid of
a fight with the son of a king?
6.14.9 அ
6.14.9 ஆ
6.14.9 இ
6.14.9 ஈ
ப்ரஹஸ்தவாக்யம் த்வஹிதம் நிஸம்ய
விபீஷணோ ராஜஹிதாநுகாங்க்ஷீ ।
ததோ மஹாத்மா வசநம் பபாஷே
தர்மார்தகாமேஷு நிவிஷ்டபுத்தி: ॥
prahastavākyaṃ tvahitaṃ niṡamya
vibhīṣaṇō rājahitānukāṅkṣī ।
tatō mahātmā vacanaṃ babhāṣē
dharmārthakāmēṣu niviṣṭabuddhiḥ ॥
Hearing those words of Prahasta
that could bring no good (for the king),
Vibheeshaṇa, the Mahātma, who had
absolute clarity in his mind regarding
Dharma, Artha and Kāma and
who only wished good for
the king, said these words:
6.14.10 அ
6.14.10 ஆ
6.14.10 இ
6.14.10 ஈ
ப்ரஹஸ்த ராஜா ச மஹோதரஸ்ச
த்வம் கும்பகர்ணஸ்ச யதாऽர்தஜாதம் ।
ப்ரவீத ராமம் ப்ரதி தந்ந ஸக்யம்
யதா கதி: ஸ்வர்கமதர்மபுத்தே: ॥
prahasta rājā ca mahōdaraṡca
tvaṃ kumbhakarṇaṡca yathā'rthajātam ।
bravītha rāmaṃ prati tanna ṡakyaṃ
yathā gatiḥ svargamadharmabuddhēḥ ॥
O Prahasta! What the king,
Mahōdara, you and Kumbhakarṇa say
that you can do to Rāma
is as impossible as it is for
an unrighteous one to ascend to heaven.
6.14.11 அ
6.14.11 ஆ
6.14.11 இ
6.14.11 ஈ
வதஸ்து ராமஸ்ய மயா த்வயா ச
ப்ரஹஸ்த ஸர்வைரபி ராக்ஷஸைர்வா ।
கதம் பவேதர்தவிஸாரதஸ்ய
மஹார்ணவம் தர்துமிவாப்லவஸ்ய ॥
vadhastu rāmasya mayā tvayā ca
prahasta sarvairapi rākṣasairvā ।
kathaṃ bhavēdarthaviṡāradasya
mahārṇavaṃ tartumivāplavasya ॥
O Prahasta, how could you or I,
or for that matter, even all the
Rākshasas coming together, hope to kill Rāma,
who is a savant in gaining his objects,
any more than one could hope to
cross a huge ocean without a boat?
6.14.12 அ
6.14.12 ஆ
6.14.12 இ
6.14.12 ஈ
தர்மப்ரதாநஸ்ய மஹாரதஸ்ய
இக்ஷ்வாகுவம்ஸப்ரபவஸ்ய ராஜ்ஞ: ।
ப்ரஹஸ்த தேவாஸ்ச ததாவிதஸ்ய
க்ருத்யேஷு ஸக்தஸ்ய பவந்தி மூடா: ॥
dharmapradhānasya mahārathasya
ikṣvākuvaṃṡaprabhavasya rājñaḥ ।
prahasta dēvāṡca tathāvidhasya
kṛtyēṣu ṡaktasya bhavanti mūḍhāḥ ॥
O Prahasta, even the Dēvas
find themselves dumbfounded
at the mastery with which he,
a great charioter born into
the lineage of Ikshwākus
for whom Dharma is paramount,
conducts his undertakings.
6.14.13 அ
6.14.13 ஆ
6.14.13 இ
6.14.13 ஈ
தீக்ஷ்ணா ந தாவாத்தவ கங்கபத்ரா
துராஸதா ராகவவிப்ரமுக்தா: ।
பித்த்வா ஸரீரம் ப்ரவிஸந்தி பாணா:
ப்ரஹஸ்த தேநைவ விகத்தஸே த்வம் ॥
tīkṣṇā na tāvāttava kaṅkapatrā
durāsadā rāghavavipramuktāḥ ।
bhittvā ṡarīraṃ praviṡanti bāṇāḥ
prahasta tēnaiva vikatthasē tvam ॥
You can only brag thus, O Prahasta,
till the formidable and sharp arrows
sped by eagle feathers, shot by Rāma,
rip up your body and are lodged into it.
6.14.14 அ
6.14.14 ஆ
6.14.14 இ
6.14.14 ஈ
பித்த்வா ந தாவத் ப்ரவிஸந்தி காயம்
ப்ராணாந்திகாஸ்தே ऽஸநிதுல்யவேகா: ।
ஸிதா: ஸரா ராகவ விப்ரமுக்தா:
ப்ரஹஸ்த தேநைவ விகத்தஸே த்வம் ॥
bhittvā na tāvat praviṡanti kāyaṃ
prāṇāntikāstē 'ṡanitulyavēgāḥ ।
ṡitāḥ ṡarā rāghava vipramuktāḥ
prahasta tēnaiva vikatthasē tvam ॥
You can only brag thus, O Prahasta,
till the deadly, lightning-fast,
sharp arrows released from the bow of Rāma,
rip up your body and are lodged into it.
6.14.15 அ
6.14.15 ஆ
6.14.15 இ
6.14.15 ஈ
ந ராவணோ நாதிபலஸ்த்ரிஸீர்ஷோ
ந கும்பகர்ணோऽஸ்ய ஸுதோ நிகும்ப: ।
ந சேந்த்ரஜித்தாஸரதிம் ப்ரஸோடும்
த்வம் வா ரணே ஸக்ரஸமம் ஸமர்தா: ॥
na rāvaṇō nātibalastriṡīrṣō
na kumbhakarṇō'sya sutō nikumbhaḥ ।
na cēndrajiddāṡarathiṃ prasōḍhuṃ
tvaṃ vā raṇē ṡakrasamaṃ samarthāḥ ॥
Neither Rāvaṇa, nor Indrajit,
nor the exceedingly strong Triṡira,
nor Nikumbha the son of Kumbhakarṇa,
can stand against the onslaught of
the son of Daṡaratha, who is
an equal to Indra in his abilities.
6.14.16 அ
6.14.16 ஆ
6.14.16 இ
6.14.16 ஈ
தேவாந்தகோ வாபி நராந்தகோ வா
ததாதிகாயோऽதிரதோ மஹாத்மா ।
அகம்பநஸ்சாத்ரிஸமாநஸார:
ஸ்தாதும் ந ஸக்தா யுதி ராகவஸ்ய ॥
dēvāntakō vāpi narāntakō vā
tathātikāyō'tirathō mahātmā ।
akampanaṡcādrisamānasāraḥ
sthātuṃ na ṡaktā yudhi rāghavasya ॥
Neither Dēvāntaka nor Narāntaka,
neither the mighty Atikāya, the super-charioter,
nor Akampana, who is tough like a mountain,
can stand up to Rāghava on the battle-field.
6.14.17 அ
6.14.17 ஆ
6.14.17 இ
6.14.17 ஈ
அயம் ஹி ராஜா வ்யஸநாபிபூதோ
மித்ரைரமித்ரப்ரதிமைர்பவத்பி: ।
அந்வாஸ்யதே ராக்ஷஸநாஸநார்தே
தீக்ஷ்ண: ப்ரக்ருத்யா ஹ்யஸமீக்ஷ்யகாரீ ॥
ayaṃ hi rājā vyasanābhibhūtō
mitrairamitrapratimairbhavadbhiḥ ।
anvāsyatē rākṣasanāṡanārthē
tīkṣṇaḥ prakṛtyā hyasamīkṣyakārī ॥
This King, who is given to vices
and is aggressive in his attitude,
who does not think through things carefully,
is being led by you, his friends,
who are advising him like adversaries,
to bring about the extermination of the Rākshasas.
6.14.18 அ
6.14.18 ஆ
6.14.18 இ
6.14.18 ஈ
அநந்தபோகேந ஸஹஸ்ரமூர்த்நா
நாகேந பீமேந மஹாபலேந ।
பலாத்பரிக்ஷிப்தமிமம் பவந்தோ
ராஜாநமுத்க்ஷிப்ய விமோசயந்து ॥
anantabhōgēna sahasramūrdhnā
nāgēna bhīmēna mahābalēna ।
balātparikṣiptamimaṃ bhavantō
rājānamutkṣipya vimōcayantu ॥
You should pull the King out
and relieve him from the coils
of the frightful serpent
which has a thousand heads,
vast expanse of body and immense strength,
that holds him in its strong grip.
6.14.19 அ
6.14.19 ஆ
6.14.19 இ
6.14.19 ஈ
யாவத்தி கேஸக்ரஹணாத் ஸுஹ்ருத்பி:
ஸமேத்ய ஸர்வை: பரிபூர்ணகாமை: ।
நிக்ருஹ்ய ராஜா பரிரக்ஷிதவ்யோ
ப்ருதைர்யதா பீமபலைர்க்ருஹீத: ॥
yāvaddhi kēṡagrahaṇāt suhṛdbhiḥ
samētya sarvaiḥ paripūrṇakāmaiḥ ।
nigṛhya rājā parirakṣitavyō
bhṛtairyathā bhīmabalairgṛhītaḥ ॥
All the well-wishers of a king,
who had their own wishes fulfilled,
should come together to restrain and save him
even by holding him by the hair if needed,
like they would restrain someone possessed
by immensely powerful evil spirits.
6.14.20 அ
6.14.20 ஆ
6.14.20 இ
6.14.20 ஈ
ஸம்ஹாரிணா ராகவஸாகரேண
ப்ரச்சாத்யமாநஸ்தரஸா பவத்பி: ।
யுக்தஸ்த்வயம் தாரயிதும் ஸமேத்ய
காகுத்ஸ்தபாதாலமுகே பதந் ஸ: ॥
saṃhāriṇā rāghavasāgarēṇa
pracchādyamānastarasā bhavadbhiḥ ।
yuktastvayaṃ tārayituṃ samētya
kākutsthapātālamukhē patan saḥ ॥
The killer ocean called Rāghava
is swallowing him forcefully.
You should make a united effort
to rescue him before he falls
into the mouth of Pātāla called Kākutstha.
6.14.21 அ
6.14.21 ஆ
6.14.21 இ
6.14.21 ஈ
இதம் புரஸ்யாஸ்ய ஸராக்ஷஸஸ்ய
ராஜ்ஞஸ்ச பத்யம் ஸஸுஹ்ருஜ்ஜநஸ்ய ।
ஸம்யக்கி வாக்யம் ஸ்வமதம் ப்ரவீமி
நரைந்த்ரபுத்ராய ததாது மைதிலீம் ॥
idaṃ purasyāsya sarākṣasasya
rājñaṡca pathyaṃ sasuhṛjjanasya ।
samyagghi vākyaṃ svamataṃ bravīmi
naraindraputrāya dadātu maithilīm ॥
I am telling clearly what is good,
in my opinion, for the king and his friends,
and for his city and its Rākshasas:
let Maithili be given back to the prince.
6.14.22 அ
6.14.22 ஆ
6.14.22 இ
6.14.22 ஈ
பரஸ்ய வீர்யம் ஸ்வபலம் ச புத்த்வா
ஸ்தாநம் க்ஷயம் சைவ ததைவ வ்ருத்திம் ।
ததா ஸ்வபக்ஷேऽப்யநும்ருஸ்ய புத்த்யா
வதேத் க்ஷமம் ஸ்வாமிஹிதம் ஸ மந்த்ரீ ॥
parasya vīryaṃ svabalaṃ ca buddhvā
sthānaṃ kṣayaṃ caiva tathaiva vṛddhim ।
tathā svapakṣē'pyanumṛṡya buddhyā
vadēt kṣamaṃ svāmihitaṃ sa mantrī ॥
A minister worthy of his title
would find the prowess of the enemy
and the strength of his own side,
and assess well the current state and
the potential losses and gains to his side,
and advice his master accordingly.
இத்யார்ஷே வால்மீகீயே
ஸ்ரீமத்ராமாயணே ஆதிகாவ்யே
யுத்தகாண்டே சதுர்தஸ: ஸர்க:॥
ityārṣē vālmīkīyē
ṡrīmadrāmāyaṇē ādikāvyē
yuddhakāṇḍē caturdaṡaḥ sargaḥ॥
Thus concludes the fourteenth Sarga
in Yuddha Kāṇḍa of the glorious Rāmāyaṇa,
the first ever poem of humankind,
composed by Maharshi Vālmeeki.
Yuddha Kaanda - Sarga 14
In this Sarga, Vibheeshaṇa once again voices his opinion to the king. He says that none of the Rākshasas, including Rāvaṇa, Indrajit, Kumbhakarṇa, Mahāpārṡwa, et al., can even stand against Rāma in the battle field, and hence it is wise for Seetā to be given back to Rāma and save the city and its Rakshasas. He chastises the other ministers for giving the king bad advice. He says that it is the responsibility of well-wishers to save the king when he caves in to his vices and that a minister worthy of his title should give a balanced advice to his master after assessing well the pros and cons.
6.14.1 அ
6.14.1 ஆ
6.14.1 இ
6.14.1 ஈ
நிஸாசரேந்த்ரஸ்ய நிஸம்ய வாக்யம்
ஸ கும்பகர்ணஸ்ய ச கர்ஜிதாநி ।
விபீஷணோ ராக்ஷஸராஜமுக்யம்
ஆவாச வாக்யம் ஹிதமர்தயுக்தம் ॥
niṡācarēndrasya niṡamya vākyaṃ
sa kumbhakarṇasya ca garjitāni ।
vibhīṣaṇō rākṣasarājamukhyam
āvāca vākyaṃ hitamarthayuktam ॥
Having listened to the words
of the Ruler of the Night-Rovers
and to the roar of Kumbhakarṇa,
Vibheeshaṇa said these sensible words
that were meant for his good,
to that prominent king of Rākshasas:
6.14.2 அ
6.14.2 ஆ
6.14.2 இ
6.14.2 ஈ
வ்ருதோ ஹி பாஹ்வந்தரபோகராஸி:
சிந்தாவிஷ: ஸுஸ்மிததீக்ஷ்ணதம்ஷ்ட்ர: ।
பஞ்சாங்குலீபஞ்சஸிரோऽதிகாய:
ஸீதாமஹாஹிஸ்தவ கேந ராஜந் ॥
vṛtō hi bāhvantarabhōgarāṡiḥ
cintāviṣaḥ susmitatīkṣṇadaṃṣṭraḥ ।
pañcāṅgulīpañcaṡirō'tikāyaḥ
sītāmahāhistava kēna rājan ॥
Who wrapped around you this serpent called Seetā,
whose chest is like the wide hood,
whose grief is like the poison,
whose beautiful smile is like the fangs,
and whose five fingers resemble the five heads?
6.14.3 அ
6.14.3 ஆ
6.14.3 இ
6.14.3 ஈ
யாவந்ந லங்காம் ஸமபித்ரவந்தி
வலீமுகா: பர்வதகூடமாத்ரா: ।
தம்ஷ்ட்ராயுதாஸ்சைவ நகாயுதாஸ்ச
ப்ரதீயதாம் தாஸரதாய மைதிலீ ॥
yāvanna laṅkāṃ samabhidravanti
valīmukhāḥ parvatakūṭamātrāḥ ।
daṃṣṭrāyudhāṡcaiva nakhāyudhāṡca
pradīyatāṃ dāṡarathāya maithilī ॥
May the princess of Mithila
be given back to the son of Daṡaratha,
before the Vānaras, who are
as huge as mountain peaks,
and who have teeth and nails
for weapons, overrun Laṅkā.
6.14.4 அ
6.14.4 ஆ
6.14.4 இ
6.14.4 ஈ
யாவந்ந க்ருஹ்ணந்தி ஸிராம்ஸி பாணா
ராமேரிதா ராக்ஷஸபுங்கவாநாம் ।
வஜ்ரோபமா வாயுஸமாநவேகா:
ப்ரதீயதாம் தாஸரதாய மைதிலீ ॥
yāvanna gṛhṇanti ṡirāṃsi bāṇā
rāmēritā rākṣasapuṅgavānām ।
vajrōpamā vāyusamānavēgāḥ
pradīyatāṃ dāṡarathāya maithilī ॥
May the princess of Mithila
be given back to the son of Daṡaratha,
before the thunderbolt-like arrows
that fly with the speed of wind,
shot by Rāma, carry off the heads
of the bulls among Rākshasas.
6.14.5 அ
6.14.5 ஆ
6.14.5 இ
6.14.5 ஈ
ந கும்பகர்ணேந்த்ரஜிதௌ ச ராஜந்
ததா மஹாபார்ஸ்வமஹோதரௌ வா ।
நிகும்பகும்பௌ ச ததாऽதிகாய:
ஸ்தாதும் ந ஸக்தா யுதி ராகவஸ்ய ॥
na kumbhakarṇēndrajitau ca rājan
tathā mahāpārṡvamahōdarau vā ।
nikumbhakumbhau ca tathā'tikāyaḥ
sthātuṃ na ṡaktā yudhi rāghavasya ॥
O King! Neither Kumbhakarṇa nor Indrajit,
nor Mahāpārṡwa, nor Mahōdara, nor Nikumbha,
nor Kumbha nor Atikāya, can make a stand
against Rāghava on the battle-field.
6.14.6 அ
6.14.6 ஆ
6.14.6 இ
6.14.6 ஈ
ஜீவம்ஸ்து ராமஸ்ய ந மோக்ஷ்யஸே த்வம்
குப்த: ஸவித்ராப்யதவா மருத்பி: ।
ந வாஸவஸ்யாங்ககதோ ந ம்ருத்யோ:
நபோ ந பாதாலமநுப்ரவிஷ்ட: ॥
jīvaṃstu rāmasya na mōkṣyasē tvaṃ
guptaḥ savitrāpyathavā marudbhiḥ ।
na vāsavasyāṅkagatō na mṛtyōḥ
nabhō na pātālamanupraviṣṭaḥ ॥
You will not be left alone with your life by Rāma,
regardless of whether you get protection
from the sun or from Maruts,
or you hide on the lap of Vāsava or even Death,
or you go into the sky or into Pātāla.
6.14.7 அ
6.14.7 ஆ
நிஸம்ய வாக்யம் து விபீஷணஸ்ய
தத: ப்ரஹஸ்தோ வசநம் பபாஷே ॥
niṡamya vākyaṃ tu vibhīṣaṇasya
tataḥ prahastō vacanaṃ babhāṣē ॥
Hearing the words of Vibheeshaṇa,
Prahasta said these words:
6.14.7 இ
6.14.7 ஈ
6.14.8 அ
6.14.8 ஆ
6.14.8 இ
6.14.8 ஈ
ந நோ பயம் வித்ம ந தைவதேப்யோ
ந தாநவேப்யோ ஹ்யதவா கதாசித் ।
ந யக்ஷகந்தர்வமஹோரகேப்யோ
பயம் ந ஸங்க்யே பதகோத்தமேப்ய: ।
கதம் நு ராமாத் பவிதா பயம் நோ
நரேந்த்ரபுத்ராத் ஸமரே கதாசித் ॥
na nō bhayaṃ vidma na daivatēbhyō
na dānavēbhyō hyathavā kadācit ।
na yakṣagandharvamahōragēbhyō
bhayaṃ na saṅkhyē patagōttamēbhyaḥ ।
kathaṃ nu rāmād bhavitā bhayaṃ nō
narēndraputrāt samarē kadācit ॥
We know no fear from Dēvas or Dānavas,
neither from Yakshas, Gandharvas
and the great Uragas, at any time.
We are not afraid of a fight
with even the best of the birds.
Why should we ever be afraid of
a fight with the son of a king?
6.14.9 அ
6.14.9 ஆ
6.14.9 இ
6.14.9 ஈ
ப்ரஹஸ்தவாக்யம் த்வஹிதம் நிஸம்ய
விபீஷணோ ராஜஹிதாநுகாங்க்ஷீ ।
ததோ மஹாத்மா வசநம் பபாஷே
தர்மார்தகாமேஷு நிவிஷ்டபுத்தி: ॥
prahastavākyaṃ tvahitaṃ niṡamya
vibhīṣaṇō rājahitānukāṅkṣī ।
tatō mahātmā vacanaṃ babhāṣē
dharmārthakāmēṣu niviṣṭabuddhiḥ ॥
Hearing those words of Prahasta
that could bring no good (for the king),
Vibheeshaṇa, the Mahātma, who had
absolute clarity in his mind regarding
Dharma, Artha and Kāma and
who only wished good for
the king, said these words:
6.14.10 அ
6.14.10 ஆ
6.14.10 இ
6.14.10 ஈ
ப்ரஹஸ்த ராஜா ச மஹோதரஸ்ச
த்வம் கும்பகர்ணஸ்ச யதாऽர்தஜாதம் ।
ப்ரவீத ராமம் ப்ரதி தந்ந ஸக்யம்
யதா கதி: ஸ்வர்கமதர்மபுத்தே: ॥
prahasta rājā ca mahōdaraṡca
tvaṃ kumbhakarṇaṡca yathā'rthajātam ।
bravītha rāmaṃ prati tanna ṡakyaṃ
yathā gatiḥ svargamadharmabuddhēḥ ॥
O Prahasta! What the king,
Mahōdara, you and Kumbhakarṇa say
that you can do to Rāma
is as impossible as it is for
an unrighteous one to ascend to heaven.
6.14.11 அ
6.14.11 ஆ
6.14.11 இ
6.14.11 ஈ
வதஸ்து ராமஸ்ய மயா த்வயா ச
ப்ரஹஸ்த ஸர்வைரபி ராக்ஷஸைர்வா ।
கதம் பவேதர்தவிஸாரதஸ்ய
மஹார்ணவம் தர்துமிவாப்லவஸ்ய ॥
vadhastu rāmasya mayā tvayā ca
prahasta sarvairapi rākṣasairvā ।
kathaṃ bhavēdarthaviṡāradasya
mahārṇavaṃ tartumivāplavasya ॥
O Prahasta, how could you or I,
or for that matter, even all the
Rākshasas coming together, hope to kill Rāma,
who is a savant in gaining his objects,
any more than one could hope to
cross a huge ocean without a boat?
6.14.12 அ
6.14.12 ஆ
6.14.12 இ
6.14.12 ஈ
தர்மப்ரதாநஸ்ய மஹாரதஸ்ய
இக்ஷ்வாகுவம்ஸப்ரபவஸ்ய ராஜ்ஞ: ।
ப்ரஹஸ்த தேவாஸ்ச ததாவிதஸ்ய
க்ருத்யேஷு ஸக்தஸ்ய பவந்தி மூடா: ॥
dharmapradhānasya mahārathasya
ikṣvākuvaṃṡaprabhavasya rājñaḥ ।
prahasta dēvāṡca tathāvidhasya
kṛtyēṣu ṡaktasya bhavanti mūḍhāḥ ॥
O Prahasta, even the Dēvas
find themselves dumbfounded
at the mastery with which he,
a great charioter born into
the lineage of Ikshwākus
for whom Dharma is paramount,
conducts his undertakings.
6.14.13 அ
6.14.13 ஆ
6.14.13 இ
6.14.13 ஈ
தீக்ஷ்ணா ந தாவாத்தவ கங்கபத்ரா
துராஸதா ராகவவிப்ரமுக்தா: ।
பித்த்வா ஸரீரம் ப்ரவிஸந்தி பாணா:
ப்ரஹஸ்த தேநைவ விகத்தஸே த்வம் ॥
tīkṣṇā na tāvāttava kaṅkapatrā
durāsadā rāghavavipramuktāḥ ।
bhittvā ṡarīraṃ praviṡanti bāṇāḥ
prahasta tēnaiva vikatthasē tvam ॥
You can only brag thus, O Prahasta,
till the formidable and sharp arrows
sped by eagle feathers, shot by Rāma,
rip up your body and are lodged into it.
6.14.14 அ
6.14.14 ஆ
6.14.14 இ
6.14.14 ஈ
பித்த்வா ந தாவத் ப்ரவிஸந்தி காயம்
ப்ராணாந்திகாஸ்தே ऽஸநிதுல்யவேகா: ।
ஸிதா: ஸரா ராகவ விப்ரமுக்தா:
ப்ரஹஸ்த தேநைவ விகத்தஸே த்வம் ॥
bhittvā na tāvat praviṡanti kāyaṃ
prāṇāntikāstē 'ṡanitulyavēgāḥ ।
ṡitāḥ ṡarā rāghava vipramuktāḥ
prahasta tēnaiva vikatthasē tvam ॥
You can only brag thus, O Prahasta,
till the deadly, lightning-fast,
sharp arrows released from the bow of Rāma,
rip up your body and are lodged into it.
6.14.15 அ
6.14.15 ஆ
6.14.15 இ
6.14.15 ஈ
ந ராவணோ நாதிபலஸ்த்ரிஸீர்ஷோ
ந கும்பகர்ணோऽஸ்ய ஸுதோ நிகும்ப: ।
ந சேந்த்ரஜித்தாஸரதிம் ப்ரஸோடும்
த்வம் வா ரணே ஸக்ரஸமம் ஸமர்தா: ॥
na rāvaṇō nātibalastriṡīrṣō
na kumbhakarṇō'sya sutō nikumbhaḥ ।
na cēndrajiddāṡarathiṃ prasōḍhuṃ
tvaṃ vā raṇē ṡakrasamaṃ samarthāḥ ॥
Neither Rāvaṇa, nor Indrajit,
nor the exceedingly strong Triṡira,
nor Nikumbha the son of Kumbhakarṇa,
can stand against the onslaught of
the son of Daṡaratha, who is
an equal to Indra in his abilities.
6.14.16 அ
6.14.16 ஆ
6.14.16 இ
6.14.16 ஈ
தேவாந்தகோ வாபி நராந்தகோ வா
ததாதிகாயோऽதிரதோ மஹாத்மா ।
அகம்பநஸ்சாத்ரிஸமாநஸார:
ஸ்தாதும் ந ஸக்தா யுதி ராகவஸ்ய ॥
dēvāntakō vāpi narāntakō vā
tathātikāyō'tirathō mahātmā ।
akampanaṡcādrisamānasāraḥ
sthātuṃ na ṡaktā yudhi rāghavasya ॥
Neither Dēvāntaka nor Narāntaka,
neither the mighty Atikāya, the super-charioter,
nor Akampana, who is tough like a mountain,
can stand up to Rāghava on the battle-field.
6.14.17 அ
6.14.17 ஆ
6.14.17 இ
6.14.17 ஈ
அயம் ஹி ராஜா வ்யஸநாபிபூதோ
மித்ரைரமித்ரப்ரதிமைர்பவத்பி: ।
அந்வாஸ்யதே ராக்ஷஸநாஸநார்தே
தீக்ஷ்ண: ப்ரக்ருத்யா ஹ்யஸமீக்ஷ்யகாரீ ॥
ayaṃ hi rājā vyasanābhibhūtō
mitrairamitrapratimairbhavadbhiḥ ।
anvāsyatē rākṣasanāṡanārthē
tīkṣṇaḥ prakṛtyā hyasamīkṣyakārī ॥
This King, who is given to vices
and is aggressive in his attitude,
who does not think through things carefully,
is being led by you, his friends,
who are advising him like adversaries,
to bring about the extermination of the Rākshasas.
6.14.18 அ
6.14.18 ஆ
6.14.18 இ
6.14.18 ஈ
அநந்தபோகேந ஸஹஸ்ரமூர்த்நா
நாகேந பீமேந மஹாபலேந ।
பலாத்பரிக்ஷிப்தமிமம் பவந்தோ
ராஜாநமுத்க்ஷிப்ய விமோசயந்து ॥
anantabhōgēna sahasramūrdhnā
nāgēna bhīmēna mahābalēna ।
balātparikṣiptamimaṃ bhavantō
rājānamutkṣipya vimōcayantu ॥
You should pull the King out
and relieve him from the coils
of the frightful serpent
which has a thousand heads,
vast expanse of body and immense strength,
that holds him in its strong grip.
6.14.19 அ
6.14.19 ஆ
6.14.19 இ
6.14.19 ஈ
யாவத்தி கேஸக்ரஹணாத் ஸுஹ்ருத்பி:
ஸமேத்ய ஸர்வை: பரிபூர்ணகாமை: ।
நிக்ருஹ்ய ராஜா பரிரக்ஷிதவ்யோ
ப்ருதைர்யதா பீமபலைர்க்ருஹீத: ॥
yāvaddhi kēṡagrahaṇāt suhṛdbhiḥ
samētya sarvaiḥ paripūrṇakāmaiḥ ।
nigṛhya rājā parirakṣitavyō
bhṛtairyathā bhīmabalairgṛhītaḥ ॥
All the well-wishers of a king,
who had their own wishes fulfilled,
should come together to restrain and save him
even by holding him by the hair if needed,
like they would restrain someone possessed
by immensely powerful evil spirits.
6.14.20 அ
6.14.20 ஆ
6.14.20 இ
6.14.20 ஈ
ஸம்ஹாரிணா ராகவஸாகரேண
ப்ரச்சாத்யமாநஸ்தரஸா பவத்பி: ।
யுக்தஸ்த்வயம் தாரயிதும் ஸமேத்ய
காகுத்ஸ்தபாதாலமுகே பதந் ஸ: ॥
saṃhāriṇā rāghavasāgarēṇa
pracchādyamānastarasā bhavadbhiḥ ।
yuktastvayaṃ tārayituṃ samētya
kākutsthapātālamukhē patan saḥ ॥
The killer ocean called Rāghava
is swallowing him forcefully.
You should make a united effort
to rescue him before he falls
into the mouth of Pātāla called Kākutstha.
6.14.21 அ
6.14.21 ஆ
6.14.21 இ
6.14.21 ஈ
இதம் புரஸ்யாஸ்ய ஸராக்ஷஸஸ்ய
ராஜ்ஞஸ்ச பத்யம் ஸஸுஹ்ருஜ்ஜநஸ்ய ।
ஸம்யக்கி வாக்யம் ஸ்வமதம் ப்ரவீமி
நரைந்த்ரபுத்ராய ததாது மைதிலீம் ॥
idaṃ purasyāsya sarākṣasasya
rājñaṡca pathyaṃ sasuhṛjjanasya ।
samyagghi vākyaṃ svamataṃ bravīmi
naraindraputrāya dadātu maithilīm ॥
I am telling clearly what is good,
in my opinion, for the king and his friends,
and for his city and its Rākshasas:
let Maithili be given back to the prince.
6.14.22 அ
6.14.22 ஆ
6.14.22 இ
6.14.22 ஈ
பரஸ்ய வீர்யம் ஸ்வபலம் ச புத்த்வா
ஸ்தாநம் க்ஷயம் சைவ ததைவ வ்ருத்திம் ।
ததா ஸ்வபக்ஷேऽப்யநும்ருஸ்ய புத்த்யா
வதேத் க்ஷமம் ஸ்வாமிஹிதம் ஸ மந்த்ரீ ॥
parasya vīryaṃ svabalaṃ ca buddhvā
sthānaṃ kṣayaṃ caiva tathaiva vṛddhim ।
tathā svapakṣē'pyanumṛṡya buddhyā
vadēt kṣamaṃ svāmihitaṃ sa mantrī ॥
A minister worthy of his title
would find the prowess of the enemy
and the strength of his own side,
and assess well the current state and
the potential losses and gains to his side,
and advice his master accordingly.
இத்யார்ஷே வால்மீகீயே
ஸ்ரீமத்ராமாயணே ஆதிகாவ்யே
யுத்தகாண்டே சதுர்தஸ: ஸர்க:॥
ityārṣē vālmīkīyē
ṡrīmadrāmāyaṇē ādikāvyē
yuddhakāṇḍē caturdaṡaḥ sargaḥ॥
Thus concludes the fourteenth Sarga
in Yuddha Kāṇḍa of the glorious Rāmāyaṇa,
the first ever poem of humankind,
composed by Maharshi Vālmeeki.