Sundara Kaanda Sargas 63 Continues
5.63.18 அ
5.63.18 ஆ
5.63.18 இ
5.63.18 ஈ
5.63.19 அ
5.63.19 ஆ
ந ஹ்யந்யஸ்ஸாதநே ஹேது:
கர்மணோऽஸ்ய ஹநூமத: ।
கார்யஸித்திர்மதிஸ்சைவ
தஸ்மிந்வாநரபுங்கவே ।
வ்யவஸாயஸ்ச வீர்யம் ச
ஸ்ருதம் சாபி ப்ரதிஷ்டிதம் ॥
na hyanyassādhanē hētuḥ
karmaṇō'sya hanūmataḥ ।
kāryasiddhirmatiṡcaiva
tasminvānarapuṅgavē ।
vyavasāyaṡca vīryaṃ ca
ṡrutaṃ cāpi pratiṣṭhitam ॥
None other than Hanumān could have
accomplished this mission, for only he,
the bull among Vānaras, is endowed with
the required intelligence, valor, energy,
dedication and knowledge of Ṡastras.
5.63.19 இ
5.63.19 ஈ
5.63.20 அ
5.63.20 ஆ
ஜாம்பவாந்யத்ர நேதா ஸ்யாத்
அங்கதஸ்ச மஹாபல: ।
ஹநுமாம்ஸ்சாப்யதிஷ்டாதா
ந தஸ்ய கதிரந்யதா ॥
jāmbavānyatra nētā syāt
aṅgadaṡca mahābalaḥ ।
hanumāṃṡcāpyadhiṣṭhātā
na tasya gatiranyathā ॥
The outcome of an enterprise that is
led by Jāmbavan and the mighty strong Aṅgada,
and presided over by Hanuman cannot be otherwise.
5.63.20 இ
5.63.20 ஈ
5.63.21 அ
5.63.21 ஆ
அங்கதப்ரமுகைர்வீரை:
ஹதம் மதுவநம் கில ।
வாரயந்தஸ்ச ஸஹிதா:
ஸதா ஜாநுபிராஹதா: ॥
aṅgadapramukhairvīraiḥ
hataṃ madhuvanaṃ kila ।
vārayantaṡca sahitāḥ
sadā jānubhirāhatāḥ ॥
It looks like Madhuvana is destroyed
by Veeras like Aṅgada.
They, together, seem to have hit
those who obstructed them, with their knees.
These four Ṡlōkas seems to be an alternate version of Ṡlōkas 14 through 20.
5.63.21 இ
5.63.21 ஈ
5.63.22 அ
5.63.22 ஆ
ஏததர்தமயம் ப்ராப்தோ
வக்தும் மதுரவாகிஹ ।
நாம்நா ததிமுகோ நாம
ஹரி: ப்ரக்யாதவிக்ரம: ॥
ētadarthamayaṃ prāptō
vaktuṃ madhuravāgiha ।
nāmnā dadhimukhō nāma
hariḥ prakhyātavikramaḥ ॥
It is to report this, that the Vānara
who is well-renowned for his prowess,
Dadhimukha by name, of gentle speech, came here.
5.63.22 இ
5.63.22 ஈ
5.63.23 அ
5.63.23 ஆ
த்ருஷ்டா ஸீதா மஹாபாஹோ
ஸௌமித்ரே பஸ்ய தத்த்வத: ।
அபிகம்ய ததா ஸர்வே
பிபந்தி மது வாநரா: ॥
dṛṣṭā sītā mahābāhō
saumitrē paṡya tattvataḥ ।
abhigamya tathā sarvē
pibanti madhu vānarāḥ ॥
Look, O Sowmitri of mighty arm,
what has just been accomplished!
Seetā is found! And that is why
all the Vānaras went about, drinking liquor.
5.63.23 இ
5.63.23 ஈ
5.63.24 அ
5.63.24 ஆ
ந சாப்யத்ருஷ்ட்வா வைதேஹீம்
விஸ்ருதா: புருஷர்ஷப ।
வநம் தத்தவரம் திவ்யம்
தர்ஷயேயுர்வநௌகஸ: ॥
na cāpyadṛṣṭvā vaidēhīm
viṡrutāḥ puruṣarṣabha ।
vanaṃ dattavaraṃ divyam
dharṣayēyurvanaukasaḥ ॥
O bull among men! Without seeing Vaidēhi,
those renowned Vānaras would not occupy
the splendid Vana that was granted (every protection).
5.63.24 இ
5.63.24 ஈ
5.63.25 அ
5.63.25 ஆ
5.63.25 இ
5.63.25 ஈ
தத: ப்ரஹ்ருஷ்டோ தர்மாத்மா
லக்ஷ்மணஸ்ஸஹ ராகவ: ।
ஸ்ருத்வா கர்ணஸுகாம் வாணீம்
ஸுக்ரீவவதநாச்ச்யுதாம் ।
ப்ராஹ்ருஷ்யத ப்ருஸம் ராமோ
லக்ஷ்மணஸ்ச மஹாபல: ॥
tataḥ prahṛṣṭō dharmātmā
lakṣmaṇassaha rāghavaḥ ।
ṡrutvā karṇasukhāṃ vāṇīm
sugrīvavadanāccyutām ।
prāhṛṣyata bhṛṡaṃ rāmō
lakṣmaṇaṡca mahābalaḥ ॥
Lakshmaṇa, the Dharmātma,
along with Rāghava, was very happy.
Hearing those words that came
from Sugreeva’s mouth that
fell pleasantly on the ear,
Rāma was overjoyed, as also
was the mighty strong Lakshmaṇa.
5.63.26 அ
5.63.26 ஆ
5.63.26 இ
5.63.26 ஈ
ஸ்ருத்வா ததிமுகஸ்யேதம்
ஸுக்ரீவஸ்ஸம்ப்ரஹ்ருஷ்ய ச ।
வநபாலம் புநர்வாக்யம்
ஸுக்ரீவ: ப்ரத்யபாஷத ॥
ṡrutvā dadhimukhasyēdam
sugrīvassamprahṛṣya ca ।
vanapālaṃ punarvākyam
sugrīvaḥ pratyabhāṣata ॥
Feeling extremely happy on hearing those
words of Dadhimukha, Sugreeva of imposing neck
said these words again to that curator of the Vana:
5.63.27 அ
5.63.27 ஆ
5.63.27 இ
5.63.27 ஈ
ப்ரீதோऽஸ்மி ஸோऽஹம் யத்புக்தம்
வநம் தை: க்ருதகர்மபி: ।
மர்ஷிதம் மர்ஷணீயம் ச
சேஷ்டிதம் க்ருதகர்மணாம் ॥
prītō'smi sō'haṃ yadbhuktam
vanaṃ taiḥ kṛtakarmabhiḥ ।
marṣitaṃ marṣaṇīyaṃ ca
cēṣṭitaṃ kṛtakarmaṇām ॥
I am very happy to know that
they, who accomplished the mission,
are enjoying the Vana.
Their silliness, upon accomplishing the mission,
deserves to be overlooked and so I do.
5.63.28 அ
5.63.28 ஆ
5.63.28 இ
5.63.28 ஈ
இச்சாமி ஸீக்ரம் ஹநுமத்ப்ரதாநாந்
ஸாகாம்ருகாம்ஸ்தாந் ம்ருகராஜதர்பாந் ।
த்ரஷ்டும் க்ருதார்தாந் ஸஹ ராகவாப்யாம்
ஸ்ரோதும் ச ஸீதாதிகமே ப்ரயத்நம் ॥
icchāmi ṡīghraṃ hanumatpradhānān
ṡākhāmṛgāṃstān mṛgarājadarpān ।
draṣṭuṃ kṛtārthān saha rāghavābhyāṃ
ṡrōtuṃ ca sītādhigamē prayatnam ॥
I, along with the scion of the Raghus,
am eager to see Hanumān and the other
creatures of branches, who,
accomplishing their mission,
are as prideful as lions.
I like to hear about their efforts in finding Seetā.
5.63.29 அ
5.63.29 ஆ
5.63.29 இ
5.63.29 ஈ
ப்ரீதிஸ்பீதாக்ஷௌ ஸம்ப்ரஹ்ருஷ்டௌ குமாரௌ
த்ருஷ்ட்வா ஸித்தார்தௌ வாநராணாம் ச ராஜா ।
அங்கை: ஸம்ஹ்ருஷ்டை: கர்மஸித்திம் விதித்வா
பாஹ்வோராஸந்நாம் ஸோऽதிமாத்ரம் நநந்த ॥
prītisphītākṣau samprahṛṣṭau kumārau
dṛṣṭvā siddhārthau vānarāṇāṃ ca rājā ।
aṅgaiḥ saṃhṛṣṭaiḥ karmasiddhiṃ viditvā
bāhvōrāsannāṃ sō'timātraṃ nananda ॥
Seeing the young duo of princes overjoyed,
their eyes expanded in delight,
every limb of theirs filled with happiness
and their object all but met,
the king of Vānaras felt extremely delighted,
knowing that the successful end of
the mission was now within the hand’s reach.
இத்யார்ஷே வால்மீகீயே
ஸ்ரீமத்ராமாயணே ஆதிகாவ்யே
ஸுந்தரகாண்டே த்ரிஷஷ்டிதமஸ்ஸர்க:॥
ityārṣē vālmīkīyē
ṡrīmadrāmāyaṇē ādikāvyē
sundarakāṇḍē triṣaṣṭitamassargaḥ॥
Thus concludes the sixty third Sarga
in Sundara Kāṇḍa of the glorious Rāmāyaṇa,
the first ever poem of humankind,
composed by Maharshi Vālmeeki.
You have completed reading 14097 Ṡlōkas out of ~24,000 Ṡlōkas of Vālmeeki Rāmāyaṇa.
Meaning, notes and commentary by: Krishna Sharma
5.63.18 அ
5.63.18 ஆ
5.63.18 இ
5.63.18 ஈ
5.63.19 அ
5.63.19 ஆ
ந ஹ்யந்யஸ்ஸாதநே ஹேது:
கர்மணோऽஸ்ய ஹநூமத: ।
கார்யஸித்திர்மதிஸ்சைவ
தஸ்மிந்வாநரபுங்கவே ।
வ்யவஸாயஸ்ச வீர்யம் ச
ஸ்ருதம் சாபி ப்ரதிஷ்டிதம் ॥
na hyanyassādhanē hētuḥ
karmaṇō'sya hanūmataḥ ।
kāryasiddhirmatiṡcaiva
tasminvānarapuṅgavē ।
vyavasāyaṡca vīryaṃ ca
ṡrutaṃ cāpi pratiṣṭhitam ॥
None other than Hanumān could have
accomplished this mission, for only he,
the bull among Vānaras, is endowed with
the required intelligence, valor, energy,
dedication and knowledge of Ṡastras.
5.63.19 இ
5.63.19 ஈ
5.63.20 அ
5.63.20 ஆ
ஜாம்பவாந்யத்ர நேதா ஸ்யாத்
அங்கதஸ்ச மஹாபல: ।
ஹநுமாம்ஸ்சாப்யதிஷ்டாதா
ந தஸ்ய கதிரந்யதா ॥
jāmbavānyatra nētā syāt
aṅgadaṡca mahābalaḥ ।
hanumāṃṡcāpyadhiṣṭhātā
na tasya gatiranyathā ॥
The outcome of an enterprise that is
led by Jāmbavan and the mighty strong Aṅgada,
and presided over by Hanuman cannot be otherwise.
5.63.20 இ
5.63.20 ஈ
5.63.21 அ
5.63.21 ஆ
அங்கதப்ரமுகைர்வீரை:
ஹதம் மதுவநம் கில ।
வாரயந்தஸ்ச ஸஹிதா:
ஸதா ஜாநுபிராஹதா: ॥
aṅgadapramukhairvīraiḥ
hataṃ madhuvanaṃ kila ।
vārayantaṡca sahitāḥ
sadā jānubhirāhatāḥ ॥
It looks like Madhuvana is destroyed
by Veeras like Aṅgada.
They, together, seem to have hit
those who obstructed them, with their knees.
These four Ṡlōkas seems to be an alternate version of Ṡlōkas 14 through 20.
5.63.21 இ
5.63.21 ஈ
5.63.22 அ
5.63.22 ஆ
ஏததர்தமயம் ப்ராப்தோ
வக்தும் மதுரவாகிஹ ।
நாம்நா ததிமுகோ நாம
ஹரி: ப்ரக்யாதவிக்ரம: ॥
ētadarthamayaṃ prāptō
vaktuṃ madhuravāgiha ।
nāmnā dadhimukhō nāma
hariḥ prakhyātavikramaḥ ॥
It is to report this, that the Vānara
who is well-renowned for his prowess,
Dadhimukha by name, of gentle speech, came here.
5.63.22 இ
5.63.22 ஈ
5.63.23 அ
5.63.23 ஆ
த்ருஷ்டா ஸீதா மஹாபாஹோ
ஸௌமித்ரே பஸ்ய தத்த்வத: ।
அபிகம்ய ததா ஸர்வே
பிபந்தி மது வாநரா: ॥
dṛṣṭā sītā mahābāhō
saumitrē paṡya tattvataḥ ।
abhigamya tathā sarvē
pibanti madhu vānarāḥ ॥
Look, O Sowmitri of mighty arm,
what has just been accomplished!
Seetā is found! And that is why
all the Vānaras went about, drinking liquor.
5.63.23 இ
5.63.23 ஈ
5.63.24 அ
5.63.24 ஆ
ந சாப்யத்ருஷ்ட்வா வைதேஹீம்
விஸ்ருதா: புருஷர்ஷப ।
வநம் தத்தவரம் திவ்யம்
தர்ஷயேயுர்வநௌகஸ: ॥
na cāpyadṛṣṭvā vaidēhīm
viṡrutāḥ puruṣarṣabha ।
vanaṃ dattavaraṃ divyam
dharṣayēyurvanaukasaḥ ॥
O bull among men! Without seeing Vaidēhi,
those renowned Vānaras would not occupy
the splendid Vana that was granted (every protection).
5.63.24 இ
5.63.24 ஈ
5.63.25 அ
5.63.25 ஆ
5.63.25 இ
5.63.25 ஈ
தத: ப்ரஹ்ருஷ்டோ தர்மாத்மா
லக்ஷ்மணஸ்ஸஹ ராகவ: ।
ஸ்ருத்வா கர்ணஸுகாம் வாணீம்
ஸுக்ரீவவதநாச்ச்யுதாம் ।
ப்ராஹ்ருஷ்யத ப்ருஸம் ராமோ
லக்ஷ்மணஸ்ச மஹாபல: ॥
tataḥ prahṛṣṭō dharmātmā
lakṣmaṇassaha rāghavaḥ ।
ṡrutvā karṇasukhāṃ vāṇīm
sugrīvavadanāccyutām ।
prāhṛṣyata bhṛṡaṃ rāmō
lakṣmaṇaṡca mahābalaḥ ॥
Lakshmaṇa, the Dharmātma,
along with Rāghava, was very happy.
Hearing those words that came
from Sugreeva’s mouth that
fell pleasantly on the ear,
Rāma was overjoyed, as also
was the mighty strong Lakshmaṇa.
5.63.26 அ
5.63.26 ஆ
5.63.26 இ
5.63.26 ஈ
ஸ்ருத்வா ததிமுகஸ்யேதம்
ஸுக்ரீவஸ்ஸம்ப்ரஹ்ருஷ்ய ச ।
வநபாலம் புநர்வாக்யம்
ஸுக்ரீவ: ப்ரத்யபாஷத ॥
ṡrutvā dadhimukhasyēdam
sugrīvassamprahṛṣya ca ।
vanapālaṃ punarvākyam
sugrīvaḥ pratyabhāṣata ॥
Feeling extremely happy on hearing those
words of Dadhimukha, Sugreeva of imposing neck
said these words again to that curator of the Vana:
5.63.27 அ
5.63.27 ஆ
5.63.27 இ
5.63.27 ஈ
ப்ரீதோऽஸ்மி ஸோऽஹம் யத்புக்தம்
வநம் தை: க்ருதகர்மபி: ।
மர்ஷிதம் மர்ஷணீயம் ச
சேஷ்டிதம் க்ருதகர்மணாம் ॥
prītō'smi sō'haṃ yadbhuktam
vanaṃ taiḥ kṛtakarmabhiḥ ।
marṣitaṃ marṣaṇīyaṃ ca
cēṣṭitaṃ kṛtakarmaṇām ॥
I am very happy to know that
they, who accomplished the mission,
are enjoying the Vana.
Their silliness, upon accomplishing the mission,
deserves to be overlooked and so I do.
5.63.28 அ
5.63.28 ஆ
5.63.28 இ
5.63.28 ஈ
இச்சாமி ஸீக்ரம் ஹநுமத்ப்ரதாநாந்
ஸாகாம்ருகாம்ஸ்தாந் ம்ருகராஜதர்பாந் ।
த்ரஷ்டும் க்ருதார்தாந் ஸஹ ராகவாப்யாம்
ஸ்ரோதும் ச ஸீதாதிகமே ப்ரயத்நம் ॥
icchāmi ṡīghraṃ hanumatpradhānān
ṡākhāmṛgāṃstān mṛgarājadarpān ।
draṣṭuṃ kṛtārthān saha rāghavābhyāṃ
ṡrōtuṃ ca sītādhigamē prayatnam ॥
I, along with the scion of the Raghus,
am eager to see Hanumān and the other
creatures of branches, who,
accomplishing their mission,
are as prideful as lions.
I like to hear about their efforts in finding Seetā.
5.63.29 அ
5.63.29 ஆ
5.63.29 இ
5.63.29 ஈ
ப்ரீதிஸ்பீதாக்ஷௌ ஸம்ப்ரஹ்ருஷ்டௌ குமாரௌ
த்ருஷ்ட்வா ஸித்தார்தௌ வாநராணாம் ச ராஜா ।
அங்கை: ஸம்ஹ்ருஷ்டை: கர்மஸித்திம் விதித்வா
பாஹ்வோராஸந்நாம் ஸோऽதிமாத்ரம் நநந்த ॥
prītisphītākṣau samprahṛṣṭau kumārau
dṛṣṭvā siddhārthau vānarāṇāṃ ca rājā ।
aṅgaiḥ saṃhṛṣṭaiḥ karmasiddhiṃ viditvā
bāhvōrāsannāṃ sō'timātraṃ nananda ॥
Seeing the young duo of princes overjoyed,
their eyes expanded in delight,
every limb of theirs filled with happiness
and their object all but met,
the king of Vānaras felt extremely delighted,
knowing that the successful end of
the mission was now within the hand’s reach.
இத்யார்ஷே வால்மீகீயே
ஸ்ரீமத்ராமாயணே ஆதிகாவ்யே
ஸுந்தரகாண்டே த்ரிஷஷ்டிதமஸ்ஸர்க:॥
ityārṣē vālmīkīyē
ṡrīmadrāmāyaṇē ādikāvyē
sundarakāṇḍē triṣaṣṭitamassargaḥ॥
Thus concludes the sixty third Sarga
in Sundara Kāṇḍa of the glorious Rāmāyaṇa,
the first ever poem of humankind,
composed by Maharshi Vālmeeki.
You have completed reading 14097 Ṡlōkas out of ~24,000 Ṡlōkas of Vālmeeki Rāmāyaṇa.
Meaning, notes and commentary by: Krishna Sharma