Sundara Kaanda Sargas 63
Sundara Kaanda - Sarga 63
In this Sarga, Dadhimukha goes to Sugreeva, Rāma and Lakshmana and reports about the pillage of Madhuvana and about Aṅgada and other Vānaras beating up the guards. Sugreeva interprets it immediately as a sure sign of Vānaras having found Seetā, and he conveys the same to Rāma and Lakshmaṇa. Rāma and Lakshmaṇa are overjoyed. Sugreeva feels sure that the successful completion of the mission is now within hand’s reach.
5.63.1 அ
5.63.1 ஆ
5.63.1 இ
5.63.1 ஈ
ததோ மூர்த்நா நிபதிதம்
வாநரம் வாநரர்ஷப: ।
த்ருஷ்ட்வைவோத்விக்நஹ்ருதயோ
வாக்யமேததுவாச ஹ ॥
tatō mūrdhnā nipatitam
vānaraṃ vānararṣabhaḥ ।
dṛṣṭvaivōdvignahṛdayō
vākyamētaduvāca ha ॥
Agitated by seeing that Vānara
fall (at his feet) with head bowed,
the bull among Vānaras said these words:
5.63.2 அ
5.63.2 ஆ
5.63.2 இ
5.63.2 ஈ
உத்திஷ்டோத்திஷ்ட கஸ்மாத்த்வம்
பாதயோ: பதிதோ மம ।
அபயம் தே பவேத்வீர
ஸர்வமேவாபிதீயதாம் ॥
uttiṣṭhōttiṣṭha kasmāttvam
pādayōḥ patitō mama ।
abhayaṃ tē bhavēdvīra
sarvamēvābhidhīyatām ॥
Please, please get up.
What makes you fall at my feet?
You have nothing to fear,
valiant one, tell me everything!
5.63.3 அ
5.63.3 ஆ
5.63.3 இ
5.63.3 ஈ
ஸ து விஸ்வாஸிதஸ்தேந
ஸுக்ரீவேண மஹாத்மநா ।
உத்தாய ஸுமஹாப்ராஜ்ஞோ
வாக்யம் ததிமுகோऽப்ரவீத் ॥
sa tu viṡvāsitastēna
sugrīvēṇa mahātmanā ।
utthāya sumahāprājñō
vākyaṃ dadhimukhō'bravīt ॥
Thus assured by Mahātma Sugreeva,
the sagacious Dadhimukha got up and said:
5.63.4 அ
5.63.4 ஆ
5.63.4 இ
5.63.4 ஈ
நைவர்க்ஷரஜஸா ராஜந்
ந த்வயா நாபி வாலிநா ।
வநம் நிஸ்ருஷ்டபூர்வம் ஹி
பக்ஷிதம் தச்ச வாநரை: ॥
naivarkṣarajasā rājan
na tvayā nāpi vālinā ।
vanaṃ nisṛṣṭapūrvaṃ hi
bhakṣitaṃ tacca vānaraiḥ ॥
The Vana that neither Ṛksharajas,
nor Vāli, nor you have ever thrown open to anyone
has been pillaged by the Vānaras.
5.63.5 அ
5.63.5 ஆ
5.63.5 இ
5.63.5 ஈ
ஏபி: ப்ரதர்ஷிதாஸ்சைவ
வாநரா வநரக்ஷிபி: ।
மதூந்யசிந்தயித்வேமாந்
பக்ஷயந்தி பிபந்தி ச ॥
ēbhiḥ pradharṣitāṡcaiva
vānarā vanarakṣibhiḥ ।
madhūnyacintayitvēmān
bhakṣayanti pibanti ca ॥
Even though these guards of the Vana
tried to stop them, they would not care.
They consumed the fruits and drank the liquor.
5.63.6 அ
5.63.6 ஆ
5.63.6 இ
5.63.6 ஈ
ஸிஷ்டமத்ராபவித்யந்தி
பக்ஷயந்தி ததாபரே ।
நிவார்யமாணாஸ்தே ஸர்வே
ப்ருவோ வை தர்ஸயந்தி ஹி ॥
ṡiṣṭamatrāpavidhyanti
bhakṣayanti tathāparē ।
nivāryamāṇāstē sarvē
bhruvō vai darṡayanti hi ॥
Some threw away the left-overs,
while some drank them again.
When we tried to stop,
all of them raised their eyebrows at us.
5.63.7 அ
5.63.7 ஆ
5.63.7 இ
5.63.7 ஈ
இமே ஹி ஸம்ரப்ததரா:
ததா தைஸ்ஸம்ப்ரதர்ஷிதா: ।
வாரயந்தோ வநாத்தஸ்மாத்
க்ருத்தைர்வாநரபுங்கவை: ॥
imē hi saṃrabdhatarāḥ
tathā taissampradharṣitāḥ ।
vārayantō vanāttasmāt
kruddhairvānarapuṅgavaiḥ ॥
When stopped from (abusing) the Vana,
those bulls among Vānaras were angry
and threatened these (guards).
5.63.8 அ
5.63.8 ஆ
5.63.8 இ
5.63.8 ஈ
ததஸ்தைர்பஹுபிர்வீரை:
வாநரைர்வாநரர்ஷப ।
ஸம்ரக்தநயநை: க்ரோதாத்
ஹரய: ப்ரவிசாலிதா: ॥
tatastairbahubhirvīraiḥ
vānarairvānararṣabha ।
saṃraktanayanaiḥ krōdhāt
harayaḥ pravicālitāḥ ॥
O bull among Vānaras!
Then those Vānara Veeras,
their eyes turned red with anger,
drove away these Vānaras!
5.63.9 அ
5.63.9 ஆ
5.63.9 இ
5.63.9 ஈ
பாணிபிர்நிஹதா: கேசித்
கேசிஜ்ஜாநுபிராஹதா: ।
ப்ரக்ருஷ்டாஸ்ச யதாகாமம்
தேவமார்கம் ச தர்ஸிதா: ॥
pāṇibhirnihatāḥ kēcit
kēcijjānubhirāhatāḥ ।
prakṛṣṭāṡca yathākāmam
dēvamārgaṃ ca darṡitāḥ ॥
Some were slapped with hands and
some were pounded by knees.
They were dragged as was pleased,
and were shown the private parts.
5.63.10 அ
5.63.10 ஆ
5.63.10 இ
5.63.10 ஈ
ஏவமேதே ஹதாஸ்ஸூரா:
த்வயி திஷ்டதி பர்தரி ।
க்ருத்ஸ்நம் மதுவநம் சைவ
ப்ரகாமம் தை: ப்ரபக்ஷ்யதே ॥
ēvamētē hatāṡṡūrāḥ
tvayi tiṣṭhati bhartari ।
kṛtsnaṃ madhuvanaṃ caiva
prakāmaṃ taiḥ prabhakṣyatē ॥
These Ṡūras were assailed
while they are under your protection.
They pillaged and looted
the entire Madhuvana as they pleased.
5.63.11 அ
5.63.11 ஆ
5.63.11 இ
5.63.11 ஈ
ஏவம் விஜ்ஞாப்யமாநம் தம்
ஸுக்ரீவம் வாநரர்ஷபம் ।
அப்ருச்சத்தம் மஹாப்ராஜ்ஞோ
லக்ஷ்மண: பரவீரஹா ॥
ēvaṃ vijñāpyamānaṃ tam
sugrīvaṃ vānararṣabham ।
apṛcchattaṃ mahāprājñō
lakṣmaṇaḥ paravīrahā ॥
While Sugreeva, the bull among Vānaras
was thus being informed,
the sagacious Lakshmaṇa,
the slayer of enemies, asked him:
5.63.12 அ
5.63.12 ஆ
5.63.12 இ
5.63.12 ஈ
கிமயம் வாநரோ ராஜந்
வநப: ப்ரத்யுபஸ்தித: ।
கம் சார்தமபிநிர்திஸ்ய
து:கிதோ வாக்யமப்ரவீத் ॥
kimayaṃ vānarō rājan
vanapaḥ pratyupasthitaḥ ।
kaṃ cārthamabhinirdiṡya
duḥkhitō vākyamabravīt ॥
O King! Why did this Vānara,
curator of the Vana, come here?
Why is he so sad, and
what is he speaking about?
5.63.13 அ
5.63.13 ஆ
5.63.13 இ
5.63.13 ஈ
ஏவமுக்தஸ்து ஸுக்ரீவோ
லக்ஷ்மணேந மஹாத்மநா ।
லக்ஷ்மணம் ப்ரத்யுவாசேதம்
வாக்யம் வாக்யவிஸாரத: ॥
ēvamuktastu sugrīvō
lakṣmaṇēna mahātmanā ।
lakṣmaṇaṃ pratyuvācēdam
vākyaṃ vākyaviṡāradaḥ ॥
Asked thus by Mahātma Lakshmaṇa,
Sugreeva, skilled in speech,
responded in these words to Lakshmaṇa:
5.63.14 அ
5.63.14 ஆ
5.63.14 இ
5.63.14 ஈ
5.63.15 அ
5.63.15 ஆ
ஆர்ய லக்ஷ்மண ஸம்ப்ராஹ
வீரோ ததிமுக: கபி: ।
அங்கதப்ரமுகைர்வீரை:
பக்ஷிதம் மது வாநரை: ।
விசித்ய தக்ஷிணாமாஸாம்
ஆகதைர்ஹரிபுங்கவை: ॥
ārya lakṣmaṇa samprāha
vīrō dadhimukhaḥ kapiḥ ।
aṅgadapramukhairvīraiḥ
bhakṣitaṃ madhu vānaraiḥ ।
vicitya dakṣiṇāmāṡām
āgatairharipuṅgavaiḥ ॥
O Lakshmaṇa! O Noble one! This Vānara,
a Veera by name Dadhimukha is saying that
liquor (in the Vana) was consumed
by the bulls among Vānaras like Aṅgada,
who have returned from searching the southern direction.
5.63.15 இ
5.63.15 ஈ
5.63.16 அ
5.63.16 ஆ
5.63.16 இ
5.63.16 ஈ
நைஷாமக்ருத்யாநாம்
ஈத்ருஸஸ்ஸ்யாதுபக்ரம: ।
ஆகதைஸ்ச ப்ரமதிதம்
யதா மதுவநம் ஹி தை: ।
தர்ஷிதம் ச வநம் க்ருத்ஸ்நம்
உபயுக்தம் ச வாநரை: ॥
naiṣāmakṛtyānām
īdṛṡassyādupakramaḥ ।
āgataiṡca pramathitam
yathā madhuvanaṃ hi taiḥ ।
dharṣitaṃ ca vanaṃ kṛtsnam
upayuktaṃ ca vānaraiḥ ॥
Had the Vānaras not accomplished their mission,
they would not venture to do something like this,
of occupying, enjoying and destroying the entire Madhuvana.
5.63.17 அ
5.63.17 ஆ
5.63.17 இ
5.63.17 ஈ
வநம் யதாऽபிபந்நாஸ்தே
ஸாதிதம் கர்ம வாநரை: ।
த்ருஷ்டா தேவீ ந ஸந்தேஹோ
ந சாந்யேந ஹநூமதா ॥
vanaṃ yadā'bhipannāstē
sādhitaṃ karma vānaraiḥ ।
dṛṣṭā dēvī na sandēhō
na cānyēna hanūmatā ॥
Their heading straight to the Vana
tells that they have accomplished their mission.
Seetā is found, and without a doubt, it must be by Hanumān.
To be continued
Sundara Kaanda - Sarga 63
In this Sarga, Dadhimukha goes to Sugreeva, Rāma and Lakshmana and reports about the pillage of Madhuvana and about Aṅgada and other Vānaras beating up the guards. Sugreeva interprets it immediately as a sure sign of Vānaras having found Seetā, and he conveys the same to Rāma and Lakshmaṇa. Rāma and Lakshmaṇa are overjoyed. Sugreeva feels sure that the successful completion of the mission is now within hand’s reach.
5.63.1 அ
5.63.1 ஆ
5.63.1 இ
5.63.1 ஈ
ததோ மூர்த்நா நிபதிதம்
வாநரம் வாநரர்ஷப: ।
த்ருஷ்ட்வைவோத்விக்நஹ்ருதயோ
வாக்யமேததுவாச ஹ ॥
tatō mūrdhnā nipatitam
vānaraṃ vānararṣabhaḥ ।
dṛṣṭvaivōdvignahṛdayō
vākyamētaduvāca ha ॥
Agitated by seeing that Vānara
fall (at his feet) with head bowed,
the bull among Vānaras said these words:
5.63.2 அ
5.63.2 ஆ
5.63.2 இ
5.63.2 ஈ
உத்திஷ்டோத்திஷ்ட கஸ்மாத்த்வம்
பாதயோ: பதிதோ மம ।
அபயம் தே பவேத்வீர
ஸர்வமேவாபிதீயதாம் ॥
uttiṣṭhōttiṣṭha kasmāttvam
pādayōḥ patitō mama ।
abhayaṃ tē bhavēdvīra
sarvamēvābhidhīyatām ॥
Please, please get up.
What makes you fall at my feet?
You have nothing to fear,
valiant one, tell me everything!
5.63.3 அ
5.63.3 ஆ
5.63.3 இ
5.63.3 ஈ
ஸ து விஸ்வாஸிதஸ்தேந
ஸுக்ரீவேண மஹாத்மநா ।
உத்தாய ஸுமஹாப்ராஜ்ஞோ
வாக்யம் ததிமுகோऽப்ரவீத் ॥
sa tu viṡvāsitastēna
sugrīvēṇa mahātmanā ।
utthāya sumahāprājñō
vākyaṃ dadhimukhō'bravīt ॥
Thus assured by Mahātma Sugreeva,
the sagacious Dadhimukha got up and said:
5.63.4 அ
5.63.4 ஆ
5.63.4 இ
5.63.4 ஈ
நைவர்க்ஷரஜஸா ராஜந்
ந த்வயா நாபி வாலிநா ।
வநம் நிஸ்ருஷ்டபூர்வம் ஹி
பக்ஷிதம் தச்ச வாநரை: ॥
naivarkṣarajasā rājan
na tvayā nāpi vālinā ।
vanaṃ nisṛṣṭapūrvaṃ hi
bhakṣitaṃ tacca vānaraiḥ ॥
The Vana that neither Ṛksharajas,
nor Vāli, nor you have ever thrown open to anyone
has been pillaged by the Vānaras.
5.63.5 அ
5.63.5 ஆ
5.63.5 இ
5.63.5 ஈ
ஏபி: ப்ரதர்ஷிதாஸ்சைவ
வாநரா வநரக்ஷிபி: ।
மதூந்யசிந்தயித்வேமாந்
பக்ஷயந்தி பிபந்தி ச ॥
ēbhiḥ pradharṣitāṡcaiva
vānarā vanarakṣibhiḥ ।
madhūnyacintayitvēmān
bhakṣayanti pibanti ca ॥
Even though these guards of the Vana
tried to stop them, they would not care.
They consumed the fruits and drank the liquor.
5.63.6 அ
5.63.6 ஆ
5.63.6 இ
5.63.6 ஈ
ஸிஷ்டமத்ராபவித்யந்தி
பக்ஷயந்தி ததாபரே ।
நிவார்யமாணாஸ்தே ஸர்வே
ப்ருவோ வை தர்ஸயந்தி ஹி ॥
ṡiṣṭamatrāpavidhyanti
bhakṣayanti tathāparē ।
nivāryamāṇāstē sarvē
bhruvō vai darṡayanti hi ॥
Some threw away the left-overs,
while some drank them again.
When we tried to stop,
all of them raised their eyebrows at us.
5.63.7 அ
5.63.7 ஆ
5.63.7 இ
5.63.7 ஈ
இமே ஹி ஸம்ரப்ததரா:
ததா தைஸ்ஸம்ப்ரதர்ஷிதா: ।
வாரயந்தோ வநாத்தஸ்மாத்
க்ருத்தைர்வாநரபுங்கவை: ॥
imē hi saṃrabdhatarāḥ
tathā taissampradharṣitāḥ ।
vārayantō vanāttasmāt
kruddhairvānarapuṅgavaiḥ ॥
When stopped from (abusing) the Vana,
those bulls among Vānaras were angry
and threatened these (guards).
5.63.8 அ
5.63.8 ஆ
5.63.8 இ
5.63.8 ஈ
ததஸ்தைர்பஹுபிர்வீரை:
வாநரைர்வாநரர்ஷப ।
ஸம்ரக்தநயநை: க்ரோதாத்
ஹரய: ப்ரவிசாலிதா: ॥
tatastairbahubhirvīraiḥ
vānarairvānararṣabha ।
saṃraktanayanaiḥ krōdhāt
harayaḥ pravicālitāḥ ॥
O bull among Vānaras!
Then those Vānara Veeras,
their eyes turned red with anger,
drove away these Vānaras!
5.63.9 அ
5.63.9 ஆ
5.63.9 இ
5.63.9 ஈ
பாணிபிர்நிஹதா: கேசித்
கேசிஜ்ஜாநுபிராஹதா: ।
ப்ரக்ருஷ்டாஸ்ச யதாகாமம்
தேவமார்கம் ச தர்ஸிதா: ॥
pāṇibhirnihatāḥ kēcit
kēcijjānubhirāhatāḥ ।
prakṛṣṭāṡca yathākāmam
dēvamārgaṃ ca darṡitāḥ ॥
Some were slapped with hands and
some were pounded by knees.
They were dragged as was pleased,
and were shown the private parts.
5.63.10 அ
5.63.10 ஆ
5.63.10 இ
5.63.10 ஈ
ஏவமேதே ஹதாஸ்ஸூரா:
த்வயி திஷ்டதி பர்தரி ।
க்ருத்ஸ்நம் மதுவநம் சைவ
ப்ரகாமம் தை: ப்ரபக்ஷ்யதே ॥
ēvamētē hatāṡṡūrāḥ
tvayi tiṣṭhati bhartari ।
kṛtsnaṃ madhuvanaṃ caiva
prakāmaṃ taiḥ prabhakṣyatē ॥
These Ṡūras were assailed
while they are under your protection.
They pillaged and looted
the entire Madhuvana as they pleased.
5.63.11 அ
5.63.11 ஆ
5.63.11 இ
5.63.11 ஈ
ஏவம் விஜ்ஞாப்யமாநம் தம்
ஸுக்ரீவம் வாநரர்ஷபம் ।
அப்ருச்சத்தம் மஹாப்ராஜ்ஞோ
லக்ஷ்மண: பரவீரஹா ॥
ēvaṃ vijñāpyamānaṃ tam
sugrīvaṃ vānararṣabham ।
apṛcchattaṃ mahāprājñō
lakṣmaṇaḥ paravīrahā ॥
While Sugreeva, the bull among Vānaras
was thus being informed,
the sagacious Lakshmaṇa,
the slayer of enemies, asked him:
5.63.12 அ
5.63.12 ஆ
5.63.12 இ
5.63.12 ஈ
கிமயம் வாநரோ ராஜந்
வநப: ப்ரத்யுபஸ்தித: ।
கம் சார்தமபிநிர்திஸ்ய
து:கிதோ வாக்யமப்ரவீத் ॥
kimayaṃ vānarō rājan
vanapaḥ pratyupasthitaḥ ।
kaṃ cārthamabhinirdiṡya
duḥkhitō vākyamabravīt ॥
O King! Why did this Vānara,
curator of the Vana, come here?
Why is he so sad, and
what is he speaking about?
5.63.13 அ
5.63.13 ஆ
5.63.13 இ
5.63.13 ஈ
ஏவமுக்தஸ்து ஸுக்ரீவோ
லக்ஷ்மணேந மஹாத்மநா ।
லக்ஷ்மணம் ப்ரத்யுவாசேதம்
வாக்யம் வாக்யவிஸாரத: ॥
ēvamuktastu sugrīvō
lakṣmaṇēna mahātmanā ।
lakṣmaṇaṃ pratyuvācēdam
vākyaṃ vākyaviṡāradaḥ ॥
Asked thus by Mahātma Lakshmaṇa,
Sugreeva, skilled in speech,
responded in these words to Lakshmaṇa:
5.63.14 அ
5.63.14 ஆ
5.63.14 இ
5.63.14 ஈ
5.63.15 அ
5.63.15 ஆ
ஆர்ய லக்ஷ்மண ஸம்ப்ராஹ
வீரோ ததிமுக: கபி: ।
அங்கதப்ரமுகைர்வீரை:
பக்ஷிதம் மது வாநரை: ।
விசித்ய தக்ஷிணாமாஸாம்
ஆகதைர்ஹரிபுங்கவை: ॥
ārya lakṣmaṇa samprāha
vīrō dadhimukhaḥ kapiḥ ।
aṅgadapramukhairvīraiḥ
bhakṣitaṃ madhu vānaraiḥ ।
vicitya dakṣiṇāmāṡām
āgatairharipuṅgavaiḥ ॥
O Lakshmaṇa! O Noble one! This Vānara,
a Veera by name Dadhimukha is saying that
liquor (in the Vana) was consumed
by the bulls among Vānaras like Aṅgada,
who have returned from searching the southern direction.
5.63.15 இ
5.63.15 ஈ
5.63.16 அ
5.63.16 ஆ
5.63.16 இ
5.63.16 ஈ
நைஷாமக்ருத்யாநாம்
ஈத்ருஸஸ்ஸ்யாதுபக்ரம: ।
ஆகதைஸ்ச ப்ரமதிதம்
யதா மதுவநம் ஹி தை: ।
தர்ஷிதம் ச வநம் க்ருத்ஸ்நம்
உபயுக்தம் ச வாநரை: ॥
naiṣāmakṛtyānām
īdṛṡassyādupakramaḥ ।
āgataiṡca pramathitam
yathā madhuvanaṃ hi taiḥ ।
dharṣitaṃ ca vanaṃ kṛtsnam
upayuktaṃ ca vānaraiḥ ॥
Had the Vānaras not accomplished their mission,
they would not venture to do something like this,
of occupying, enjoying and destroying the entire Madhuvana.
5.63.17 அ
5.63.17 ஆ
5.63.17 இ
5.63.17 ஈ
வநம் யதாऽபிபந்நாஸ்தே
ஸாதிதம் கர்ம வாநரை: ।
த்ருஷ்டா தேவீ ந ஸந்தேஹோ
ந சாந்யேந ஹநூமதா ॥
vanaṃ yadā'bhipannāstē
sādhitaṃ karma vānaraiḥ ।
dṛṣṭā dēvī na sandēhō
na cānyēna hanūmatā ॥
Their heading straight to the Vana
tells that they have accomplished their mission.
Seetā is found, and without a doubt, it must be by Hanumān.
To be continued