Tweet
Kishkindha Kaanda Sargas 55 ontinues
4.55.13 அ
4.55.13 ஆ
4.55.13 இ
4.55.13 ஈ
4.55.14 அ
4.55.14 ஆ அபிவாதநபூர்வம் து
ராகவௌ பலஸாலிநௌ ।
அபிவாதநபூர்வம் து
ராஜா குஸலமேவ ச ।
வாச்யஸ்தாதோ யவீயாந்மே
ஸுக்ரீவோ வாநரேஸ்வர: ॥
abhivādanapūrvaṃ tu
rāghavau balaṡālinau ।
abhivādanapūrvaṃ tu
rājā kuṡalamēva ca ।
vācyastātō yavīyānmē
sugrīvō vānarēṡvaraḥ ॥
My enquiries about the wellbeing of
the mighty strong scions of Raghu dynasty
and my uncle Sugreeva, the king and lord of Vānaras,
should be conveyed, along with my due respects.
4.55.14 இ
4.55.14 ஈ
4.55.15 அ
4.55.15 ஆ ஆரோக்யபூர்வம் குஸலம்
வாச்யா மாதா ருமா ச மே ।
மாதரம் சைவ மே தாராம்
ஆஸ்வாஸயிதுமர்ஹத ॥
ārōgyapūrvaṃ kuṡalam
vācyā mātā rumā ca mē ।
mātaraṃ caiva mē tārām
āṡvāsayitumarhatha ॥
My enquiries about the wellbeing of
my mother and Ruma should be conveyed.
Please take upon yourselves to
console my mother Tārā.
4.55.15 இ
4.55.15 ஈ
4.55.16 அ
4.55.16 ஆ ப்ரக்ருத்யா ப்ரியபுத்ரா ஸா
ஸாநுக்ரோஸா தபஸ்விநீ ।
விநஷ்டமிஹ மாம் ஸ்ருத்வா
வ்யக்தம் ஹாஸ்யதி ஜீவிதம் ॥
prakṛtyā priyaputrā sā
sānukrōṡā tapasvinī ।
vinaṣṭamiha māṃ ṡrutvā
vyaktaṃ hāsyati jīvitam ॥
She is a loving and kind mother;
and she has suffered greatly.
She will take her own life without a doubt
hearing that I am dead here.
4.55.16 இ
4.55.16 ஈ
4.55.17 அ
4.55.17 ஆ ஏதாவதுக்த்வா வசநம்
வ்ருத்தாம்ஸ்தாநபிவாத்ய ச ।
விவேஸ சாங்கதோ பூமௌ
ருதந்தர்பேஷு துர்மநா: ॥
ētāvaduktvā vacanam
vṛddhāṃstānabhivādya ca ।
vivēṡa cāṅgadō bhūmau
rudandarbhēṣu durmanāḥ ॥
Saying these words and making
prostrations to all the elders,
Aṅgada, with a troubled mind and crying,
threw himself on the ground
spread with Darbha grass.
4.55.17 இ
4.55.17 ஈ
4.55.18 அ
4.55.18 ஆ தஸ்ய ஸம்விஸதஸ்தத்ர
ருதந்தோ வாநரர்ஷபா: ।
நயநேப்ய: ப்ரமுமுசு:
உஷ்ணம் வை வாரி து:கிதா: ॥
tasya saṃviṡatastatra
rudantō vānararṣabhāḥ ।
nayanēbhyaḥ pramumucuḥ
uṣṇaṃ vai vāri duḥkhitāḥ ॥
When he thus lay down, all the prominent Vānaras
too wept in grief, shedding hot tears.
4.55.18 இ
4.55.18 ஈ
4.55.19 அ
4.55.19 ஆ ஸுக்ரீவம் சைவ நிந்தந்த:
ப்ரஸம்ஸந்தஸ்ச வாலிநம் ।
பரிவார்யாங்கதம் ஸர்வே
வ்யவஸ்யந்ப்ராயமாஸிதும் ॥
sugrīvaṃ caiva nindantaḥ
praṡaṃsantaṡca vālinam ।
parivāryāṅgadaṃ sarvē
vyavasyanprāyamāsitum ॥
Condemning Sugreeva and praising Vāli,
all of them assembled around Aṅgada and
made up their minds to fast unto death.
4.55.19 இ
4.55.19 ஈ
4.55.20 அ
4.55.20 ஆ தத்வாக்யம் வாலிபுத்ரஸ்ய
விஜ்ஞாய ப்லவகர்ஷபா: ।
உபஸ்ப்ருஸ்யோதகம் ஸர்வே
ப்ராங்முகாஸ்ஸமுபாவிஸந் ॥
tadvākyaṃ vāliputrasya
vijñāya plavagarṣabhāḥ ।
upaspṛṡyōdakaṃ sarvē
prāṅmukhāssamupāviṡan ॥
Recognizing the gravity of
the words of the son of Vāli,
all those bulls among Vānaras
touched the water and sat facing east.
4.55.20 இ
4.55.20 ஈ
4.55.21 அ
4.55.21 ஆ தக்ஷிணாக்ரேஷு தர்பேஷு
உதக்தீரம் ஸமாஸ்ரிதா: ।
முமூர்ஷவோ ஹரிஸ்ரேஷ்டா
ஏதத் க்ஷமமிதி ஸ்ம ஹ ॥
dakṣiṇāgrēṣu darbhēṣu
udaktīraṃ samāṡritāḥ ।
mumūrṣavō hariṡrēṣṭhā
ētat kṣamamiti sma ha ॥
Those prominent Vānaras, resolving
that death was their best option,
sat down on Darbha grass with
its ends pointing to the south,
on the northern shore (of the ocean).
4.55.21 இ
4.55.21 ஈ
4.55.22 அ
4.55.22 ஆ
4.55.22 இ
4.55.22 ஈ
4.55.23 அ
4.55.23 ஆ ராமஸ்ய வநவாஸம் ச
க்ஷயம் தஸரதஸ்ய ச ।
ஜநஸ்தாநவதம் சைவ
வதம் சைவ ஜடாயுஷ: ।
ஹரணம் சைவ வைதேஹ்யா
வாலிநஸ்ச வதம் ததா ।
ராமகோபம் ச வததாம்
ஹரீணாம் பயமாகதம் ॥
rāmasya vanavāsaṃ ca
kṣayaṃ daṡarathasya ca ।
janasthānavadhaṃ caiva
vadhaṃ caiva jaṭāyuṣaḥ ।
haraṇaṃ caiva vaidēhyā
vālinaṡca vadhaṃ tathā ।
rāmakōpaṃ ca vadatām
harīṇāṃ bhayamāgatam ॥
With fear gripping them,
the Vānaras reminisced about Rāma’s exile,
Daṡaratha’s death, the killings at Janasthāna,
the killing of Jaṭāyu, the abduction of Seetā,
the slaying of Vāli and the wrath of Rāma.
4.55.23 இ
4.55.23 ஈ
4.55.24 அ
4.55.24 ஆ ஸ ஸம்விஸத்பிர்பஹுபிர்மஹீதரோ
மஹாத்ரிகூடப்ரதிமை: ப்லவங்கமை: ।
பபூவ ஸந்நாதிதநிர்தராந்தரோ
ப்ருஸம் நதத்பிர்ஜலதைரிவாம்பரம் ॥
sa saṃviṡadbhirbahubhirmahīdharō
mahādrikūṭapratimaiḥ plavaṅgamaiḥ ।
babhūva sannāditanirdarāntarō
bhṛṡaṃ nadadbhirjaladairivāmbaram ॥
With the clamor of those multitude of Vānaras,
each one of whom was like a great mountain crest,
reverberating in the hollows heavily,
that mountain looked like
the sky filled with thunderous clouds. Vālmeeki zooms out from the micro details like the ends of Darbhas facing south to the macro picture of how the character of the entire mountain changed with their clamor.
Their clamor attracts the attention of Sampāti and makes him approach them, in the next Sarga.
இத்யார்ஷே வால்மீகீயே
ஸ்ரீமத்ராமாயணே ஆதிகாவ்யே ।
கிஷ்கிந்தாகாண்டே பஞ்சபஞ்சாஸஸ்ஸர்க:
ityārṣē vālmīkīyē
ṡrīmadrāmāyaṇē ādikāvyē ।
kiṣkindhākāṇḍē pañcapañcāṡassargaḥ
Thus concludes the fifty fifth Sarga
in Kishkindhā Kāṇḍa of the glorious Rāmāyaṇa,
the first ever poem of humankind,
composed by Maharshi Vālmeeki.
You have completed reading 11107 Ṡlōkas out of ~24,000 Ṡlōkas of Vālmeeki Rāmāyaṇa.
Meaning, notes and commentary by: Krishna Sharma.
4.55.13 அ
4.55.13 ஆ
4.55.13 இ
4.55.13 ஈ
4.55.14 அ
4.55.14 ஆ அபிவாதநபூர்வம் து
ராகவௌ பலஸாலிநௌ ।
அபிவாதநபூர்வம் து
ராஜா குஸலமேவ ச ।
வாச்யஸ்தாதோ யவீயாந்மே
ஸுக்ரீவோ வாநரேஸ்வர: ॥
abhivādanapūrvaṃ tu
rāghavau balaṡālinau ।
abhivādanapūrvaṃ tu
rājā kuṡalamēva ca ।
vācyastātō yavīyānmē
sugrīvō vānarēṡvaraḥ ॥
My enquiries about the wellbeing of
the mighty strong scions of Raghu dynasty
and my uncle Sugreeva, the king and lord of Vānaras,
should be conveyed, along with my due respects.
4.55.14 இ
4.55.14 ஈ
4.55.15 அ
4.55.15 ஆ ஆரோக்யபூர்வம் குஸலம்
வாச்யா மாதா ருமா ச மே ।
மாதரம் சைவ மே தாராம்
ஆஸ்வாஸயிதுமர்ஹத ॥
ārōgyapūrvaṃ kuṡalam
vācyā mātā rumā ca mē ।
mātaraṃ caiva mē tārām
āṡvāsayitumarhatha ॥
My enquiries about the wellbeing of
my mother and Ruma should be conveyed.
Please take upon yourselves to
console my mother Tārā.
4.55.15 இ
4.55.15 ஈ
4.55.16 அ
4.55.16 ஆ ப்ரக்ருத்யா ப்ரியபுத்ரா ஸா
ஸாநுக்ரோஸா தபஸ்விநீ ।
விநஷ்டமிஹ மாம் ஸ்ருத்வா
வ்யக்தம் ஹாஸ்யதி ஜீவிதம் ॥
prakṛtyā priyaputrā sā
sānukrōṡā tapasvinī ।
vinaṣṭamiha māṃ ṡrutvā
vyaktaṃ hāsyati jīvitam ॥
She is a loving and kind mother;
and she has suffered greatly.
She will take her own life without a doubt
hearing that I am dead here.
4.55.16 இ
4.55.16 ஈ
4.55.17 அ
4.55.17 ஆ ஏதாவதுக்த்வா வசநம்
வ்ருத்தாம்ஸ்தாநபிவாத்ய ச ।
விவேஸ சாங்கதோ பூமௌ
ருதந்தர்பேஷு துர்மநா: ॥
ētāvaduktvā vacanam
vṛddhāṃstānabhivādya ca ।
vivēṡa cāṅgadō bhūmau
rudandarbhēṣu durmanāḥ ॥
Saying these words and making
prostrations to all the elders,
Aṅgada, with a troubled mind and crying,
threw himself on the ground
spread with Darbha grass.
4.55.17 இ
4.55.17 ஈ
4.55.18 அ
4.55.18 ஆ தஸ்ய ஸம்விஸதஸ்தத்ர
ருதந்தோ வாநரர்ஷபா: ।
நயநேப்ய: ப்ரமுமுசு:
உஷ்ணம் வை வாரி து:கிதா: ॥
tasya saṃviṡatastatra
rudantō vānararṣabhāḥ ।
nayanēbhyaḥ pramumucuḥ
uṣṇaṃ vai vāri duḥkhitāḥ ॥
When he thus lay down, all the prominent Vānaras
too wept in grief, shedding hot tears.
4.55.18 இ
4.55.18 ஈ
4.55.19 அ
4.55.19 ஆ ஸுக்ரீவம் சைவ நிந்தந்த:
ப்ரஸம்ஸந்தஸ்ச வாலிநம் ।
பரிவார்யாங்கதம் ஸர்வே
வ்யவஸ்யந்ப்ராயமாஸிதும் ॥
sugrīvaṃ caiva nindantaḥ
praṡaṃsantaṡca vālinam ।
parivāryāṅgadaṃ sarvē
vyavasyanprāyamāsitum ॥
Condemning Sugreeva and praising Vāli,
all of them assembled around Aṅgada and
made up their minds to fast unto death.
4.55.19 இ
4.55.19 ஈ
4.55.20 அ
4.55.20 ஆ தத்வாக்யம் வாலிபுத்ரஸ்ய
விஜ்ஞாய ப்லவகர்ஷபா: ।
உபஸ்ப்ருஸ்யோதகம் ஸர்வே
ப்ராங்முகாஸ்ஸமுபாவிஸந் ॥
tadvākyaṃ vāliputrasya
vijñāya plavagarṣabhāḥ ।
upaspṛṡyōdakaṃ sarvē
prāṅmukhāssamupāviṡan ॥
Recognizing the gravity of
the words of the son of Vāli,
all those bulls among Vānaras
touched the water and sat facing east.
4.55.20 இ
4.55.20 ஈ
4.55.21 அ
4.55.21 ஆ தக்ஷிணாக்ரேஷு தர்பேஷு
உதக்தீரம் ஸமாஸ்ரிதா: ।
முமூர்ஷவோ ஹரிஸ்ரேஷ்டா
ஏதத் க்ஷமமிதி ஸ்ம ஹ ॥
dakṣiṇāgrēṣu darbhēṣu
udaktīraṃ samāṡritāḥ ।
mumūrṣavō hariṡrēṣṭhā
ētat kṣamamiti sma ha ॥
Those prominent Vānaras, resolving
that death was their best option,
sat down on Darbha grass with
its ends pointing to the south,
on the northern shore (of the ocean).
4.55.21 இ
4.55.21 ஈ
4.55.22 அ
4.55.22 ஆ
4.55.22 இ
4.55.22 ஈ
4.55.23 அ
4.55.23 ஆ ராமஸ்ய வநவாஸம் ச
க்ஷயம் தஸரதஸ்ய ச ।
ஜநஸ்தாநவதம் சைவ
வதம் சைவ ஜடாயுஷ: ।
ஹரணம் சைவ வைதேஹ்யா
வாலிநஸ்ச வதம் ததா ।
ராமகோபம் ச வததாம்
ஹரீணாம் பயமாகதம் ॥
rāmasya vanavāsaṃ ca
kṣayaṃ daṡarathasya ca ।
janasthānavadhaṃ caiva
vadhaṃ caiva jaṭāyuṣaḥ ।
haraṇaṃ caiva vaidēhyā
vālinaṡca vadhaṃ tathā ।
rāmakōpaṃ ca vadatām
harīṇāṃ bhayamāgatam ॥
With fear gripping them,
the Vānaras reminisced about Rāma’s exile,
Daṡaratha’s death, the killings at Janasthāna,
the killing of Jaṭāyu, the abduction of Seetā,
the slaying of Vāli and the wrath of Rāma.
4.55.23 இ
4.55.23 ஈ
4.55.24 அ
4.55.24 ஆ ஸ ஸம்விஸத்பிர்பஹுபிர்மஹீதரோ
மஹாத்ரிகூடப்ரதிமை: ப்லவங்கமை: ।
பபூவ ஸந்நாதிதநிர்தராந்தரோ
ப்ருஸம் நதத்பிர்ஜலதைரிவாம்பரம் ॥
sa saṃviṡadbhirbahubhirmahīdharō
mahādrikūṭapratimaiḥ plavaṅgamaiḥ ।
babhūva sannāditanirdarāntarō
bhṛṡaṃ nadadbhirjaladairivāmbaram ॥
With the clamor of those multitude of Vānaras,
each one of whom was like a great mountain crest,
reverberating in the hollows heavily,
that mountain looked like
the sky filled with thunderous clouds. Vālmeeki zooms out from the micro details like the ends of Darbhas facing south to the macro picture of how the character of the entire mountain changed with their clamor.
Their clamor attracts the attention of Sampāti and makes him approach them, in the next Sarga.
இத்யார்ஷே வால்மீகீயே
ஸ்ரீமத்ராமாயணே ஆதிகாவ்யே ।
கிஷ்கிந்தாகாண்டே பஞ்சபஞ்சாஸஸ்ஸர்க:
ityārṣē vālmīkīyē
ṡrīmadrāmāyaṇē ādikāvyē ।
kiṣkindhākāṇḍē pañcapañcāṡassargaḥ
Thus concludes the fifty fifth Sarga
in Kishkindhā Kāṇḍa of the glorious Rāmāyaṇa,
the first ever poem of humankind,
composed by Maharshi Vālmeeki.
You have completed reading 11107 Ṡlōkas out of ~24,000 Ṡlōkas of Vālmeeki Rāmāyaṇa.
Meaning, notes and commentary by: Krishna Sharma.