Tweet
Kishkindha Kaanda Sarga 33 continues
4.33.46 ந ஹி தர்மார்தஸித்த்யர்தம்
பாநமேவம் ப்ரஸஸ்யதே ।
பாநாதர்தஸ்ச தர்மஸ்ச
காமஸ்ச பரிஹீயதே ॥
na hi dharmārthasiddhyartham
pānamēvaṃ praṡasyatē ।
pānādarthaṡca dharmaṡca
kāmaṡca parihīyatē ॥
Drinking is certainly not counted
as a means to attain Dharma and Artha.
Drinking dampens the cause of
Dharma, Artha as well as Kāma.
4.33.47 தர்மலோபோ மஹாம்ஸ்தாவத்
க்ருதே ஹ்யப்ரதிகுர்வத: ।
அர்தலோபஸ்ச மித்ரஸ்ய
நாஸே குணவதோ மஹாந் ॥
dharmalōpō mahāṃstāvat
kṛtē hyapratikurvataḥ ।
arthalōpaṡca mitrasya
nāṡē guṇavatō mahān ॥
Not to repay a favor received
amounts to severe violation of Dharma.
Losing a friend of excellent qualities
brings about the ruin of one’s own Artha.
4.33.48 மித்ரம் ஹ்யர்தகுணஸ்ரேஷ்டம்
ஸத்யதர்மபராயணம் ।
தத்த்வயம் து பரித்யக்தம்
ந து தர்மே வ்யவஸ்திதம் ॥
mitraṃ hyarthaguṇaṡrēṣṭham
satyadharmaparāyaṇam ।
taddvayaṃ tu parityaktam
na tu dharmē vyavasthitam ॥
A friend who is devoted to Truth and Dharma
is to be prized far more than
one’s own aspirations and means.
How can one, who forfeits even those two,
be expected to stick to Dharma?
4.33.49 ததேவம் ப்ரஸ்துதே கார்யே
கார்யமஸ்மாபிருத்தரம் ।
யத்கார்யம் கார்யதத்த்வஜ்ஞே
த்வமுதாஹர்துமர்ஹஸி ॥
tadēvaṃ prastutē kāryē
kāryamasmābhiruttaram ।
yatkāryaṃ kāryatattvajñē
tvamudāhartumarhasi ॥
You very well know how things work.
Tell me then, given the things being what they are,
what you think should be done next!
4.33.50 ஸா தஸ்ய தர்மார்தஸமாதியுக்தம்
நிஸம்ய வாக்யம் மதுரஸ்வபாவம் ।
தாரா கதார்தே மநுஜேந்த்ரகார்யே
விஸ்வாஸயுக்தம் தமுவாச பூய: ॥
sā tasya dharmārthasamādhiyuktaṃ
niṡamya vākyaṃ madhurasvabhāvam ।
tārā gatārthē manujēndrakāryē
viṡvāsayuktaṃ tamuvāca bhūyaḥ ॥
Hearing those well-tempered words
that were very much aligned to Dharma and Artha,
Tārā spoke in a very convincing manner,
about the lapse regarding the object of the prince:
4.33.51 ந கோபகால: க்ஷிதிபாலபுத்ர
ந சாதி கோபஸ்ஸ்வஜநே விதேய: ।
த்வதர்தகாமஸ்ய ஜநஸ்ய தஸ்ய
ப்ரமாதமப்யர்ஹஸி வீர ஸோடும் ॥
na kōpakālaḥ kṣitipālaputra
na cāti kōpassvajanē vidhēyaḥ ।
tvadarthakāmasya janasya tasya
pramādamapyarhasi vīra sōḍhum ॥
This is not the time for anger, O prince!
One should not be irate with one’s own obedient people.
O Veera! Would you not forgive the lapse
of the man who is devoted to your interest!
4.33.52 கோபம் கதம் நாம குணப்ரக்ருஷ்ட:
குமார குர்யாதபக்ருஷ்டஸத்த்வே ।
கஸ்த்வத்வித: கோபவஸம் ஹி கச்சே
ஸத்த்வாவருத்தஸ்தபஸ: ப்ரஸூதி: ॥
kōpaṃ kathaṃ nāma guṇaprakṛṣṭaḥ
kumāra kuryādapakṛṣṭasattvē ।
kastvadvidhaḥ kōpavaṡaṃ hi gacchē
sattvāvaruddhastapasaḥ prasūtiḥ ॥
O young man! How could one of superior qualities
get angry with someone who is inferior even in strength?
And how could someone like you
who is a source of Tapas and
is restrained by probity, succumb to anger?
4.33.53 ஜாநாமி கோபம் ஹரிவீரபந்தோ:
ஜாநாமி கார்யஸ்ய ச காலஸங்கம் ।
ஜாநாமி கார்யம் த்வயி யத்க்ருதம் ந:
தச்சாபி ஜாநாமி யதத்ர கார்யம் ॥
jānāmi kōpaṃ harivīrabandhōḥ
jānāmi kāryasya ca kālasaṅgam ।
jānāmi kāryaṃ tvayi yatkṛtaṃ naḥ
taccāpi jānāmi yadatra kāryam ॥
I can imagine how angry
the friend of the Vānara chief (Rāma) is.
I know that the time-limit agreed upon has passed.
I know the favor you have done to us.
And I also know what should be done now.
4.33.54 தச்சாபி ஜாநாமி யதாऽவிஷஹ்யம்
பலம் நரஸ்ரேஷ்ட ஸரீரஜஸ்ய ।
ஜாநாமி யஸ்மிம்ஸ்ச ஜநேऽவபத்தம்
காமேந ஸுக்ரீவமஸக்தமத்ய ॥
taccāpi jānāmi yathā'viṣahyaṃ
balaṃ naraṡrēṣṭha ṡarīrajasya ।
jānāmi yasmiṃṡca janē'vabaddhaṃ
kāmēna sugrīvamasaktamadya ॥
But, I know too, O best of men,
how irresistible the force of carnal desires is.
And I know those with whom Sugreeva
is head over heels in love.
4.33.55 ந காமதந்த்ரே தவ புத்திரஸ்தி
த்வம் வை யதா மந்யுவஸம் ப்ரபந்ந: ।
ந தேஸகாலௌ ஹி ந சார்ததர்மா
அவேக்ஷதே காமரதிர்மநுஷ்ய: ॥
na kāmatantrē tava buddhirasti
tvaṃ vai yathā manyuvaṡaṃ prapannaḥ ।
na dēṡakālau hi na cārthadharmā
avēkṣatē kāmaratirmanuṣyaḥ ॥
Being in the grip of anger, you are in no mood
to acknowledge the power of carnal desires.
Anyone in the grip of passion
loses the sense of time and place,
and even that of Artha and Dharma.
4.33.56 தம் காமவ்ருத்தம் மம ஸந்நிக்ருஷ்டம்
காமாபியோகாச்ச விமுக்தலஜ்ஜம் ।
க்ஷமஸ்வ தாவத்பரவீரஹந்த:
த்வத்ப்ராதரம் வாநரவம்ஸநாதம் ॥
taṃ kāmavṛttaṃ mama sannikṛṣṭaṃ
kāmābhiyōgācca vimuktalajjam ।
kṣamasva tāvatparavīrahantaḥ
tvadbhrātaraṃ vānaravaṃṡanātham ॥
You, O slayer of enemy forces,
should forgive your brother,
the protector of the Vānara race,
who, abjuring all sense of shame,
was indulged in love, being around me.
4.33.57 மஹர்ஷயோ தர்மதபோऽபிராமா:
காமாநுகாமா: ப்ரதிபத்தமோஹா: ।
அயம் ப்ரக்ருத்யா சபல: கபிஸ்து
கதம் ந ஸஜ்ஜேத ஸுகேஷு ராஜா ॥
maharṣayō dharmatapō'bhirāmāḥ
kāmānukāmāḥ pratibaddhamōhāḥ ।
ayaṃ prakṛtyā capalaḥ kapistu
kathaṃ na sajjēta sukhēṣu rājā ॥
Even Maharshis who are wedded to Dharma and Tapa,
pursue carnal pleasures entangled in passion.
How then could you expect the king of the
fickle Vānaras not to be bogged down in enjoyments?
4.33.58 இத்யேவமுக்த்வா வசநம் மஹார்தம்
ஸா வாநரீ லக்ஷ்மணமப்ரமேயம் ।
புநஸ்ஸகேலம் மதவிஹ்வலாக்ஷீ
பர்துர்ஹிதம் வாக்யமிதம் பபாஷே ॥
ityēvamuktvā vacanaṃ mahārthaṃ
sā vānarī lakṣmaṇamapramēyam ।
punassakhēlaṃ madavihvalākṣī
bharturhitaṃ vākyamidaṃ babhāṣē ॥
Having thus spoken words full of good sense,
the Vānara woman of intoxicating eyes
went on to speak these words
in the interest of her husband
to Lakshmaṇa of unimaginable (prowess)
in a comfortably playful voice:
4.33.59 உத்யோகஸ்து சிராஜ்ஞப்த:
ஸுக்ரீவேண நரோத்தம ।
காமஸ்யாபி விதேயேந
தவார்தப்ரதிஸாதநே ॥
udyōgastu cirājñaptaḥ
sugrīvēṇa narōttama ।
kāmasyāpi vidhēyēna
tavārthapratisādhanē ॥
O best of men! Even though indulged in love,
he already issued the orders for
expedition long ago, to pursue your cause.
4.33.60 ஆகதா ஹி மஹாவீர்யா
ஹரய: காமரூபிண: ।
கோடீஸதஸஹஸ்ராணி
நாநாநகநிவாஸிந: ॥
āgatā hi mahāvīryā
harayaḥ kāmarūpiṇaḥ ।
kōṭīṡatasahasrāṇi
nānānaganivāsinaḥ ॥
Vānaras of immense strength
that live on various mountains,
who are capable of assuming any form at will
have already arrived in their
hundreds, thousands and crores.
4.33.61 ததாகச்ச மஹாபாஹோ
சாரித்ரம் ரக்ஷிதம் த்வயா ।
அச்சலம் மித்ரபாவேந
ஸதாம் தாராவலோகநம் ॥
tadāgaccha mahābāhō
cāritraṃ rakṣitaṃ tvayā ।
acchalaṃ mitrabhāvēna
satāṃ dārāvalōkanam ॥
Now come in, O you of mighty arm!
You have been scrupulous in observing the proprieties.
It is not against Dharma for good men
to look at the wives of other men
as a matter of friendly relations.
4.33.62 தாரயா சாப்யநுஜ்ஞாத:
த்வரயா சாபி சோதித: ।
ப்ரவிவேஸ மஹாபாஹு:
அப்யந்தரமரிந்தம: ॥
tārayā cābhyanujñātaḥ
tvarayā cāpi cōditaḥ ।
pravivēṡa mahābāhuḥ
abhyantaramarindamaḥ ॥
Thus permitted by Tārā and
prompted by his own urgency,
he, of the mighty arm, subduer of the foe,
entered the private apartments.
4.33.63-65 ததஸ்ஸுக்ரீவமாஸீநம்
காஞ்சநே பரமாஸநே ।
மஹார்ஹாஸ்தரணோபேதே
ததர்ஸாதித்யஸம்நிபம் ।
திவ்யாபணசித்ராங்கம்
திவ்யரூபம் யஸஸ்விநம் ।
திவ்யமால்யாம்பரதரம்
மஹேந்த்ரமிவ துர்ஜயம் ।
திவ்யாபரணமாலாபி:
ப்ரமதாபிஸ்ஸமாவ்ருதம் ।
ஸம்ரப்ததரரக்தாக்ஷோ
பபூவாந்தகஸம்நிப: ॥
tatassugrīvamāsīnam
kāñcanē paramāsanē ।
mahārhāstaraṇōpētē
dadarṡādityasaṃnibham ।
divyābhaṇacitrāṅgaṃ
divyarūpaṃ yaṡasvinam ।
divyamālyāmbaradharam
mahēndramiva durjayam ।
divyābharaṇamālābhiḥ
pramadābhissamāvṛtam ।
saṃrabdhatararaktākṣō
babhūvāntakasaṃnibhaḥ ॥
There he saw Sugreeva, who shone like the sun,
seated on the best of golden thrones
covered with a cushion that only great people deserve.
With his amazing limbs covered in splendid ornaments,
wearing divinely splendid garments and garlands
surrounded by beautiful women
adorned with divine jewels and flowers,
Sugreeva seemed invincible like Mahēndra.
On seeing this, his eyes became blood-red
and he looked like the god of death himself.
4.33.66 ருமாம் து வீர பரிரப்ய காடம்
வராஸநஸ்தோ வரஹேமவர்ண: ।
ததர்ஸ ஸௌமித்ரிமதீநஸத்த்வம்
விஸாலநேத்ர: ஸ விஸாலநேத்ரம் ॥
rumāṃ tu vīra parirabhya gāḍhaṃ
varāsanasthō varahēmavarṇaḥ ।
dadarṡa saumitrimadīnasattvaṃ
viṡālanētraḥ sa viṡālanētram ॥
Sitting on the best of seats,
having Ruma in his tight embrace,
he of wide eyes and golden complexion,
saw Sowmitri of wide eyes and undaunted spirit.
இத்யார்ஷே வால்மீகீயே
ஸ்ரீமத்ராமாயணே ஆதிகாவ்யே
கிஷ்கிந்தாகாண்டே த்ரயஸ்த்ரிம்ஸஸ்ஸர்க: ॥
ityārṣē vālmīkīyē
ṡrīmadrāmāyaṇē ādikāvyē
kiṣkindhākāṇḍē trayastriṃṡassargaḥ ॥
Thus concludes the thirty third Sarga
in Kishkindhā Kāṇḍa of the glorious Rāmāyaṇa,
the first ever poem of humankind,
composed by Maharshi Vālmeeki.
You have completed reading 10405 Ṡlōkas out of ~24,000 Ṡlōkas of Vālmeeki Rāmāyaṇa.
Meaning, notes and commentary by: Krishna Sharma.
4.33.46 ந ஹி தர்மார்தஸித்த்யர்தம்
பாநமேவம் ப்ரஸஸ்யதே ।
பாநாதர்தஸ்ச தர்மஸ்ச
காமஸ்ச பரிஹீயதே ॥
na hi dharmārthasiddhyartham
pānamēvaṃ praṡasyatē ।
pānādarthaṡca dharmaṡca
kāmaṡca parihīyatē ॥
Drinking is certainly not counted
as a means to attain Dharma and Artha.
Drinking dampens the cause of
Dharma, Artha as well as Kāma.
4.33.47 தர்மலோபோ மஹாம்ஸ்தாவத்
க்ருதே ஹ்யப்ரதிகுர்வத: ।
அர்தலோபஸ்ச மித்ரஸ்ய
நாஸே குணவதோ மஹாந் ॥
dharmalōpō mahāṃstāvat
kṛtē hyapratikurvataḥ ।
arthalōpaṡca mitrasya
nāṡē guṇavatō mahān ॥
Not to repay a favor received
amounts to severe violation of Dharma.
Losing a friend of excellent qualities
brings about the ruin of one’s own Artha.
4.33.48 மித்ரம் ஹ்யர்தகுணஸ்ரேஷ்டம்
ஸத்யதர்மபராயணம் ।
தத்த்வயம் து பரித்யக்தம்
ந து தர்மே வ்யவஸ்திதம் ॥
mitraṃ hyarthaguṇaṡrēṣṭham
satyadharmaparāyaṇam ।
taddvayaṃ tu parityaktam
na tu dharmē vyavasthitam ॥
A friend who is devoted to Truth and Dharma
is to be prized far more than
one’s own aspirations and means.
How can one, who forfeits even those two,
be expected to stick to Dharma?
4.33.49 ததேவம் ப்ரஸ்துதே கார்யே
கார்யமஸ்மாபிருத்தரம் ।
யத்கார்யம் கார்யதத்த்வஜ்ஞே
த்வமுதாஹர்துமர்ஹஸி ॥
tadēvaṃ prastutē kāryē
kāryamasmābhiruttaram ।
yatkāryaṃ kāryatattvajñē
tvamudāhartumarhasi ॥
You very well know how things work.
Tell me then, given the things being what they are,
what you think should be done next!
4.33.50 ஸா தஸ்ய தர்மார்தஸமாதியுக்தம்
நிஸம்ய வாக்யம் மதுரஸ்வபாவம் ।
தாரா கதார்தே மநுஜேந்த்ரகார்யே
விஸ்வாஸயுக்தம் தமுவாச பூய: ॥
sā tasya dharmārthasamādhiyuktaṃ
niṡamya vākyaṃ madhurasvabhāvam ।
tārā gatārthē manujēndrakāryē
viṡvāsayuktaṃ tamuvāca bhūyaḥ ॥
Hearing those well-tempered words
that were very much aligned to Dharma and Artha,
Tārā spoke in a very convincing manner,
about the lapse regarding the object of the prince:
4.33.51 ந கோபகால: க்ஷிதிபாலபுத்ர
ந சாதி கோபஸ்ஸ்வஜநே விதேய: ।
த்வதர்தகாமஸ்ய ஜநஸ்ய தஸ்ய
ப்ரமாதமப்யர்ஹஸி வீர ஸோடும் ॥
na kōpakālaḥ kṣitipālaputra
na cāti kōpassvajanē vidhēyaḥ ।
tvadarthakāmasya janasya tasya
pramādamapyarhasi vīra sōḍhum ॥
This is not the time for anger, O prince!
One should not be irate with one’s own obedient people.
O Veera! Would you not forgive the lapse
of the man who is devoted to your interest!
4.33.52 கோபம் கதம் நாம குணப்ரக்ருஷ்ட:
குமார குர்யாதபக்ருஷ்டஸத்த்வே ।
கஸ்த்வத்வித: கோபவஸம் ஹி கச்சே
ஸத்த்வாவருத்தஸ்தபஸ: ப்ரஸூதி: ॥
kōpaṃ kathaṃ nāma guṇaprakṛṣṭaḥ
kumāra kuryādapakṛṣṭasattvē ।
kastvadvidhaḥ kōpavaṡaṃ hi gacchē
sattvāvaruddhastapasaḥ prasūtiḥ ॥
O young man! How could one of superior qualities
get angry with someone who is inferior even in strength?
And how could someone like you
who is a source of Tapas and
is restrained by probity, succumb to anger?
4.33.53 ஜாநாமி கோபம் ஹரிவீரபந்தோ:
ஜாநாமி கார்யஸ்ய ச காலஸங்கம் ।
ஜாநாமி கார்யம் த்வயி யத்க்ருதம் ந:
தச்சாபி ஜாநாமி யதத்ர கார்யம் ॥
jānāmi kōpaṃ harivīrabandhōḥ
jānāmi kāryasya ca kālasaṅgam ।
jānāmi kāryaṃ tvayi yatkṛtaṃ naḥ
taccāpi jānāmi yadatra kāryam ॥
I can imagine how angry
the friend of the Vānara chief (Rāma) is.
I know that the time-limit agreed upon has passed.
I know the favor you have done to us.
And I also know what should be done now.
4.33.54 தச்சாபி ஜாநாமி யதாऽவிஷஹ்யம்
பலம் நரஸ்ரேஷ்ட ஸரீரஜஸ்ய ।
ஜாநாமி யஸ்மிம்ஸ்ச ஜநேऽவபத்தம்
காமேந ஸுக்ரீவமஸக்தமத்ய ॥
taccāpi jānāmi yathā'viṣahyaṃ
balaṃ naraṡrēṣṭha ṡarīrajasya ।
jānāmi yasmiṃṡca janē'vabaddhaṃ
kāmēna sugrīvamasaktamadya ॥
But, I know too, O best of men,
how irresistible the force of carnal desires is.
And I know those with whom Sugreeva
is head over heels in love.
4.33.55 ந காமதந்த்ரே தவ புத்திரஸ்தி
த்வம் வை யதா மந்யுவஸம் ப்ரபந்ந: ।
ந தேஸகாலௌ ஹி ந சார்ததர்மா
அவேக்ஷதே காமரதிர்மநுஷ்ய: ॥
na kāmatantrē tava buddhirasti
tvaṃ vai yathā manyuvaṡaṃ prapannaḥ ।
na dēṡakālau hi na cārthadharmā
avēkṣatē kāmaratirmanuṣyaḥ ॥
Being in the grip of anger, you are in no mood
to acknowledge the power of carnal desires.
Anyone in the grip of passion
loses the sense of time and place,
and even that of Artha and Dharma.
4.33.56 தம் காமவ்ருத்தம் மம ஸந்நிக்ருஷ்டம்
காமாபியோகாச்ச விமுக்தலஜ்ஜம் ।
க்ஷமஸ்வ தாவத்பரவீரஹந்த:
த்வத்ப்ராதரம் வாநரவம்ஸநாதம் ॥
taṃ kāmavṛttaṃ mama sannikṛṣṭaṃ
kāmābhiyōgācca vimuktalajjam ।
kṣamasva tāvatparavīrahantaḥ
tvadbhrātaraṃ vānaravaṃṡanātham ॥
You, O slayer of enemy forces,
should forgive your brother,
the protector of the Vānara race,
who, abjuring all sense of shame,
was indulged in love, being around me.
4.33.57 மஹர்ஷயோ தர்மதபோऽபிராமா:
காமாநுகாமா: ப்ரதிபத்தமோஹா: ।
அயம் ப்ரக்ருத்யா சபல: கபிஸ்து
கதம் ந ஸஜ்ஜேத ஸுகேஷு ராஜா ॥
maharṣayō dharmatapō'bhirāmāḥ
kāmānukāmāḥ pratibaddhamōhāḥ ।
ayaṃ prakṛtyā capalaḥ kapistu
kathaṃ na sajjēta sukhēṣu rājā ॥
Even Maharshis who are wedded to Dharma and Tapa,
pursue carnal pleasures entangled in passion.
How then could you expect the king of the
fickle Vānaras not to be bogged down in enjoyments?
4.33.58 இத்யேவமுக்த்வா வசநம் மஹார்தம்
ஸா வாநரீ லக்ஷ்மணமப்ரமேயம் ।
புநஸ்ஸகேலம் மதவிஹ்வலாக்ஷீ
பர்துர்ஹிதம் வாக்யமிதம் பபாஷே ॥
ityēvamuktvā vacanaṃ mahārthaṃ
sā vānarī lakṣmaṇamapramēyam ।
punassakhēlaṃ madavihvalākṣī
bharturhitaṃ vākyamidaṃ babhāṣē ॥
Having thus spoken words full of good sense,
the Vānara woman of intoxicating eyes
went on to speak these words
in the interest of her husband
to Lakshmaṇa of unimaginable (prowess)
in a comfortably playful voice:
4.33.59 உத்யோகஸ்து சிராஜ்ஞப்த:
ஸுக்ரீவேண நரோத்தம ।
காமஸ்யாபி விதேயேந
தவார்தப்ரதிஸாதநே ॥
udyōgastu cirājñaptaḥ
sugrīvēṇa narōttama ।
kāmasyāpi vidhēyēna
tavārthapratisādhanē ॥
O best of men! Even though indulged in love,
he already issued the orders for
expedition long ago, to pursue your cause.
4.33.60 ஆகதா ஹி மஹாவீர்யா
ஹரய: காமரூபிண: ।
கோடீஸதஸஹஸ்ராணி
நாநாநகநிவாஸிந: ॥
āgatā hi mahāvīryā
harayaḥ kāmarūpiṇaḥ ।
kōṭīṡatasahasrāṇi
nānānaganivāsinaḥ ॥
Vānaras of immense strength
that live on various mountains,
who are capable of assuming any form at will
have already arrived in their
hundreds, thousands and crores.
4.33.61 ததாகச்ச மஹாபாஹோ
சாரித்ரம் ரக்ஷிதம் த்வயா ।
அச்சலம் மித்ரபாவேந
ஸதாம் தாராவலோகநம் ॥
tadāgaccha mahābāhō
cāritraṃ rakṣitaṃ tvayā ।
acchalaṃ mitrabhāvēna
satāṃ dārāvalōkanam ॥
Now come in, O you of mighty arm!
You have been scrupulous in observing the proprieties.
It is not against Dharma for good men
to look at the wives of other men
as a matter of friendly relations.
4.33.62 தாரயா சாப்யநுஜ்ஞாத:
த்வரயா சாபி சோதித: ।
ப்ரவிவேஸ மஹாபாஹு:
அப்யந்தரமரிந்தம: ॥
tārayā cābhyanujñātaḥ
tvarayā cāpi cōditaḥ ।
pravivēṡa mahābāhuḥ
abhyantaramarindamaḥ ॥
Thus permitted by Tārā and
prompted by his own urgency,
he, of the mighty arm, subduer of the foe,
entered the private apartments.
4.33.63-65 ததஸ்ஸுக்ரீவமாஸீநம்
காஞ்சநே பரமாஸநே ।
மஹார்ஹாஸ்தரணோபேதே
ததர்ஸாதித்யஸம்நிபம் ।
திவ்யாபணசித்ராங்கம்
திவ்யரூபம் யஸஸ்விநம் ।
திவ்யமால்யாம்பரதரம்
மஹேந்த்ரமிவ துர்ஜயம் ।
திவ்யாபரணமாலாபி:
ப்ரமதாபிஸ்ஸமாவ்ருதம் ।
ஸம்ரப்ததரரக்தாக்ஷோ
பபூவாந்தகஸம்நிப: ॥
tatassugrīvamāsīnam
kāñcanē paramāsanē ।
mahārhāstaraṇōpētē
dadarṡādityasaṃnibham ।
divyābhaṇacitrāṅgaṃ
divyarūpaṃ yaṡasvinam ।
divyamālyāmbaradharam
mahēndramiva durjayam ।
divyābharaṇamālābhiḥ
pramadābhissamāvṛtam ।
saṃrabdhatararaktākṣō
babhūvāntakasaṃnibhaḥ ॥
There he saw Sugreeva, who shone like the sun,
seated on the best of golden thrones
covered with a cushion that only great people deserve.
With his amazing limbs covered in splendid ornaments,
wearing divinely splendid garments and garlands
surrounded by beautiful women
adorned with divine jewels and flowers,
Sugreeva seemed invincible like Mahēndra.
On seeing this, his eyes became blood-red
and he looked like the god of death himself.
4.33.66 ருமாம் து வீர பரிரப்ய காடம்
வராஸநஸ்தோ வரஹேமவர்ண: ।
ததர்ஸ ஸௌமித்ரிமதீநஸத்த்வம்
விஸாலநேத்ர: ஸ விஸாலநேத்ரம் ॥
rumāṃ tu vīra parirabhya gāḍhaṃ
varāsanasthō varahēmavarṇaḥ ।
dadarṡa saumitrimadīnasattvaṃ
viṡālanētraḥ sa viṡālanētram ॥
Sitting on the best of seats,
having Ruma in his tight embrace,
he of wide eyes and golden complexion,
saw Sowmitri of wide eyes and undaunted spirit.
இத்யார்ஷே வால்மீகீயே
ஸ்ரீமத்ராமாயணே ஆதிகாவ்யே
கிஷ்கிந்தாகாண்டே த்ரயஸ்த்ரிம்ஸஸ்ஸர்க: ॥
ityārṣē vālmīkīyē
ṡrīmadrāmāyaṇē ādikāvyē
kiṣkindhākāṇḍē trayastriṃṡassargaḥ ॥
Thus concludes the thirty third Sarga
in Kishkindhā Kāṇḍa of the glorious Rāmāyaṇa,
the first ever poem of humankind,
composed by Maharshi Vālmeeki.
You have completed reading 10405 Ṡlōkas out of ~24,000 Ṡlōkas of Vālmeeki Rāmāyaṇa.
Meaning, notes and commentary by: Krishna Sharma.