Tweet
Kishkindha Kaanda Sarga 28 Continues
4.28.24 பாலேந்த்ரகோபாந்தரசித்ரிதேந
விபாதி பூமிர்நவஸாத்வலேந ।
காத்ராநுப்ருக்தேந ஸுகப்ரபேண
நாரீவ லாக்ஷோக்ஷிதகம்பலேந ॥
bālēndragōpāntaracitritēna
vibhāti bhūmirnavaṡādvalēna ।
gātrānupṛktēna ṡukaprabhēṇa
nārīva lākṣōkṣitakambalēna ॥
The earth, with its green swards
streaked with young ladybirds,
is gorgeous like a woman clad
in parrot-green colored shawl
adorned with dots of red lac.
4.28.25 நித்ரா ஸநை: கேஸவமப்யுபைதி
த்ருதம் நதீ ஸாகரமப்யுபைதி ।
ஹ்ருஷ்டா பலாகா கநமப்யுபைதி
காந்தா ஸகாமா ப்ரியமப்யுபைதி ॥
nidrā ṡanaiḥ kēṡavamabhyupaiti
drutaṃ nadī sāgaramabhyupaiti ।
hṛṣṭā balākā ghanamabhyupaiti
kāntā sakāmā priyamabhyupaiti ॥
Sleep, slowly, takes over Kēsava (Lord Vishṇu).
River, in haste, joins the ocean.
Cranes, joyously, join clouds.
Woman, yearning, joins her beloved. Lord Vishṇu takes a nap in the milky ocean for four months, from the Ēkādaṡi (eleventh day) of the month of Āshaḍha to the Ēkādaṡi (eleventh day) of the month of Kārteeka.
4.28.26 ஜாதா வநாந்தாஸ்ஸிகிஸம்ப்ரந்ருத்தா
ஜாதா: கதம்பா: ஸகதம்பஸாகா: ।
ஜாதா வ்ருஷா கோஷு ஸமாநகாமா
ஜாதா மஹீ ஸஸ்யவநாபிராமா ॥
jātā vanāntāṡṡikhisampranṛttā
jātāḥ kadambāḥ sakadambaṡākhāḥ ।
jātā vṛṣā gōṣu samānakāmā
jātā mahī sasyavanābhirāmā ॥
The interiors of the Vanas are filled with peacocks.
The Kadamba trees have their branches laden with flowers.
The bulls are as impassioned as the cows.
The earth is beautiful with its abundance of crops.
4.28.27 வஹந்தி வர்ஷந்தி நதந்தி பாந்தி
த்யாயந்தி ந்ருத்யந்தி ஸமாஸ்வஸந்தி ।
நத்யோ கநா மத்தகஜா வநாந்தா:
ப்ரியாவிஹீநாஸ்ஸிகிந: ப்லவங்கமா: ॥
vahanti varṣanti nadanti bhānti
dhyāyanti nṛtyanti samāṡvasanti ।
nadyō ghanā mattagajā vanāntāḥ
priyāvihīnāṡṡikhinaḥ plavaṅgamāḥ ॥
The rivers flow, the clouds rain,
the elephants in rut trumpet,
the forest interiors are bright,
lovers separated from each other
are absorbed in thoughts of each other,
the peacocks dance and the monkeys stay calm.
4.28.28 ப்ரஹர்ஷிதா: கேதகபுஷ்பகந்தம்
ஆக்ராய ஹ்ருஷ்டா வநநிர்ஜரேஷு ।
ப்ரபாதஸப்தாகுலிதா கஜேந்த்ரா:
ஸார்தம் மயூரைஸ்ஸமதா நதந்தி ॥
praharṣitāḥ kētakapuṣpagandham
āghrāya hṛṣṭā vananirjharēṣu ।
prapātaṡabdākulitā gajēndrāḥ
sārdhaṃ mayūraissamadā nadanti ॥
Huge tuskers in rut, inhaling with delight
the scent of Kētaka flowers,
and excited by the noise of
waterfalls in the forest,
trumpet in tune with the peacocks’ cries.
4.28.29 தாராநிபாதைரபிஹந்யமாநா:
கதம்பஸாகாஸு விலம்பமாநா: ।
க்ஷணார்ஜிதம் புஷ்பரஸாவகாடம்
ஸநைர்மதம் ஷட்சரணாஸ்த்யஜந்தி ॥
dhārānipātairabhihanyamānāḥ
kadambaṡākhāsu vilambamānāḥ ।
kṣaṇārjitaṃ puṣparasāvagāḍhaṃ
ṡanairmadaṃ ṣaṭcaraṇāstyajanti ॥
The bees hanging on to the boughs of Kadamba trees
are troubled by the water rushing along them.
The exaltation that came upon them instantaneously
when they tasted the sweetness of the flowers,
fades away slowly.
4.28.30 அங்காரசூர்ணோத்கரஸந்நிகாஸை:
பலைஸ்ஸுபர்யாப்தரஸைஸ்ஸம்ருத்தை: ।
ஜம்பூத்ருமாணாம் ப்ரவிபாந்தி ஸாகா:
நிலீயமாநா இவ ஷட்பதௌகை: ॥
aṅgāracūrṇōtkarasannikāṡaiḥ
phalaissuparyāptarasaissamṛddhaiḥ ।
jambūdrumāṇāṃ pravibhānti ṡākhāḥ
nilīyamānā iva ṣaṭpadaughaiḥ ॥
The boughs of the Jambū trees,
with charcoal-black succulent fruit everywhere,
look as if swarms of bumble-bees
are sucking on them.
4.28.31 தடித்பதாகாபிரலங்க்ருதாநாம்
உதீர்ணகம்பீரமஹாரவாணாம் ।
விபாந்தி ரூபாணி பலாஹகாநாம்
ரணோத்ஸுகாநாமிவ வாரணாநாம் ॥
taṭitpatākābhiralaṅkṛtānām
udīrṇagambhīramahāravāṇām ।
vibhānti rūpāṇi balāhakānāṃ
raṇōtsukānāmiva vāraṇānām ॥
The clouds, adorned with banners of lightning
and rumbling with majestic thunder
look like elephants trumpeting
ready for the fight in war.
4.28.32 மார்காநுகஸ்ஸைலவநாநுஸாரீ
ஸம்ப்ரஸ்திதோ மேகரவம் நிஸம்ய ।
யுத்தாபிகாம: ப்ரதிநாதஸங்கீ
மத்தோ கஜேந்த்ர: ப்ரதிஸந்நிவ்ருத்த: ॥
mārgānugaṡṡailavanānusārī
samprasthitō mēgharavaṃ niṡamya ।
yuddhābhikāmaḥ pratinādaṡaṅkī
mattō gajēndraḥ pratisannivṛttaḥ ॥
The tusker in rut that is eager for a fight
turns back in its tracks on the woody mountains,
nervously mistaking the rumble of the cloud
for the trumpet of an enemy tusker.
4.28.33 க்வசித்ப்ரகீதா இவ ஷட்பதௌகை:
க்வசித்ப்ரந்ருத்தா இவ நீலகண்டை: ।
க்வசித்ப்ரமத்தா இவ வாரணேந்த்ரை:
விபாந்த்யநேகாஸ்ரயிணோ வநாந்தா: ॥
kvacitpragītā iva ṣaṭpadaughaiḥ
kvacitpranṛttā iva nīlakaṇṭhaiḥ ।
kvacitpramattā iva vāraṇēndraiḥ
vibhāntyanēkāṡrayiṇō vanāntāḥ ॥
The interiors of the Vanas
that harbor life of various kinds,
seem to be singing at places
with their swarms of bees,
dancing at places with their groups of peacocks,
drunk at others with their great tuskers.
To be Continued
Kishkindha Kaanda Sarga 28 Continues
4.28.34 கதம்பஸர்ஜார்ஜுநகந்தலாட்யா
வநாந்தபூமிர்நவவாரிபூர்ணா ।
மயூரமத்தாபிருதப்ரந்ருத்தை:
ஆபாநபூமிப்ரதிமா விபாதி ॥
kadambasarjārjunakandalāḍhyā
vanāntabhūmirnavavāripūrṇā ।
mayūramattābhirutapranṛttaiḥ
āpānabhūmipratimā vibhāti ॥
The interior of the forest, rich with its
wealth of Kadamba, Arjuna, Sarja and Kandala flowers,
and waters full of their nectar, resembles a
tavern, with the peacocks cawing and dancing like mad.
4.28.35 முக்தாஸகாஸம் ஸலிலம் பதத்வை
ஸுநிர்மலம் பத்ரபுடேஷு லக்நம் ।
ஹ்ருஷ்டா விவர்ணச்சதநா விஹங்கா:
ஸுரேந்த்ரதத்தம் த்ருஷிதா: பிபந்தி ॥
muktāsakāṡaṃ salilaṃ patadvai
sunirmalaṃ patrapuṭēṣu lagnam ।
hṛṣṭā vivarṇacchadanā vihaṅgāḥ
surēndradattaṃ tṛṣitāḥ pibanti ॥
The thirsty birds with colorful plumage
joyously drink the drops of water
fallen on the leaves, shining like pearls
given to them by the King of Dēvas.
4.28.36 ஷட்பாததந்த்ரீமதுராபிதாநம்
ப்லவங்கமோதீரிதகண்டதாலம் ।
ஆவிஷ்க்ருதம் மேகம்ருதங்கநாதை:
வநேஷு ஸங்கீதமிவ ப்ரவ்ருத்தம் ॥
ṣaṭpādatantrīmadhurābhidhānaṃ
plavaṅgamōdīritakaṇṭhatālam ।
āviṣkṛtaṃ mēghamṛdaṅganādaiḥ
vanēṣu saṅgītamiva pravṛttam ॥
It looks as if there is a concert on in the Vana,
with the bees providing the dulcet music of strings,
the frogs keeping rhythm with their croaking,
and the clouds playing the Mṛdanga.
4.28.37 க்வசித்ப்ரந்ருத்தை: க்வசிதுந்நதத்பி:
க்வசிச்ச வ்ருக்ஷாக்ரநிஷண்ணகாயை: ।
வ்யாலம்பபர்ஹாபரணைர்மயூரை:
வநேஷு ஸங்கீதமிவ ப்ரவ்ருத்தம் ॥
kvacitpranṛttai: kvacidunnadadbhi:
kvacicca vṛkṣāgraniṣaṇṇakāyaiḥ ।
vyālambabarhābharaṇairmayūraiḥ
vanēṣu saṅgītamiva pravṛttam ॥
The peacocks with their
hanging plumage for ornaments,
seem to have their own concert,
some dancing here and some cawing there and
others perched on tree-tops (as audience).
4.28.38 ஸ்வநைர்கநாநாம் ப்லவகா: ப்ரபுத்தா:
விஹாய நித்ராம் சிரஸந்நிருத்தாம் ।
அநேகரூபாக்ருதிவர்ணநாதா:
நவாம்புதாராபிஹதா நதந்தி ॥
svanairghanānāṃ plavagāḥ prabuddhāḥ
vihāya nidrāṃ cirasanniruddhām ।
anēkarūpākṛtivarṇanādāḥ
navāmbudhārābhihatā nadanti ॥
Frogs of many shapes, sizes, colors and voices,
are croaking in various tones,
awakened from their long hibernation
by the noise of the thunder
and the splash of fresh rains.
4.28.39 நத்யஸ்ஸமுத்வாஹிதசக்ரவாகா:
தடாநி ஸீர்ணாந்யபவாஹயித்வா ।
த்ருப்தா நவப்ராப்ருதபூர்ணபோகா:
த்ருதம் ஸ்வபர்தாரமுபோபயாந்தி ॥
nadyassamudvāhitacakravākāḥ
taṭāni ṡīrṇānyapavāhayitvā ।
dṛptā navaprābhṛtapūrṇabhōgāḥ
drutaṃ svabhartāramupōpayānti ॥
The prideful rivers, full and content
with the fresh gift of waters,
carry the Cakravākas along in their currents,
as they hasten to meet their lord, (the ocean).
4.28.40 நீலேஷு நீலா: ப்ரவிபாந்தி ஸக்தா:
மேகேஷு மேகா நவவாரிபூர்ணா: ।
தவாக்நிதக்தேஷு தவாக்நிதக்தா:
ஸைலேஷு ஸைலா இவ பத்தமூலா: ॥
nīlēṣu nīlā: pravibhānti saktā:
mēghēṣu mēghā navavāripūrṇā: ।
davāgnidagdhēṣu davāgnidagdhāḥ
ṡailēṣu ṡailā iva baddhamūlāḥ ॥
Black rainclouds seem to
stick to other black clouds
like rocks charred by the forest fire
lying next to other charred rocks.
4.28.41 ப்ரஹ்ருஷ்டஸந்நாதிதபர்ஹிணாநி
ஸஸக்ரகோபாகுலஸாத்வலாநி ।
சரந்தி நீபார்ஜுநவாஸிதாநி
கஜாஸ்ஸுரம்யாணி வநாந்தராணி ॥
prahṛṣṭasannāditabarhiṇāni
saṡakragōpākulaṡādvalāni ।
caranti nīpārjunavāsitāni
gajāssuramyāṇi vanāntarāṇi ॥
Elephants roam in the lovely interiors of the Vanas,
with the intoxicated peacocks cawing
and the green swards alive with the ladybird,
while the perfume of Neepa and Arjuna fills the air.
4.28.42 நவாம்புதாராஹதகேஸராணி
த்ருதம் பரித்யஜ்ய ஸரோருஹாணி ।
கதம்பபுஷ்பாணி ஸகேஸராணி
நவாநி ஹ்ருஷ்டா ப்ரமரா: பிபந்தி ॥
navāmbudhārāhatakēsarāṇi
drutaṃ parityajya sarōruhāṇi ।
kadambapuṣpāṇi sakēsarāṇi
navāni hṛṣṭā bhramarāḥ pibanti ॥
Leaving aside quickly the lotuses
whose filaments have been
threshed by the pouring rain,
the bees exultingly drink the nectar of
the fresh Kadamba flowers that have filaments.
4.28.43 மத்தா கஜேந்த்ரா முதிதா கவேந்த்ரா
வநேஷு விஸ்ராந்ததரா ம்ருகேந்த்ரா ।
ரம்யா நகேந்த்ரா நிப்ருதா நரேந்த்ரா:
ப்ரக்ரீடிதோ வாரிதரைஸ்ஸுரேந்த்ர: ॥
mattā gajēndrā muditā gavēndrā
vanēṣu viṡrāntatarā mṛgēndrā ।
ramyā nagēndrā nibhṛtā narēndrāḥ
prakrīḍitō vāridharaissurēndraḥ ॥
The great tuskers are in rut.
The bulls, lords of the herd, are joyous.
The lords of beasts (lions) in the Vana are charging forth.
The mountains are lovely.
The kings of men stay put.
The King of the Dēvas play with the clouds.
4.28.44 மேகாஸ்ஸமுத்தூதஸமுத்ரநாதா:
மஹாஜலௌகைர்ககநாவலம்பா: ।
நதீஸ்தடாகாநி ஸராம்ஸி வாபீ:
மஹீம் ச க்ருத்ஸ்நாமபவாஹயந்தி ॥
mēghāssamuddhūtasamudranādāḥ
mahājalaughairgaganāvalambāḥ ।
nadīstaṭākāni sarāṃsi vāpīḥ
mahīṃ ca kṛtsnāmapavāhayanti ॥
The roaring clouds put the oceans to shame.
Hanging down from the sky, they flood
the streams, ponds, lakes and step-wells,
and deluge the entire earth.
4.28.45 வர்ஷப்ரவேகா விபுலா: பதந்தி
ப்ரவாந்தி வாதாஸ்ஸமுதீர்ணகோஷா: ।
ப்ரணஷ்டகூலா: ப்ரவஹந்தி ஸீக்ரம்
நத்யோஜலைர்விப்ரதிபந்நமார்கா: ॥
varṣapravēgā vipulāḥ patanti
pravānti vātāssamudīrṇaghōṣāḥ ।
praṇaṣṭakūlāḥ pravahanti ṡīghraṃ
nadyōjalairvipratipannamārgāḥ ॥
The downpour of rains is everywhere.
The breezes have turned into gales.
With their banks battered,
rivers carry waters out of their courses.
To be Continued
4.28.24 பாலேந்த்ரகோபாந்தரசித்ரிதேந
விபாதி பூமிர்நவஸாத்வலேந ।
காத்ராநுப்ருக்தேந ஸுகப்ரபேண
நாரீவ லாக்ஷோக்ஷிதகம்பலேந ॥
bālēndragōpāntaracitritēna
vibhāti bhūmirnavaṡādvalēna ।
gātrānupṛktēna ṡukaprabhēṇa
nārīva lākṣōkṣitakambalēna ॥
The earth, with its green swards
streaked with young ladybirds,
is gorgeous like a woman clad
in parrot-green colored shawl
adorned with dots of red lac.
4.28.25 நித்ரா ஸநை: கேஸவமப்யுபைதி
த்ருதம் நதீ ஸாகரமப்யுபைதி ।
ஹ்ருஷ்டா பலாகா கநமப்யுபைதி
காந்தா ஸகாமா ப்ரியமப்யுபைதி ॥
nidrā ṡanaiḥ kēṡavamabhyupaiti
drutaṃ nadī sāgaramabhyupaiti ।
hṛṣṭā balākā ghanamabhyupaiti
kāntā sakāmā priyamabhyupaiti ॥
Sleep, slowly, takes over Kēsava (Lord Vishṇu).
River, in haste, joins the ocean.
Cranes, joyously, join clouds.
Woman, yearning, joins her beloved. Lord Vishṇu takes a nap in the milky ocean for four months, from the Ēkādaṡi (eleventh day) of the month of Āshaḍha to the Ēkādaṡi (eleventh day) of the month of Kārteeka.
4.28.26 ஜாதா வநாந்தாஸ்ஸிகிஸம்ப்ரந்ருத்தா
ஜாதா: கதம்பா: ஸகதம்பஸாகா: ।
ஜாதா வ்ருஷா கோஷு ஸமாநகாமா
ஜாதா மஹீ ஸஸ்யவநாபிராமா ॥
jātā vanāntāṡṡikhisampranṛttā
jātāḥ kadambāḥ sakadambaṡākhāḥ ।
jātā vṛṣā gōṣu samānakāmā
jātā mahī sasyavanābhirāmā ॥
The interiors of the Vanas are filled with peacocks.
The Kadamba trees have their branches laden with flowers.
The bulls are as impassioned as the cows.
The earth is beautiful with its abundance of crops.
4.28.27 வஹந்தி வர்ஷந்தி நதந்தி பாந்தி
த்யாயந்தி ந்ருத்யந்தி ஸமாஸ்வஸந்தி ।
நத்யோ கநா மத்தகஜா வநாந்தா:
ப்ரியாவிஹீநாஸ்ஸிகிந: ப்லவங்கமா: ॥
vahanti varṣanti nadanti bhānti
dhyāyanti nṛtyanti samāṡvasanti ।
nadyō ghanā mattagajā vanāntāḥ
priyāvihīnāṡṡikhinaḥ plavaṅgamāḥ ॥
The rivers flow, the clouds rain,
the elephants in rut trumpet,
the forest interiors are bright,
lovers separated from each other
are absorbed in thoughts of each other,
the peacocks dance and the monkeys stay calm.
4.28.28 ப்ரஹர்ஷிதா: கேதகபுஷ்பகந்தம்
ஆக்ராய ஹ்ருஷ்டா வநநிர்ஜரேஷு ।
ப்ரபாதஸப்தாகுலிதா கஜேந்த்ரா:
ஸார்தம் மயூரைஸ்ஸமதா நதந்தி ॥
praharṣitāḥ kētakapuṣpagandham
āghrāya hṛṣṭā vananirjharēṣu ।
prapātaṡabdākulitā gajēndrāḥ
sārdhaṃ mayūraissamadā nadanti ॥
Huge tuskers in rut, inhaling with delight
the scent of Kētaka flowers,
and excited by the noise of
waterfalls in the forest,
trumpet in tune with the peacocks’ cries.
4.28.29 தாராநிபாதைரபிஹந்யமாநா:
கதம்பஸாகாஸு விலம்பமாநா: ।
க்ஷணார்ஜிதம் புஷ்பரஸாவகாடம்
ஸநைர்மதம் ஷட்சரணாஸ்த்யஜந்தி ॥
dhārānipātairabhihanyamānāḥ
kadambaṡākhāsu vilambamānāḥ ।
kṣaṇārjitaṃ puṣparasāvagāḍhaṃ
ṡanairmadaṃ ṣaṭcaraṇāstyajanti ॥
The bees hanging on to the boughs of Kadamba trees
are troubled by the water rushing along them.
The exaltation that came upon them instantaneously
when they tasted the sweetness of the flowers,
fades away slowly.
4.28.30 அங்காரசூர்ணோத்கரஸந்நிகாஸை:
பலைஸ்ஸுபர்யாப்தரஸைஸ்ஸம்ருத்தை: ।
ஜம்பூத்ருமாணாம் ப்ரவிபாந்தி ஸாகா:
நிலீயமாநா இவ ஷட்பதௌகை: ॥
aṅgāracūrṇōtkarasannikāṡaiḥ
phalaissuparyāptarasaissamṛddhaiḥ ।
jambūdrumāṇāṃ pravibhānti ṡākhāḥ
nilīyamānā iva ṣaṭpadaughaiḥ ॥
The boughs of the Jambū trees,
with charcoal-black succulent fruit everywhere,
look as if swarms of bumble-bees
are sucking on them.
4.28.31 தடித்பதாகாபிரலங்க்ருதாநாம்
உதீர்ணகம்பீரமஹாரவாணாம் ।
விபாந்தி ரூபாணி பலாஹகாநாம்
ரணோத்ஸுகாநாமிவ வாரணாநாம் ॥
taṭitpatākābhiralaṅkṛtānām
udīrṇagambhīramahāravāṇām ।
vibhānti rūpāṇi balāhakānāṃ
raṇōtsukānāmiva vāraṇānām ॥
The clouds, adorned with banners of lightning
and rumbling with majestic thunder
look like elephants trumpeting
ready for the fight in war.
4.28.32 மார்காநுகஸ்ஸைலவநாநுஸாரீ
ஸம்ப்ரஸ்திதோ மேகரவம் நிஸம்ய ।
யுத்தாபிகாம: ப்ரதிநாதஸங்கீ
மத்தோ கஜேந்த்ர: ப்ரதிஸந்நிவ்ருத்த: ॥
mārgānugaṡṡailavanānusārī
samprasthitō mēgharavaṃ niṡamya ।
yuddhābhikāmaḥ pratinādaṡaṅkī
mattō gajēndraḥ pratisannivṛttaḥ ॥
The tusker in rut that is eager for a fight
turns back in its tracks on the woody mountains,
nervously mistaking the rumble of the cloud
for the trumpet of an enemy tusker.
4.28.33 க்வசித்ப்ரகீதா இவ ஷட்பதௌகை:
க்வசித்ப்ரந்ருத்தா இவ நீலகண்டை: ।
க்வசித்ப்ரமத்தா இவ வாரணேந்த்ரை:
விபாந்த்யநேகாஸ்ரயிணோ வநாந்தா: ॥
kvacitpragītā iva ṣaṭpadaughaiḥ
kvacitpranṛttā iva nīlakaṇṭhaiḥ ।
kvacitpramattā iva vāraṇēndraiḥ
vibhāntyanēkāṡrayiṇō vanāntāḥ ॥
The interiors of the Vanas
that harbor life of various kinds,
seem to be singing at places
with their swarms of bees,
dancing at places with their groups of peacocks,
drunk at others with their great tuskers.
To be Continued
Kishkindha Kaanda Sarga 28 Continues
4.28.34 கதம்பஸர்ஜார்ஜுநகந்தலாட்யா
வநாந்தபூமிர்நவவாரிபூர்ணா ।
மயூரமத்தாபிருதப்ரந்ருத்தை:
ஆபாநபூமிப்ரதிமா விபாதி ॥
kadambasarjārjunakandalāḍhyā
vanāntabhūmirnavavāripūrṇā ।
mayūramattābhirutapranṛttaiḥ
āpānabhūmipratimā vibhāti ॥
The interior of the forest, rich with its
wealth of Kadamba, Arjuna, Sarja and Kandala flowers,
and waters full of their nectar, resembles a
tavern, with the peacocks cawing and dancing like mad.
4.28.35 முக்தாஸகாஸம் ஸலிலம் பதத்வை
ஸுநிர்மலம் பத்ரபுடேஷு லக்நம் ।
ஹ்ருஷ்டா விவர்ணச்சதநா விஹங்கா:
ஸுரேந்த்ரதத்தம் த்ருஷிதா: பிபந்தி ॥
muktāsakāṡaṃ salilaṃ patadvai
sunirmalaṃ patrapuṭēṣu lagnam ।
hṛṣṭā vivarṇacchadanā vihaṅgāḥ
surēndradattaṃ tṛṣitāḥ pibanti ॥
The thirsty birds with colorful plumage
joyously drink the drops of water
fallen on the leaves, shining like pearls
given to them by the King of Dēvas.
4.28.36 ஷட்பாததந்த்ரீமதுராபிதாநம்
ப்லவங்கமோதீரிதகண்டதாலம் ।
ஆவிஷ்க்ருதம் மேகம்ருதங்கநாதை:
வநேஷு ஸங்கீதமிவ ப்ரவ்ருத்தம் ॥
ṣaṭpādatantrīmadhurābhidhānaṃ
plavaṅgamōdīritakaṇṭhatālam ।
āviṣkṛtaṃ mēghamṛdaṅganādaiḥ
vanēṣu saṅgītamiva pravṛttam ॥
It looks as if there is a concert on in the Vana,
with the bees providing the dulcet music of strings,
the frogs keeping rhythm with their croaking,
and the clouds playing the Mṛdanga.
4.28.37 க்வசித்ப்ரந்ருத்தை: க்வசிதுந்நதத்பி:
க்வசிச்ச வ்ருக்ஷாக்ரநிஷண்ணகாயை: ।
வ்யாலம்பபர்ஹாபரணைர்மயூரை:
வநேஷு ஸங்கீதமிவ ப்ரவ்ருத்தம் ॥
kvacitpranṛttai: kvacidunnadadbhi:
kvacicca vṛkṣāgraniṣaṇṇakāyaiḥ ।
vyālambabarhābharaṇairmayūraiḥ
vanēṣu saṅgītamiva pravṛttam ॥
The peacocks with their
hanging plumage for ornaments,
seem to have their own concert,
some dancing here and some cawing there and
others perched on tree-tops (as audience).
4.28.38 ஸ்வநைர்கநாநாம் ப்லவகா: ப்ரபுத்தா:
விஹாய நித்ராம் சிரஸந்நிருத்தாம் ।
அநேகரூபாக்ருதிவர்ணநாதா:
நவாம்புதாராபிஹதா நதந்தி ॥
svanairghanānāṃ plavagāḥ prabuddhāḥ
vihāya nidrāṃ cirasanniruddhām ।
anēkarūpākṛtivarṇanādāḥ
navāmbudhārābhihatā nadanti ॥
Frogs of many shapes, sizes, colors and voices,
are croaking in various tones,
awakened from their long hibernation
by the noise of the thunder
and the splash of fresh rains.
4.28.39 நத்யஸ்ஸமுத்வாஹிதசக்ரவாகா:
தடாநி ஸீர்ணாந்யபவாஹயித்வா ।
த்ருப்தா நவப்ராப்ருதபூர்ணபோகா:
த்ருதம் ஸ்வபர்தாரமுபோபயாந்தி ॥
nadyassamudvāhitacakravākāḥ
taṭāni ṡīrṇānyapavāhayitvā ।
dṛptā navaprābhṛtapūrṇabhōgāḥ
drutaṃ svabhartāramupōpayānti ॥
The prideful rivers, full and content
with the fresh gift of waters,
carry the Cakravākas along in their currents,
as they hasten to meet their lord, (the ocean).
4.28.40 நீலேஷு நீலா: ப்ரவிபாந்தி ஸக்தா:
மேகேஷு மேகா நவவாரிபூர்ணா: ।
தவாக்நிதக்தேஷு தவாக்நிதக்தா:
ஸைலேஷு ஸைலா இவ பத்தமூலா: ॥
nīlēṣu nīlā: pravibhānti saktā:
mēghēṣu mēghā navavāripūrṇā: ।
davāgnidagdhēṣu davāgnidagdhāḥ
ṡailēṣu ṡailā iva baddhamūlāḥ ॥
Black rainclouds seem to
stick to other black clouds
like rocks charred by the forest fire
lying next to other charred rocks.
4.28.41 ப்ரஹ்ருஷ்டஸந்நாதிதபர்ஹிணாநி
ஸஸக்ரகோபாகுலஸாத்வலாநி ।
சரந்தி நீபார்ஜுநவாஸிதாநி
கஜாஸ்ஸுரம்யாணி வநாந்தராணி ॥
prahṛṣṭasannāditabarhiṇāni
saṡakragōpākulaṡādvalāni ।
caranti nīpārjunavāsitāni
gajāssuramyāṇi vanāntarāṇi ॥
Elephants roam in the lovely interiors of the Vanas,
with the intoxicated peacocks cawing
and the green swards alive with the ladybird,
while the perfume of Neepa and Arjuna fills the air.
4.28.42 நவாம்புதாராஹதகேஸராணி
த்ருதம் பரித்யஜ்ய ஸரோருஹாணி ।
கதம்பபுஷ்பாணி ஸகேஸராணி
நவாநி ஹ்ருஷ்டா ப்ரமரா: பிபந்தி ॥
navāmbudhārāhatakēsarāṇi
drutaṃ parityajya sarōruhāṇi ।
kadambapuṣpāṇi sakēsarāṇi
navāni hṛṣṭā bhramarāḥ pibanti ॥
Leaving aside quickly the lotuses
whose filaments have been
threshed by the pouring rain,
the bees exultingly drink the nectar of
the fresh Kadamba flowers that have filaments.
4.28.43 மத்தா கஜேந்த்ரா முதிதா கவேந்த்ரா
வநேஷு விஸ்ராந்ததரா ம்ருகேந்த்ரா ।
ரம்யா நகேந்த்ரா நிப்ருதா நரேந்த்ரா:
ப்ரக்ரீடிதோ வாரிதரைஸ்ஸுரேந்த்ர: ॥
mattā gajēndrā muditā gavēndrā
vanēṣu viṡrāntatarā mṛgēndrā ।
ramyā nagēndrā nibhṛtā narēndrāḥ
prakrīḍitō vāridharaissurēndraḥ ॥
The great tuskers are in rut.
The bulls, lords of the herd, are joyous.
The lords of beasts (lions) in the Vana are charging forth.
The mountains are lovely.
The kings of men stay put.
The King of the Dēvas play with the clouds.
4.28.44 மேகாஸ்ஸமுத்தூதஸமுத்ரநாதா:
மஹாஜலௌகைர்ககநாவலம்பா: ।
நதீஸ்தடாகாநி ஸராம்ஸி வாபீ:
மஹீம் ச க்ருத்ஸ்நாமபவாஹயந்தி ॥
mēghāssamuddhūtasamudranādāḥ
mahājalaughairgaganāvalambāḥ ।
nadīstaṭākāni sarāṃsi vāpīḥ
mahīṃ ca kṛtsnāmapavāhayanti ॥
The roaring clouds put the oceans to shame.
Hanging down from the sky, they flood
the streams, ponds, lakes and step-wells,
and deluge the entire earth.
4.28.45 வர்ஷப்ரவேகா விபுலா: பதந்தி
ப்ரவாந்தி வாதாஸ்ஸமுதீர்ணகோஷா: ।
ப்ரணஷ்டகூலா: ப்ரவஹந்தி ஸீக்ரம்
நத்யோஜலைர்விப்ரதிபந்நமார்கா: ॥
varṣapravēgā vipulāḥ patanti
pravānti vātāssamudīrṇaghōṣāḥ ।
praṇaṣṭakūlāḥ pravahanti ṡīghraṃ
nadyōjalairvipratipannamārgāḥ ॥
The downpour of rains is everywhere.
The breezes have turned into gales.
With their banks battered,
rivers carry waters out of their courses.
To be Continued