Kishkindha Kaanda - Sarga 18 Continues
4.18.22-23a ந ஹி தே மர்ஷயே பாபம்
க்ஷத்ரியோऽஹம் குலோத்பவ: ।
ஔரஸீம் பகிநீம் வாபி
பார்யாம் வாப்யநுஜஸ்ய ய: ।
ப்ரசரேத நர: காமாத்
தஸ்ய தண்டோ வத: ஸ்ம்ருத: ॥
na hi tē marṣayē pāpam
kṣatriyō'haṃ kulōdbhavaḥ ।
aurasīṃ bhaginīṃ vāpi
bhāryāṃ vāpyanujasya yaḥ ।
pracarēta naraḥ kāmāt
tasya daṇḍō vadhaḥ smṛtaḥ ॥
I, born into the lineage of Kshatriyas,
cannot forgive the sin committed by you.
Death is the punishment ordained in the Smṛtis
for one who, out of lust, is involved with
his own daughter, sister or brother’s wife.
4.18.23b-24a பரதஸ்து மஹீபாலோ
வயம் த்வாதேஸவர்திந: ।
த்வம் து தர்மாததிக்ராந்த:
கதம் ஸக்யம் உபேக்ஷிதும் ॥
bharatastu mahīpālō
vayaṃ tvādēṡavartinaḥ ।
tvaṃ tu dharmādatikrāntaḥ
kathaṃ ṡakyaṃ upēkṣitum ॥
Bharata is the ruler of the earth;
we faithfully follow his orders.
Whereas you violated Dharma.
How can we overlook it?
4.18.24b-25a குரூர்தர்மவ்யதிக்ராந்தம்
ப்ராஜ்ஞோ தர்மேண பாலயந் ।
பரத: காமவ்ருத்தாநாம்
நிக்ரஹே பர்யவஸ்தித: ॥
gurūrdharmavyatikrāntam
prājñō dharmēṇa pālayan ।
bharataḥ kāmavṛttānām
nigrahē paryavasthitaḥ ॥
The sagacious Bharata, ruling the earth
in accordance with Dharma, is resolute
in handling firmly those who are licentious and
guilty of transgressing the paramount Dharma.
4.18.25b-26a வயம் து பரதாதேஸ
விதிம் க்ருத்வா ஹரீஸ்வர ।
த்வத்விதாந்பிந்நமர்யாதாந்
நிக்ரஹே பர்யவஸ்தித: ॥
vayaṃ tu bharatādēṡa
vidhiṃ kṛtvā harīṡvara ।
tvadvidhānbhinnamaryādān
nigrahē paryavasthitaḥ ॥
O lord of Vānaras! And we,
taking Bharata’s command for an edict,
are resolved to contain those like you
who violate the norms of the society.
4.18.26b-27a ஸுக்ரீவேண ச மே ஸக்யம்
லக்ஷ்மணேந யதா ததா ।
தாரராஜ்யநிமித்தம் ச
நி:ஸ்ரேயஸகரஸ்ஸ மே ॥
sugrīvēṇa ca mē sakhyam
lakṣmaṇēna yathā tathā ।
dārarājyanimittaṃ ca
niḥṡrēyasakarassa mē ॥
As for my friendship with Sugriva,
it is on par with my love for Lakshmaṇa.
It was forged for the
recovery of his wife and kingdom,
and he is devoted to my highest interests.
4.18.27b-28a ப்ரதிஜ்ஞா ச மயா தத்தா
ததா வாநரஸந்நிதௌ ।
ப்ரதிஜ்ஞா ச கதம் ஸக்யா
மத்விதேநாநவேக்ஷிதும் ॥
pratijñā ca mayā dattā
tadā vānarasannidhau ।
pratijñā ca kathaṃ ṡakyā
madvidhēnānavēkṣitum ॥
And I gave a word in the presence of Vānaras.
How is it possible for someone like me
to overlook the word I gave?
4.18.28b-29a ததேபி: காரணைஸ்ஸர்வை:
மஹத்பிர்தர்மஸம்ஹிதை: ।
ஸாஸநம் தவ யத்யுக்தம்
தத்பவாநநுமந்யதாம் ॥
tadēbhiḥ kāraṇaissarvaiḥ
mahadbhirdharmasaṃhitaiḥ ।
ṡāsanaṃ tava yadyuktam
tadbhavānanumanyatām ॥
For all these sound reasons
that are in accordance with Dharma,
you have to accept the
just decree laid upon you.
4.18.29b-30a ஸர்வதா தர்ம இத்யேவ
த்ரஷ்டவ்யஸ்தவ நிக்ரஹ: ।
வயஸ்யஸ்யோபகர்தவ்யம்
தர்மமேவாநுபஸ்யத: ॥
sarvathā dharma ityēva
draṣṭavyastava nigrahaḥ ।
vayasyasyōpakartavyam
dharmamēvānupaṡyataḥ ॥
Constraining you can be seen to be
in accordance with Dharma
from every perspective.
Helping a friend also should
be seen to be in accordance with Dharma.
4.18.30b-31 ஸக்யம் த்வயாऽபி தத்கார்யம்
தர்மமேவாநுபஸ்யதா ।
ஸ்ரூயதே மநுநா கீதௌ
ஸ்லோகௌ சாரித்ரவத்ஸலௌ ।
க்ருஹீதௌ தர்மகுஸலை:
தத்ததா சரிதம் மயா ॥
ṡakyaṃ tvayā'pi tatkāryam
dharmamēvānupaṡyatā ।
ṡrūyatē manunā gītau
ṡlōkau cāritravatsalau ।
gṛhītau dharmakuṡalaiḥ
tattathā caritaṃ mayā ॥
You would do the same, if your eye is on Dharma.
We hear two Ṡlōkas by Manu that exalt exemplary conduct,
that are quoted by those who are well-versed in Dharma.
I have acted merely in accordance with that teaching.
4.18.32 ராஜபிர்த்ருததண்டாஸ்து
க்ருத்வா பாபாநி மாநவா: ।
நிர்மலாஸ்ஸ்வர்கமாயாந்தி
ஸந்தஸ்ஸுக்ருதிநோ யதா ॥
rājabhirdhṛtadaṇḍāstu
kṛtvā pāpāni mānavāḥ ।
nirmalāssvargamāyānti
santassukṛtinō yathā ॥
People who commit sins
will be cleansed of them
by the punishment of the king
and will go to heaven like pious men
who have done all good deeds.
4.18.33 ஸாஸநாத்வாऽபிமோக்ஷாத்வா
ஸ்தேந: பாபாத்விமுச்யதே ।
ராஜாத்வஸாஸந்பாபஸ்ய
ததவாப்நோதி கில்பிஷம் ॥
ṡāsanādvā'pimōkṣādvā
stēnaḥ pāpādvimucyatē ।
rājātvaṡāsanpāpasya
tadavāpnōti kilbiṣam ॥
A thief, either punished or acquitted
will be relieved of his sin.
But a king who does not deliver justice
is saddled with sin.
4.18.34 ஆர்யேண மம மாந்தாத்ரா
ஸம்ப்ராப்தம் வ்யஸநம் மஹத் ।
ஸ்ரமணேந க்ருதே பாபே
யதா பாபம் க்ருதம் த்வயா ॥
āryēṇa mama māndhātrā
samprāptaṃ vyasanaṃ mahat ।
ṡramaṇēna kṛtē pāpē
yathā pāpaṃ kṛtaṃ tvayā ॥
My ancestor, the venerable Māndhāta
underwent great suffering
because of a sin committed by Ṡramaṇa
like the sin you have committed.
4.18.35 அந்யைரபி க்ருதம் பாபம்
ப்ரமத்தைர்வஸுதாதிபை: ।
ப்ராயஸ்சித்தம் ச குர்வந்தி
தேந தச்சாம்யதே ரஜ: ॥
anyairapi kṛtaṃ pāpam
pramattairvasudhādhipaiḥ ।
prāyaṡcittaṃ ca kurvanti
tēna tacchāmyatē rajaḥ ॥
The rulers of the earth who are not vigilant
suffer from the sins committed even by others.
Then they (have to) perform propitiatory rituals
with which the filth of the sin will be washed.
4.18.36 ததலம் பரிதாபேந
தர்மத: பரிகல்பித: ।
வதோ வாநரஸார்தூல
ந வயம் ஸ்வவஸே ஸ்திதா: ॥
tadalaṃ paritāpēna
dharmataḥ parikalpitaḥ ।
vadhō vānaraṡārdūla
na vayaṃ svavaṡē sthitāḥ ॥
Hence you may cease your resentment.
Your death, O tiger among Vānaras,
was orchestrated by Dharma;
we are not free agents.
4.18.37 ஸ்ருணு சாப்யபரம் பூய:
காரணம் ஹரிபுங்கவ ।
யச்ச்ருத்வா ஹேதுமத்வீர
ந மந்யும் கர்துமர்ஹஸி ॥
ṡṛṇu cāpyaparaṃ bhūyaḥ
kāraṇaṃ haripuṅgava ।
yacchrutvā hētumadvīra
na manyuṃ kartumarhasi ॥
O Veera! O bull among Vānaras!
Also, listen to this one more reason.
After hearing this sound reason,
(I hope) you will not be angry any more.
4.18.38-39a ந மே தத்ர மநஸ்தாபோ
ந மந்யுர்ஹரிபுங்கவ ।
வாகுராபிஸ்ச பாஸைஸ்ச
கூடைஸ்ச விவிதைர்நரா: ।
ப்ரதிச்சந்நாஸ்ச த்ருஸ்யாஸ்ச
க்ருஹ்ணந்தி ஸுபஹூந்ம்ருகாந் ॥
na mē tatra manastāpō
na manyurharipuṅgava ।
vāgurābhiṡca pāṡaiṡca
kūṭaiṡca vividhairnarāḥ ।
praticchannāṡca dṛṡyāṡca
gṛhṇanti subahūnmṛgān ॥
I am neither resentful nor angry with any of this.
O bull among Vānaras!
Men, either in the open or remaining under cover,
capture animals with nets, ropes and various other traps.
4.18.39b-40 ப்ரதாவிதாந்வா வித்ரஸ்தாந்
விஸ்ரப்தாம்ஸ்சாபி நிஷ்டிதாந் ।
ப்ரமத்தாநப்ரமத்தாந்வா
நரா மாம்ஸாஸிநோ ப்ருஸம் ।
வித்யந்தி விமுகாம்ஸ்சாபி
ந ச தோஷோऽத்ர வித்யதே ॥
pradhāvitānvā vitrastān
visrabdhāṃṡcāpi niṣṭhitān ।
pramattānapramattānvā
narā māṃsāṡinō bhṛṡam ।
vidhyanti vimukhāṃṡcāpi
na ca dōṣō'tra vidyatē ॥
Meat-eating men, do strike an animal
regardless of whether it is standing or running,
trusting or scared, alert or inattentive,
or has its face turned away;
There is nothing wrong about this.
4.18.41-42a யாந்தி ராஜர்ஷயஸ்சாத்ர
ம்ருகயாம் தர்மகோவிதா: ।
தஸ்மாத்த்வம் நிஹதோ யுத்தே
மயா பாணேந வாநர ।
அயுத்யந்ப்ரதியுத்யந்வா
யஸ்மாச்சாகாம்ருகோ ஹ்யஸி ॥
yānti rājarṣayaṡcātra
mṛgayāṃ dharmakōvidāḥ ।
tasmāttvaṃ nihatō yuddhē
mayā bāṇēna vānara ।
ayudhyanpratiyudhyanvā
yasmācchākhāmṛgō hyasi ॥
Rājarshis who know Dharma do go hunting.
Hence, O Vānara, you being a beast of the branches,
have been struck by my arrow in the standoff;
it does not matter whether you fought with me or not!
4.18.42b-43a துர்லபஸ்ய ச தர்மஸ்ய
ஜீவிதஸ்ய ஸுபஸ்ய ச ।
ராஜாநோ வாநரஸ்ரேஷ்ட
ப்ரதாதாரோ ந ஸம்ஸய: ॥
durlabhasya ca dharmasya
jīvitasya ṡubhasya ca ।
rājānō vānaraṡrēṣṭha
pradātārō na saṃṡayaḥ ॥
Kings, without doubt, assure everyone of a
righteous and fair life that is difficult otherwise. Not everyone is strong enough to fend for themselves. It is the role of the rulers to make sure that everyone has a fair shot at life, without being taken advantage of or victimized by others.
4.18.43b-44a தாந்ந ஹிம்ஸ்யாந்ந சாக்ரோஸேத்
நாக்ஷிபேந்நாப்ரியம் வதேத் ।
தேவா மாநுஷரூபேண
சரந்த்யேதே மஹீதலே ॥
tānna hiṃsyānna cākrōṡēt
nākṣipēnnāpriyaṃ vadēt ।
dēvā mānuṣarūpēṇa
carantyētē mahītalē ॥
Therefore one should not cause pain to them,
or accuse them or slight them
or speak against them; they are Dēvas
moving on the earth in the form of men.
4.18.44b-45a த்வம் து தர்மமவிஜ்ஞாய
கேவலம் ரோஷமாஸ்தித: ।
விதூஷயஸி மாம் தர்மே
பித்ருபைதாமஹே ஸ்திதம் ॥
tvaṃ tu dharmamavijñāya
kēvalaṃ rōṣamāsthitaḥ ।
vidūṣayasi māṃ dharmē
pitṛpaitāmahē sthitam ॥
But you, not knowing what Dharma is
and speaking out of nothing but your anger,
vilify me for adhering to Dharma
that came down to us from generation to generation.
4.18.45b-46a ஏவமுக்தஸ்து ராமேண
வாலீ ப்ரவ்யதிதோ ப்ருஸம் ।
ந தோஷம் ராகவே தத்யௌ
தர்மேऽதிகதநிஸ்சய: ॥
ēvamuktastu rāmēṇa
vālī pravyathitō bhṛṡam ।
na dōṣaṃ rāghavē dadhyau
dharmē'dhigataniṡcayaḥ ॥
Told thus by Rāma, Vāli felt
awfully terrible about himself.
With Dharma taking root in him (now),
he understood why Rāghava was not at fault.
To be continued
4.18.22-23a ந ஹி தே மர்ஷயே பாபம்
க்ஷத்ரியோऽஹம் குலோத்பவ: ।
ஔரஸீம் பகிநீம் வாபி
பார்யாம் வாப்யநுஜஸ்ய ய: ।
ப்ரசரேத நர: காமாத்
தஸ்ய தண்டோ வத: ஸ்ம்ருத: ॥
na hi tē marṣayē pāpam
kṣatriyō'haṃ kulōdbhavaḥ ।
aurasīṃ bhaginīṃ vāpi
bhāryāṃ vāpyanujasya yaḥ ।
pracarēta naraḥ kāmāt
tasya daṇḍō vadhaḥ smṛtaḥ ॥
I, born into the lineage of Kshatriyas,
cannot forgive the sin committed by you.
Death is the punishment ordained in the Smṛtis
for one who, out of lust, is involved with
his own daughter, sister or brother’s wife.
4.18.23b-24a பரதஸ்து மஹீபாலோ
வயம் த்வாதேஸவர்திந: ।
த்வம் து தர்மாததிக்ராந்த:
கதம் ஸக்யம் உபேக்ஷிதும் ॥
bharatastu mahīpālō
vayaṃ tvādēṡavartinaḥ ।
tvaṃ tu dharmādatikrāntaḥ
kathaṃ ṡakyaṃ upēkṣitum ॥
Bharata is the ruler of the earth;
we faithfully follow his orders.
Whereas you violated Dharma.
How can we overlook it?
4.18.24b-25a குரூர்தர்மவ்யதிக்ராந்தம்
ப்ராஜ்ஞோ தர்மேண பாலயந் ।
பரத: காமவ்ருத்தாநாம்
நிக்ரஹே பர்யவஸ்தித: ॥
gurūrdharmavyatikrāntam
prājñō dharmēṇa pālayan ।
bharataḥ kāmavṛttānām
nigrahē paryavasthitaḥ ॥
The sagacious Bharata, ruling the earth
in accordance with Dharma, is resolute
in handling firmly those who are licentious and
guilty of transgressing the paramount Dharma.
4.18.25b-26a வயம் து பரதாதேஸ
விதிம் க்ருத்வா ஹரீஸ்வர ।
த்வத்விதாந்பிந்நமர்யாதாந்
நிக்ரஹே பர்யவஸ்தித: ॥
vayaṃ tu bharatādēṡa
vidhiṃ kṛtvā harīṡvara ।
tvadvidhānbhinnamaryādān
nigrahē paryavasthitaḥ ॥
O lord of Vānaras! And we,
taking Bharata’s command for an edict,
are resolved to contain those like you
who violate the norms of the society.
4.18.26b-27a ஸுக்ரீவேண ச மே ஸக்யம்
லக்ஷ்மணேந யதா ததா ।
தாரராஜ்யநிமித்தம் ச
நி:ஸ்ரேயஸகரஸ்ஸ மே ॥
sugrīvēṇa ca mē sakhyam
lakṣmaṇēna yathā tathā ।
dārarājyanimittaṃ ca
niḥṡrēyasakarassa mē ॥
As for my friendship with Sugriva,
it is on par with my love for Lakshmaṇa.
It was forged for the
recovery of his wife and kingdom,
and he is devoted to my highest interests.
4.18.27b-28a ப்ரதிஜ்ஞா ச மயா தத்தா
ததா வாநரஸந்நிதௌ ।
ப்ரதிஜ்ஞா ச கதம் ஸக்யா
மத்விதேநாநவேக்ஷிதும் ॥
pratijñā ca mayā dattā
tadā vānarasannidhau ।
pratijñā ca kathaṃ ṡakyā
madvidhēnānavēkṣitum ॥
And I gave a word in the presence of Vānaras.
How is it possible for someone like me
to overlook the word I gave?
4.18.28b-29a ததேபி: காரணைஸ்ஸர்வை:
மஹத்பிர்தர்மஸம்ஹிதை: ।
ஸாஸநம் தவ யத்யுக்தம்
தத்பவாநநுமந்யதாம் ॥
tadēbhiḥ kāraṇaissarvaiḥ
mahadbhirdharmasaṃhitaiḥ ।
ṡāsanaṃ tava yadyuktam
tadbhavānanumanyatām ॥
For all these sound reasons
that are in accordance with Dharma,
you have to accept the
just decree laid upon you.
4.18.29b-30a ஸர்வதா தர்ம இத்யேவ
த்ரஷ்டவ்யஸ்தவ நிக்ரஹ: ।
வயஸ்யஸ்யோபகர்தவ்யம்
தர்மமேவாநுபஸ்யத: ॥
sarvathā dharma ityēva
draṣṭavyastava nigrahaḥ ।
vayasyasyōpakartavyam
dharmamēvānupaṡyataḥ ॥
Constraining you can be seen to be
in accordance with Dharma
from every perspective.
Helping a friend also should
be seen to be in accordance with Dharma.
4.18.30b-31 ஸக்யம் த்வயாऽபி தத்கார்யம்
தர்மமேவாநுபஸ்யதா ।
ஸ்ரூயதே மநுநா கீதௌ
ஸ்லோகௌ சாரித்ரவத்ஸலௌ ।
க்ருஹீதௌ தர்மகுஸலை:
தத்ததா சரிதம் மயா ॥
ṡakyaṃ tvayā'pi tatkāryam
dharmamēvānupaṡyatā ।
ṡrūyatē manunā gītau
ṡlōkau cāritravatsalau ।
gṛhītau dharmakuṡalaiḥ
tattathā caritaṃ mayā ॥
You would do the same, if your eye is on Dharma.
We hear two Ṡlōkas by Manu that exalt exemplary conduct,
that are quoted by those who are well-versed in Dharma.
I have acted merely in accordance with that teaching.
4.18.32 ராஜபிர்த்ருததண்டாஸ்து
க்ருத்வா பாபாநி மாநவா: ।
நிர்மலாஸ்ஸ்வர்கமாயாந்தி
ஸந்தஸ்ஸுக்ருதிநோ யதா ॥
rājabhirdhṛtadaṇḍāstu
kṛtvā pāpāni mānavāḥ ।
nirmalāssvargamāyānti
santassukṛtinō yathā ॥
People who commit sins
will be cleansed of them
by the punishment of the king
and will go to heaven like pious men
who have done all good deeds.
4.18.33 ஸாஸநாத்வாऽபிமோக்ஷாத்வா
ஸ்தேந: பாபாத்விமுச்யதே ।
ராஜாத்வஸாஸந்பாபஸ்ய
ததவாப்நோதி கில்பிஷம் ॥
ṡāsanādvā'pimōkṣādvā
stēnaḥ pāpādvimucyatē ।
rājātvaṡāsanpāpasya
tadavāpnōti kilbiṣam ॥
A thief, either punished or acquitted
will be relieved of his sin.
But a king who does not deliver justice
is saddled with sin.
4.18.34 ஆர்யேண மம மாந்தாத்ரா
ஸம்ப்ராப்தம் வ்யஸநம் மஹத் ।
ஸ்ரமணேந க்ருதே பாபே
யதா பாபம் க்ருதம் த்வயா ॥
āryēṇa mama māndhātrā
samprāptaṃ vyasanaṃ mahat ।
ṡramaṇēna kṛtē pāpē
yathā pāpaṃ kṛtaṃ tvayā ॥
My ancestor, the venerable Māndhāta
underwent great suffering
because of a sin committed by Ṡramaṇa
like the sin you have committed.
4.18.35 அந்யைரபி க்ருதம் பாபம்
ப்ரமத்தைர்வஸுதாதிபை: ।
ப்ராயஸ்சித்தம் ச குர்வந்தி
தேந தச்சாம்யதே ரஜ: ॥
anyairapi kṛtaṃ pāpam
pramattairvasudhādhipaiḥ ।
prāyaṡcittaṃ ca kurvanti
tēna tacchāmyatē rajaḥ ॥
The rulers of the earth who are not vigilant
suffer from the sins committed even by others.
Then they (have to) perform propitiatory rituals
with which the filth of the sin will be washed.
4.18.36 ததலம் பரிதாபேந
தர்மத: பரிகல்பித: ।
வதோ வாநரஸார்தூல
ந வயம் ஸ்வவஸே ஸ்திதா: ॥
tadalaṃ paritāpēna
dharmataḥ parikalpitaḥ ।
vadhō vānaraṡārdūla
na vayaṃ svavaṡē sthitāḥ ॥
Hence you may cease your resentment.
Your death, O tiger among Vānaras,
was orchestrated by Dharma;
we are not free agents.
4.18.37 ஸ்ருணு சாப்யபரம் பூய:
காரணம் ஹரிபுங்கவ ।
யச்ச்ருத்வா ஹேதுமத்வீர
ந மந்யும் கர்துமர்ஹஸி ॥
ṡṛṇu cāpyaparaṃ bhūyaḥ
kāraṇaṃ haripuṅgava ।
yacchrutvā hētumadvīra
na manyuṃ kartumarhasi ॥
O Veera! O bull among Vānaras!
Also, listen to this one more reason.
After hearing this sound reason,
(I hope) you will not be angry any more.
4.18.38-39a ந மே தத்ர மநஸ்தாபோ
ந மந்யுர்ஹரிபுங்கவ ।
வாகுராபிஸ்ச பாஸைஸ்ச
கூடைஸ்ச விவிதைர்நரா: ।
ப்ரதிச்சந்நாஸ்ச த்ருஸ்யாஸ்ச
க்ருஹ்ணந்தி ஸுபஹூந்ம்ருகாந் ॥
na mē tatra manastāpō
na manyurharipuṅgava ।
vāgurābhiṡca pāṡaiṡca
kūṭaiṡca vividhairnarāḥ ।
praticchannāṡca dṛṡyāṡca
gṛhṇanti subahūnmṛgān ॥
I am neither resentful nor angry with any of this.
O bull among Vānaras!
Men, either in the open or remaining under cover,
capture animals with nets, ropes and various other traps.
4.18.39b-40 ப்ரதாவிதாந்வா வித்ரஸ்தாந்
விஸ்ரப்தாம்ஸ்சாபி நிஷ்டிதாந் ।
ப்ரமத்தாநப்ரமத்தாந்வா
நரா மாம்ஸாஸிநோ ப்ருஸம் ।
வித்யந்தி விமுகாம்ஸ்சாபி
ந ச தோஷோऽத்ர வித்யதே ॥
pradhāvitānvā vitrastān
visrabdhāṃṡcāpi niṣṭhitān ।
pramattānapramattānvā
narā māṃsāṡinō bhṛṡam ।
vidhyanti vimukhāṃṡcāpi
na ca dōṣō'tra vidyatē ॥
Meat-eating men, do strike an animal
regardless of whether it is standing or running,
trusting or scared, alert or inattentive,
or has its face turned away;
There is nothing wrong about this.
4.18.41-42a யாந்தி ராஜர்ஷயஸ்சாத்ர
ம்ருகயாம் தர்மகோவிதா: ।
தஸ்மாத்த்வம் நிஹதோ யுத்தே
மயா பாணேந வாநர ।
அயுத்யந்ப்ரதியுத்யந்வா
யஸ்மாச்சாகாம்ருகோ ஹ்யஸி ॥
yānti rājarṣayaṡcātra
mṛgayāṃ dharmakōvidāḥ ।
tasmāttvaṃ nihatō yuddhē
mayā bāṇēna vānara ।
ayudhyanpratiyudhyanvā
yasmācchākhāmṛgō hyasi ॥
Rājarshis who know Dharma do go hunting.
Hence, O Vānara, you being a beast of the branches,
have been struck by my arrow in the standoff;
it does not matter whether you fought with me or not!
4.18.42b-43a துர்லபஸ்ய ச தர்மஸ்ய
ஜீவிதஸ்ய ஸுபஸ்ய ச ।
ராஜாநோ வாநரஸ்ரேஷ்ட
ப்ரதாதாரோ ந ஸம்ஸய: ॥
durlabhasya ca dharmasya
jīvitasya ṡubhasya ca ।
rājānō vānaraṡrēṣṭha
pradātārō na saṃṡayaḥ ॥
Kings, without doubt, assure everyone of a
righteous and fair life that is difficult otherwise. Not everyone is strong enough to fend for themselves. It is the role of the rulers to make sure that everyone has a fair shot at life, without being taken advantage of or victimized by others.
4.18.43b-44a தாந்ந ஹிம்ஸ்யாந்ந சாக்ரோஸேத்
நாக்ஷிபேந்நாப்ரியம் வதேத் ।
தேவா மாநுஷரூபேண
சரந்த்யேதே மஹீதலே ॥
tānna hiṃsyānna cākrōṡēt
nākṣipēnnāpriyaṃ vadēt ।
dēvā mānuṣarūpēṇa
carantyētē mahītalē ॥
Therefore one should not cause pain to them,
or accuse them or slight them
or speak against them; they are Dēvas
moving on the earth in the form of men.
4.18.44b-45a த்வம் து தர்மமவிஜ்ஞாய
கேவலம் ரோஷமாஸ்தித: ।
விதூஷயஸி மாம் தர்மே
பித்ருபைதாமஹே ஸ்திதம் ॥
tvaṃ tu dharmamavijñāya
kēvalaṃ rōṣamāsthitaḥ ।
vidūṣayasi māṃ dharmē
pitṛpaitāmahē sthitam ॥
But you, not knowing what Dharma is
and speaking out of nothing but your anger,
vilify me for adhering to Dharma
that came down to us from generation to generation.
4.18.45b-46a ஏவமுக்தஸ்து ராமேண
வாலீ ப்ரவ்யதிதோ ப்ருஸம் ।
ந தோஷம் ராகவே தத்யௌ
தர்மேऽதிகதநிஸ்சய: ॥
ēvamuktastu rāmēṇa
vālī pravyathitō bhṛṡam ।
na dōṣaṃ rāghavē dadhyau
dharmē'dhigataniṡcayaḥ ॥
Told thus by Rāma, Vāli felt
awfully terrible about himself.
With Dharma taking root in him (now),
he understood why Rāghava was not at fault.
To be continued