Kishkindha Kaanda - Sarga 11 Continues
4.11.80 ந கல்வஹம் த்வாம் துலயே
நாவமந்யே ந பீஷயே ।
கர்மபிஸ்தஸ்ய பீமைஸ்து
காதர்யம் ஜநிதம் மம ॥
na khalvahaṃ tvāṃ tulayē
nāvamanyē na bhīṣayē ।
karmabhistasya bhīmaistu
kātaryaṃ janitaṃ mama ॥
I am neither trying to measure you up,
nor trying to scare you.
It is his terrifying acts
that engender cowardice in me.
4.11.81 காமம் ராகவ தே வாணீ
ப்ரமாணம் தைர்யமாக்ருதி: ।
ஸூசயந்தி பரம் தேஜோ
பஸ்மச்சந்நமிவாநலம் ॥
kāmaṃ rāghava tē vāṇī
pramāṇaṃ dhairyamākṛtiḥ ।
sūcayanti paraṃ tējō
bhasmacchannamivānalam ॥
O Rāghava! Certainly your words,
your form, your height, your braveness,
indicate your extreme prowess,
hidden like fire under ash.
4.11.82 தஸ்ய தத்வசநம் ஸ்ருத்வா
ஸுக்ரீவஸ்ய மஹாத்மந: ।
ஸ்மிதபூர்வமதோ ராம:
ப்ரத்யுவாச ஹரிம் ப்ரபு: ॥
tasya tadvacanaṃ ṡrutvā
sugrīvasya mahātmanaḥ ।
smitapūrvamathō rāmaḥ
pratyuvāca hariṃ prabhuḥ ॥
Hearing those words of Sugreeva, the Mahātma
Rāma responded with a smile, to that lord of Vānaras:
4.11.83 யதி ந ப்ரத்யயோऽஸ்மாஸு
விக்ரமே தவ வாநர ।
ப்ரத்யயம் ஸமரே ஸ்லாக்யம்
அஹமுத்பாதயாமி தே ॥
yadi na pratyayō'smāsu
vikramē tava vānara ।
pratyayaṃ samarē ṡlāghyam
ahamutpādayāmi tē ॥
O Vānara! If you are doubtful of my prowess,
I shall give you the confidence
about my prowess in fight that would win accolades.
4.11.84-85a ஏவமுக்த்வா து ஸுக்ரீவம்
ஸாந்த்வயந் லக்ஷ்மணக்ரஜ: ।
ராகவோ துந்துபே: காயம்
பாதாங்குஷ்டேந லீலயா ।
தோலயித்வா மஹாபாஹு:
சிக்ஷேப தஸயோஜநம் ॥
ēvamuktvā tu sugrīvam
sāntvayan lakṣmaṇagrajaḥ ।
rāghavō dundubhēḥ kāyam
pādāṅguṣṭhēna līlayā ।
tōlayitvā mahābāhuḥ
cikṣēpa daṡayōjanam ॥
Saying thus, Rāghava, the elder brother of Lakshmaṇa,
of mighty arm and great prowess,
lifted the body of Dundhubhi
with his big toe in style,
and flung it at a distance of ten Yōjanas.
4.11.85b-86 க்ஷிப்தம் த்ருஷ்ட்வா தத: காயம்
ஸுக்ரீவ: புநரப்ரவீத் ।
லக்ஷ்மணஸ்யாக்ரதோ ராமம்
தபந்தம் இவ பாஸ்கரம் ।
ஹரீணாமக்ரதோ வீரம்
இதம் வசநமர்தவத் ॥
kṣiptaṃ dṛṣṭvā tataḥ kāyam
sugrīvaḥ punarabravīt ।
lakṣmaṇasyāgratō rāmam
tapantam iva bhāskaram ।
harīṇāmagratō vīram
idaṃ vacanamarthavat ॥
Seeing that body tossed, Sugreeva said
these meaningful words again to Rāma,
the Veera, who was fiery like the sun,
as Lakshmaṇa and other Vānaras watched:
4.11.87 ஆர்த்ரஸ்ஸமாம்ஸ: ப்ரத்யக்ர:
க்ஷிப்த: காய: புரா ஸகே ।
பரிஸ்ராந்தேந மத்தேந
ப்ராத்ரா மே வாலிநா ததா ॥
ārdrassamāṃsaḥ pratyagraḥ
kṣiptaḥ kāyaḥ purā sakhē ।
pariṡrāntēna mattēna
bhrātrā mē vālinā tadā ॥
My friend! This body when it was tossed by
my brother Vāli was fresh,
wet (with blood) and full of flesh.
And also he was tired and drunk.
4.11.88 லகுஸ்ஸம்ப்ரதி நிர்மாம்ஸ
த்ருணபூதஸ்ச ராகவ ।
க்ஷிப்தமேவம் ப்ரஹர்ஷேண
பவதா ரகுநந்தந ॥
laghussamprati nirmāṃsa
tṛṇabhūtaṡca rāghava ।
kṣiptamēvaṃ praharṣēṇa
bhavatā raghunandana ॥
O Rāghava, O delight of Raghus!
Now, when you threw it,
it is without flesh, light as straw,
and you are fully upbeat.
4.11.89 நாத்ர ஸக்யம் பலம் ஜ்ஞாதும்
தவ வா தஸ்ய வாऽதிகம் ।
ஆர்த்ரம் ஸுஷ்கமிதி ஹ்யேதத்
ஸுமஹத்ராகவாந்தரம் ॥
nātra ṡakyaṃ balaṃ jñātum
tava vā tasya vā'dhikam ।
ārdraṃ ṡuṣkamiti hyētat
sumahadrāghavāntaram ॥
In this situation, it is difficult to say
whether your strength is more or his.
O Rāghava! There is a big difference
between a wet one and dry one. Isn’t there?
4.11.90 ஸ ஏவ ஸம்ஸயஸ்தாத
தவ தஸ்ய ச யத்பலே ॥
ஸாலமேகம் து நிர்பித்யா
பவேத்வ்யக்திர்பலாபலே ।
sa ēva saṃṡayastāta
tava tasya ca yadbalē ॥
sālamēkaṃ tu nirbhidyā
bhavēdvyaktirbalābalē ।
My dear! Hence my doubt remains
regarding your strength and his.
If one of the Sāla trees is shattered
it will become clear whose strength is what!
4.11.91 க்ருத்வேதம் கார்முகம் ஸஜ்யம்
ஹஸ்திஹஸ்த மிவாபரம் ॥
ஆகர்ணபூர்ணமாயம்ய
விஸ்ருஜஸ்வ மஹாஸரம் ।
kṛtvēdaṃ kārmukaṃ sajyam
hastihasta mivāparam ॥
ākarṇapūrṇamāyamya
visṛjasva mahāṡaram ।
Tie the string to this bow
that looks like the trunk of an elephant.
Stretch it to your ears and shoot your mighty arrow.
4.11.92 இமம் ஹி ஸாலம் ப்ரஹிதஸ்த்வயா ஸரோ
ந ஸம்ஸயோऽத்ராஸ்தி விதாரயிஷ்யதி ।
அலம் விமர்ஸேந மம ப்ரியம் த்ருவம்
குருஷ்வ ராஜந் ப்ரதி ஸாபிதோ மயா ॥
imaṃ hi sālaṃ prahitastvayā ṡarō
na saṃṡayō'trāsti vidārayiṣyati ।
alaṃ vimarṡēna mama priyaṃ dhruvaṃ
kuruṣva rājan prati ṡāpitō mayā ॥
O King! This Sāla tree, for sure,
will be torn apart by the arrow shot by you.
Without further deliberation,
please do it for the sake of pleasing me.
I adjure you to do this for me.
4.11.93 யதா ஹி தேஜஸ்ஸு வரஸ்ஸதா ரவி:
யதா ஹி ஸைலோ ஹிமவாந்மஹாத்ரிஷு ।
யதா சதுஷ்பாத்ஸு ச கேஸரீ வர:
ததா நரணாமஸி விக்ரமே வர: ॥
yathā hi tējassu varassadā raviḥ
yathā hi ṡailō himavānmahādriṣu ।
yathā catuṣpātsu ca kēsarī varaḥ
tathā naraṇāmasi vikramē varaḥ ॥
In your prowess, you certainly are
the best among people, just as
Sun is among those who are brilliant,
Himavān is among all the great mountains and
lion is among all the four legged creatures.
இத்யார்ஷே வால்மீகீயே
ஸ்ரீமத்ராமாயணே ஆதிகாவ்யே
கிஷ்கிந்தாகாண்டே ஏகாதஸஸ்ஸர்க: ।
ityārṣē vālmīkīyē
ṡrīmadrāmāyaṇē ādikāvyē
kiṣkindhākāṇḍē ēkādaṡassarga: ।
Thus concludes the eleventh Sarga
in Kishkindhā Kāṇḍa of the glorious Rāmāyaṇa,
the first ever poem of humankind,
composed by Maharshi Vālmeeki.
You have completed reading 9482 Ṡlōkas out of ~24,000 Ṡlōkas of Vālmeeki Rāmāyaṇa.
Meaning, notes and commentary by: Krishna Sharma.
4.11.80 ந கல்வஹம் த்வாம் துலயே
நாவமந்யே ந பீஷயே ।
கர்மபிஸ்தஸ்ய பீமைஸ்து
காதர்யம் ஜநிதம் மம ॥
na khalvahaṃ tvāṃ tulayē
nāvamanyē na bhīṣayē ।
karmabhistasya bhīmaistu
kātaryaṃ janitaṃ mama ॥
I am neither trying to measure you up,
nor trying to scare you.
It is his terrifying acts
that engender cowardice in me.
4.11.81 காமம் ராகவ தே வாணீ
ப்ரமாணம் தைர்யமாக்ருதி: ।
ஸூசயந்தி பரம் தேஜோ
பஸ்மச்சந்நமிவாநலம் ॥
kāmaṃ rāghava tē vāṇī
pramāṇaṃ dhairyamākṛtiḥ ।
sūcayanti paraṃ tējō
bhasmacchannamivānalam ॥
O Rāghava! Certainly your words,
your form, your height, your braveness,
indicate your extreme prowess,
hidden like fire under ash.
4.11.82 தஸ்ய தத்வசநம் ஸ்ருத்வா
ஸுக்ரீவஸ்ய மஹாத்மந: ।
ஸ்மிதபூர்வமதோ ராம:
ப்ரத்யுவாச ஹரிம் ப்ரபு: ॥
tasya tadvacanaṃ ṡrutvā
sugrīvasya mahātmanaḥ ।
smitapūrvamathō rāmaḥ
pratyuvāca hariṃ prabhuḥ ॥
Hearing those words of Sugreeva, the Mahātma
Rāma responded with a smile, to that lord of Vānaras:
4.11.83 யதி ந ப்ரத்யயோऽஸ்மாஸு
விக்ரமே தவ வாநர ।
ப்ரத்யயம் ஸமரே ஸ்லாக்யம்
அஹமுத்பாதயாமி தே ॥
yadi na pratyayō'smāsu
vikramē tava vānara ।
pratyayaṃ samarē ṡlāghyam
ahamutpādayāmi tē ॥
O Vānara! If you are doubtful of my prowess,
I shall give you the confidence
about my prowess in fight that would win accolades.
4.11.84-85a ஏவமுக்த்வா து ஸுக்ரீவம்
ஸாந்த்வயந் லக்ஷ்மணக்ரஜ: ।
ராகவோ துந்துபே: காயம்
பாதாங்குஷ்டேந லீலயா ।
தோலயித்வா மஹாபாஹு:
சிக்ஷேப தஸயோஜநம் ॥
ēvamuktvā tu sugrīvam
sāntvayan lakṣmaṇagrajaḥ ।
rāghavō dundubhēḥ kāyam
pādāṅguṣṭhēna līlayā ।
tōlayitvā mahābāhuḥ
cikṣēpa daṡayōjanam ॥
Saying thus, Rāghava, the elder brother of Lakshmaṇa,
of mighty arm and great prowess,
lifted the body of Dundhubhi
with his big toe in style,
and flung it at a distance of ten Yōjanas.
4.11.85b-86 க்ஷிப்தம் த்ருஷ்ட்வா தத: காயம்
ஸுக்ரீவ: புநரப்ரவீத் ।
லக்ஷ்மணஸ்யாக்ரதோ ராமம்
தபந்தம் இவ பாஸ்கரம் ।
ஹரீணாமக்ரதோ வீரம்
இதம் வசநமர்தவத் ॥
kṣiptaṃ dṛṣṭvā tataḥ kāyam
sugrīvaḥ punarabravīt ।
lakṣmaṇasyāgratō rāmam
tapantam iva bhāskaram ।
harīṇāmagratō vīram
idaṃ vacanamarthavat ॥
Seeing that body tossed, Sugreeva said
these meaningful words again to Rāma,
the Veera, who was fiery like the sun,
as Lakshmaṇa and other Vānaras watched:
4.11.87 ஆர்த்ரஸ்ஸமாம்ஸ: ப்ரத்யக்ர:
க்ஷிப்த: காய: புரா ஸகே ।
பரிஸ்ராந்தேந மத்தேந
ப்ராத்ரா மே வாலிநா ததா ॥
ārdrassamāṃsaḥ pratyagraḥ
kṣiptaḥ kāyaḥ purā sakhē ।
pariṡrāntēna mattēna
bhrātrā mē vālinā tadā ॥
My friend! This body when it was tossed by
my brother Vāli was fresh,
wet (with blood) and full of flesh.
And also he was tired and drunk.
4.11.88 லகுஸ்ஸம்ப்ரதி நிர்மாம்ஸ
த்ருணபூதஸ்ச ராகவ ।
க்ஷிப்தமேவம் ப்ரஹர்ஷேண
பவதா ரகுநந்தந ॥
laghussamprati nirmāṃsa
tṛṇabhūtaṡca rāghava ।
kṣiptamēvaṃ praharṣēṇa
bhavatā raghunandana ॥
O Rāghava, O delight of Raghus!
Now, when you threw it,
it is without flesh, light as straw,
and you are fully upbeat.
4.11.89 நாத்ர ஸக்யம் பலம் ஜ்ஞாதும்
தவ வா தஸ்ய வாऽதிகம் ।
ஆர்த்ரம் ஸுஷ்கமிதி ஹ்யேதத்
ஸுமஹத்ராகவாந்தரம் ॥
nātra ṡakyaṃ balaṃ jñātum
tava vā tasya vā'dhikam ।
ārdraṃ ṡuṣkamiti hyētat
sumahadrāghavāntaram ॥
In this situation, it is difficult to say
whether your strength is more or his.
O Rāghava! There is a big difference
between a wet one and dry one. Isn’t there?
4.11.90 ஸ ஏவ ஸம்ஸயஸ்தாத
தவ தஸ்ய ச யத்பலே ॥
ஸாலமேகம் து நிர்பித்யா
பவேத்வ்யக்திர்பலாபலே ।
sa ēva saṃṡayastāta
tava tasya ca yadbalē ॥
sālamēkaṃ tu nirbhidyā
bhavēdvyaktirbalābalē ।
My dear! Hence my doubt remains
regarding your strength and his.
If one of the Sāla trees is shattered
it will become clear whose strength is what!
4.11.91 க்ருத்வேதம் கார்முகம் ஸஜ்யம்
ஹஸ்திஹஸ்த மிவாபரம் ॥
ஆகர்ணபூர்ணமாயம்ய
விஸ்ருஜஸ்வ மஹாஸரம் ।
kṛtvēdaṃ kārmukaṃ sajyam
hastihasta mivāparam ॥
ākarṇapūrṇamāyamya
visṛjasva mahāṡaram ।
Tie the string to this bow
that looks like the trunk of an elephant.
Stretch it to your ears and shoot your mighty arrow.
4.11.92 இமம் ஹி ஸாலம் ப்ரஹிதஸ்த்வயா ஸரோ
ந ஸம்ஸயோऽத்ராஸ்தி விதாரயிஷ்யதி ।
அலம் விமர்ஸேந மம ப்ரியம் த்ருவம்
குருஷ்வ ராஜந் ப்ரதி ஸாபிதோ மயா ॥
imaṃ hi sālaṃ prahitastvayā ṡarō
na saṃṡayō'trāsti vidārayiṣyati ।
alaṃ vimarṡēna mama priyaṃ dhruvaṃ
kuruṣva rājan prati ṡāpitō mayā ॥
O King! This Sāla tree, for sure,
will be torn apart by the arrow shot by you.
Without further deliberation,
please do it for the sake of pleasing me.
I adjure you to do this for me.
4.11.93 யதா ஹி தேஜஸ்ஸு வரஸ்ஸதா ரவி:
யதா ஹி ஸைலோ ஹிமவாந்மஹாத்ரிஷு ।
யதா சதுஷ்பாத்ஸு ச கேஸரீ வர:
ததா நரணாமஸி விக்ரமே வர: ॥
yathā hi tējassu varassadā raviḥ
yathā hi ṡailō himavānmahādriṣu ।
yathā catuṣpātsu ca kēsarī varaḥ
tathā naraṇāmasi vikramē varaḥ ॥
In your prowess, you certainly are
the best among people, just as
Sun is among those who are brilliant,
Himavān is among all the great mountains and
lion is among all the four legged creatures.
இத்யார்ஷே வால்மீகீயே
ஸ்ரீமத்ராமாயணே ஆதிகாவ்யே
கிஷ்கிந்தாகாண்டே ஏகாதஸஸ்ஸர்க: ।
ityārṣē vālmīkīyē
ṡrīmadrāmāyaṇē ādikāvyē
kiṣkindhākāṇḍē ēkādaṡassarga: ।
Thus concludes the eleventh Sarga
in Kishkindhā Kāṇḍa of the glorious Rāmāyaṇa,
the first ever poem of humankind,
composed by Maharshi Vālmeeki.
You have completed reading 9482 Ṡlōkas out of ~24,000 Ṡlōkas of Vālmeeki Rāmāyaṇa.
Meaning, notes and commentary by: Krishna Sharma.