Aranya Kaanda - Sarga 75
Aranya Kaanda - Sarga 75
In this Sarga, Rāma and Lakshmana reach the region of Pampa after travelling a long distance. The enchanting beauty of Vana engenders the flame of love in Rāma. Rāma finds it difficult to live without Seetā, on whom his mind is fixated.
3.75.1 திவம் து தஸ்யாம் யாதாயாம்
ஸபர்யாம் ஸ்வேந தேஜஸா ।
லக்ஷ்மணேந ஸஹ ப்ராத்ரா
சிந்தயாமாஸ ராகவ: ॥
divaṃ tu tasyāṃ yātāyām
ṡabaryāṃ svēna tējasā ।
lakṣmaṇēna saha bhrātrā
cintayāmāsa rāghavaḥ ॥
After Ṡabari had ascended to heaven
by virtue of the power of her own (Tapa),
Rāghava pondered (over things) along
with his brother Lakshmaṇa.
3.75.2 ஸ சிந்தயித்வா தர்மாத்மா
ப்ரபாவம் தம் மஹாத்மநாம் ।
ஹிதகாரிணமேகாக்ரம்
லக்ஷ்மணம் ராகவோऽப்ரவீத் ॥
sa cintayitvā dharmātmā
prabhāvaṃ taṃ mahātmanām ।
hitakāriṇamēkāgram
lakṣmaṇaṃ rāghavō'bravīt ॥
Having dwelt in his mind on the greatness of those Mahātmas,
Rāghava, the Dharmātma, said to Lakshmaṇa,
who single-mindedly focused on his welfare:
3.75.3 த்ருஷ்டோऽயமாஸ்ரமஸ்ஸௌம்ய
பஹ்வாஸ்சர்யோ மஹாத்மநாம் ।
விஸ்வஸ்தம்ருகஸார்தூலோ
நாநாவிஹகஸேவித: ॥
dṛṣṭō'yamāṡramassaumya
bahvāṡcaryō mahātmanām ।
viṡvastamṛgaṡārdūlō
nānāvihagasēvitaḥ ॥
My dear! We have (now) seen this
Āṡrama of the self-realized sages, full of marvels,
where the deer and the tiger live in mutual trust,
and where live many kinds of birds.
3.75.4 ஸப்தாநாம் ச ஸமுத்ராணாம்
ஏஷு தீர்தேஷு லக்ஷ்மண ।
உபஸ்ப்ருஷ்டம் ச விதிவத்
பிதரஸ்சாபி தர்பிதா: ॥
saptānāṃ ca samudrāṇām
ēṣu tīrthēṣu lakṣmaṇa ।
upaspṛṣṭaṃ ca vidhivat
pitaraṡcāpi tarpitāḥ ॥
We have taken bath in the waters of seven seas here
and offered water oblations to the ancestors as is customary.
3.75.5-6a ப்ரணஷ்டமஸுபம் தத்தத்
கல்யாணம் ஸமுபஸ்திதம் ।
தேந தத்த்வேந ஹ்ருஷ்டம் மே
மநோ லக்ஷ்மண ஸம்ப்ரதி ।
ஹ்ருதயே ஹி நரவ்யாக்ர
ஸுபமாவிர்பவிஷ்யதி ॥
praṇaṣṭamaṡubhaṃ tattat
kalyāṇaṃ samupasthitam ।
tēna tattvēna hṛṣṭaṃ mē
manō lakṣmaṇa samprati ।
hṛdayē hi naravyāghra
ṡubhamāvirbhaviṣyati ॥
Our misfortunes are behind us.
Good fortune now waits upon us.
O Lakshmaṇa! Because of that,
my heart feels lightened now.
O tiger among men! I feel in my heart
that better times are emerging.
3.75.6b-8a ததாகச்ச கமிஷ்யாமி
பம்பாம் தாம் ப்ரியதர்ஸநாம் ।
ருஷ்யமூகோ கிரிர்யத்ர
நாதிதூரே ப்ரகாஸதே ।
யஸ்மிந்வஸதி தர்மாத்மா
ஸுக்ரீவோம்ऽஸுமதஸ்ஸுத: ।
நித்யம் வாலிபயாத்த்ரஸ்த:
சதுர்பிஸ்ஸஹ வாநரை: ॥
tadāgaccha gamiṣyāmi
pampāṃ tāṃ priyadarṡanām ।
ṛṣyamūkō giriryatra
nātidūrē prakāṡatē ।
yasminvasati dharmātmā
sugrīvōṃ'ṡumatassutaḥ ।
nityaṃ vālibhayāttrastaḥ
caturbhissaha vānaraiḥ ॥
Come, let us go to the enchanting Pampa,
not too far from which lies
the splendid Ṛshyamūka mountain,
where Sugreeva, the Dharmātma, the son of Sun
lives along with four other Vānaras, out of fear of Vāli.
3.75.8b-9a அபித்வரே ச தம் த்ரஷ்டும்
ஸுக்ரீவம் வாநரர்ஷபம் ।
தததீநம் ஹி மே ஸௌம்ய
ஸீதாயா: பரிமார்கணம் ॥
abhitvarē ca taṃ draṣṭum
sugrīvaṃ vānararṣabham ।
tadadhīnaṃ hi mē saumya
sītāyāḥ parimārgaṇam ॥
My dear, I feel anxious to see
that Sugreeva, a bull among Vānaras;
for, we have to rely on him
for the task of searching for Seetā.
3.75.9b-10a ஏவம் ப்ருவாணம் தம் தீரம்
ராமம் ஸௌமித்ரிரப்ரவீத் ।
கச்சாவஸ்த்வரிதம் தத்ர
மமாபி த்வரதே மந: ॥
ēvaṃ bruvāṇaṃ taṃ dhīram
rāmaṃ saumitrirabravīt ।
gacchāvastvaritaṃ tatra
mamāpi tvaratē manaḥ ॥
When Rāma, the thoughtful one, spoke thus,
Sowmitri responded saying,
“Let us go there quick, my mind is also anxious!”
3.75.10b-11a ஆஸ்ரமாத்து ததஸ்தஸ்மாத்
நிஷ்க்ரம்ய ஸ விஸாம்பதி: ।
ஆஜகாம தத: பம்பாம்
லக்ஷ்மணேந ஸஹ ப்ரபு: ॥
āṡramāttu tatastasmāt
niṣkramya sa viṡāmpatiḥ ।
ājagāma tataḥ pampām
lakṣmaṇēna saha prabhuḥ ॥
Setting out from and leaving the Āṡrama,
the lord of people and world,
reached Pampa along with Lakshmaṇa.
3.75.11b-13a ஸ ததர்ஸ தத: புண்யாம்
உதாரஜநஸேவிதாம் ।
நாநாத்ருமலதாகீர்ணாம்
பம்பாம் பாநீயவாஹிநீம் ।
பத்மைஸ்ஸௌகந்திகைஸ்தாம்ராம்
ஸுக்லாம் குமுதமண்டலை: ।
நீலாம் குவலயோத்காடை:
பஹுவர்ணாம் குதாமிவ ॥
sa dadarṡa tataḥ puṇyām
udārajanasēvitām ।
nānādrumalatākīrṇām
pampāṃ pānīyavāhinīm ।
padmaissaugandhikaistāmrām
ṡuklāṃ kumudamaṇḍalaiḥ ।
nīlāṃ kuvalayōdghāṭaiḥ
bahuvarṇāṃ kuthāmiva ॥
There he saw the holy Pampa, a destination of great men,
nestled between many trees and creepers and
full of pleasant and fragrant drinking water.
It looked like a multi-colored carpet,
red at some places with lotuses,
white with beds of Kumudas at others and
black with masses of dark lilies at some other places.
3.75.13b-14a ஸ தாமாஸாத்ய வை ராமோ
தூராதுதகவாஹிநீம் ।
மதங்கஸரஸம் நாம
ஹ்ரதம் ஸமவகாஹத ॥
sa tāmāsādya vai rāmō
dūrādudakavāhinīm ।
mataṅgasarasaṃ nāma
hradaṃ samavagāhata ॥
Having come from a long distance to that great sheet of water,
Rama bathed in the celebrated pond by name Mataṅgarasa.
3.75.14b-20a அரவிந்தோத்பலவதீம்
பத்மஸௌகந்திகாயுதாம் ।
புஷ்பிதாம்ரவணோபேதாம்
பர்ஹிணோத்குஷ்டநாதிதாம் ।
திலகைர்பீஜபூரைஸ்ச
தவைஸ்ஸுக்லத்ருமைஸ்ததா ।
புஷ்பிதை: கரவீரைஸ்ச
புந்நாகைஸ்ச ஸுபுஷ்பிதை: ।
மாலதீகுந்தகுல்மைஸ்ச
பாண்டீரைர்நிசுலைஸ்ததா ।
அஸோகைஸ்ஸப்தபர்ணைஸ்ச
கேதகைரதிமுக்தகை: ।
அந்யைஸ்ச விவிதைர்வ்ருக்ஷை:
ப்ரமதாமிவ பூஷிதாம் ।
ஸமீக்ஷமாணௌ புஷ்பாட்யம்
ஸர்வதோ விபுலத்ருமம் ।
கோயஷ்டிகைஸ்சார்ஜுநகை:
ஸதபத்ரைஸ்ச கீரகை: ।
ஏதைஸ்சாந்யைஸ்ச விஹகை:
நாதிதம் து வநம் மஹத் ।
ததோ ஜக்மதுரவ்யக்ரௌ
ராகவௌ ஸுஸமாஹிதௌ ।
தத்வநம் சைவ ஸரஸ:
பஸ்யந்தை ஸகுநைர்யுதம் ॥
aravindōtpalavatīm
padmasaugandhikāyutām ।
puṣpitāmravaṇōpētām
barhiṇōdghuṣṭanāditām ।
tilakairbījapūraiṡca
dhavaiṡṡukladrumaistathā ।
puṣpitaiḥ karavīraiṡca
punnāgaiṡca supuṣpitaiḥ ।
mālatīkundagulmaiṡca
bhāṇḍīrairniculaistathā ।
aṡōkaissaptaparṇaiṡca
kētakairatimuktakaiḥ ।
anyaiṡca vividhairvṛkṣaiḥ
pramadāmiva bhūṣitām ।
samīkṣamāṇau puṣpāḍhyaṃ
sarvatō vipuladrumam ।
kōyaṣṭikaiṡcārjunakaiḥ
ṡatapatraiṡca kīrakaiḥ ।
ētaiṡcānyaiṡca vihagaiḥ
nāditaṃ tu vanaṃ mahat ।
tatō jagmaturavyagrau
rāghavau susamāhitau ।
tadvanaṃ caiva sarasaḥ
paṡyantai ṡakunairyutam ॥
Then the two scions of Raghu, with their
minds settled and finding relief from distress,
proceeded further, watching the Vana
that was gorgeous like a well-dressed woman,
with red lotuses, white lotuses, red lilies,
mango groves in flower, Tilaka and pomegranate trees,
Dhava and Ṡukladruma trees,
Karaveera and Punnāga trees in full bloom,
Mālati and Kunda shrubs, banyan, Nicula and Aṡoka trees,
seven leaf plantains, Kētaka trees,
Atimukta and many other such trees,
and other massive trees that were full of flowers,
reverberating with the clamor of peacocks, peahens,
and other birds like Kōyaṣṭikas, Ṡatapatras and parrots.
3.75.20b-21a ஸ ததர்ஸ தத: பம்பாம்
ஸீதவாரிநிதிம் ஸுபாம் ।
திலகாஸோகபுந்நாக
வகுலோத்தாலகாஸிநீம் ॥
sa dadarṡa tataḥ pampām
ṡītavārinidhiṃ ṡubhām ।
tilakāṡōkapunnāga
vakulōddālakāṡinīm ॥
Then (coming closer), he beheld the pleasant Pampa,
the reservoir of cool water, its appeal enhanced by
the Tilaka, Aṡōka, Punnāga, Vakula and Uddālaka trees.
3.75.21b-22a ஸ ராமோ விவிதாந்வ்ருக்ஷாந்
ஸராம்ஸி விவிதாநி ச ।
பஸ்யந்காமாபிஸந்தப்தோ
ஜகாம பரமம் ஹ்ரதம் ॥
sa rāmō vividhānvṛkṣān
sarāṃsi vividhāni ca ।
paṡyankāmābhisantaptō
jagāma paramaṃ hradam ॥
The sight of many such trees and lakes
engendered the flame of love in Rāma,
as he reached (Pampa) the ultimate of lakes.
3.75.22b-24 புஷ்பிதோபவநோபேதாம்
ஸாலசம்பகஸோபிதாம் ।
ஷட்பதௌகஸமாவிஷ்டாம்
ஸ்ரீமதீமதுலப்ரபாம் ।
ஸ்படிகோபமதோயாட்யாம்
ஸ்லக்ஷ்ணவாலுகஸந்ததாம் ।
ஸ தாம் த்ருஷ்ட்வா புந: பம்பாம்
பத்மஸௌகந்கிகைர்யுதாம் ।
இத்யுவாச ததா வாக்யம்
லக்ஷ்மணம் ஸத்யவிக்ரம: ॥
puṣpitōpavanōpētām
sālacampakaṡōbhitām ।
ṣaṭpadaughasamāviṣṭām
ṡrīmatīmatulaprabhām ।
sphaṭikōpamatōyāḍhyām
ṡlakṣṇavālukasantatām ।
sa tāṃ dṛṣṭvā punaḥ pampām
padmasauganghikairyutām ।
ityuvāca tadā vākyam
lakṣmaṇaṃ satyavikramaḥ ॥
Looking at that Pampa, with
the woods on its banks in flower,
beautiful with its Sāla and Campaka trees
and its ubiquitous swarms of bees,
gracious and splendid with its abundance
of crystal clear water and its lovely sands,
its fragrant lotuses, he of
indefeasible prowess said to Lakshmaṇa:
3.75.25 அஸ்யாஸ்தீரே து பூர்வோக்த:
பர்வதோ தாதுமண்டித: ।
ருஷ்யமூக இதி க்யாத:
புண்ய: புஷ்பிதபாதப: ॥
asyāstīrē tu pūrvōktaḥ
parvatō dhātumaṇḍitaḥ ।
ṛṣyamūka iti khyātaḥ
puṇyaḥ puṣpitapādapaḥ ॥
On the bank of this lake is situated, as we have heard,
the mountain famous as Ṛshyamūka,
adorned with mineral ores,
and holy with its flowering trees.
3.75.26 ஹரே: ருக்ஷரஜோநாம்ந:
புத்ரஸ்தஸ்ய மஹாத்மந: ।
அத்யாஸ்தே தம் மஹாவீர்ய:
ஸுக்ரீவ இதி விஸ்ருத: ॥
harēḥ ṛkṣarajōnāmnaḥ
putrastasya mahātmanaḥ ।
adhyāstē taṃ mahāvīryaḥ
sugrīva iti viṡrutaḥ ॥
The valiant son of the mighty Ṛksharajas,
famed as Sugreeva, lives and lords over it.
3.75.27 ஸுக்ரீவமபிகச்ச த்வம்
வாநரேந்த்ரம் நரர்ஷப ।
இத்யுவாச புநர்வாக்யம்
லக்ஷ்மணம் ஸத்யவிக்ரமம் ॥
sugrīvamabhigaccha tvam
vānarēndraṃ nararṣabha ।
ityuvāca punarvākyam
lakṣmaṇaṃ satyavikramam ॥
And he went on to say to Lakshmaṇa of the indefeasible prowess,
“Go to the King of Vānaras, Sugriva, O bull among men!”
3.75.28 ராஜ்யப்ரஷ்டேந தீநேந
தஸ்யாமாஸக்தசேதஸா ।
கதம் மயா விநா ஸக்யம்
ஸீதாம் லக்ஷ்மண ஜீவிதும் ॥
rājyabhraṣṭēna dīnēna
tasyāmāsaktacētasā ।
kathaṃ mayā vinā ṡakyam
sītāṃ lakṣmaṇa jīvitum ॥
O Lakshmaṇa! How can I live
without Seetā, my heart fixed on her,
the kingdom lost, and feeling depressed!
3.75.29 இத்யேவமுக்த்வா மதநாபிபீடித:
ஸ லக்ஷ்மணம் வாக்யமநந்யசேதஸம் ।
விவேஸ பம்பாம் நலிநீம் மநோரமாம்
ரகூத்தமஸ்ஸோகவிஷாதயந்த்ரித: ॥
ityēvamuktvā madanābhipīḍitaḥ
sa lakṣmaṇaṃ vākyamananyacētasam ।
vivēṡa pampāṃ nalinīṃ manōramāṃ
raghūttamaṡṡōkaviṣādayantritaḥ ॥
Having said this to Lakshmaṇa,
who heard him with whole-hearted attention,
the best of the Raghus, tormented by love
and overcome by grief and despondency,
entered that delightful region of the Pampa.
3.75.30 ததோ மஹத்வர்த்ம ஸுதூரஸங்க்ரமம்
க்ரமேண கத்வா ப்ரவிலோகயந்வநம் ।
ததர்ஸ பம்பாம் ஸுபதர்ஸகாநநாம்
அநேகநாநாவிதபக்ஷிஜாலகாம் ॥
tatō mahadvartma sudūrasaṅkramaṃ
kramēṇa gatvā pravilōkayanvanam ।
dadarṡa pampāṃ ṡubhadarṡakānanām
anēkanānāvidhapakṣijālakām ॥
Thus, after travelling a long distance,
watching the Vana on his way, he saw Pampa
with its woods that were a delight to the eye,
and its flocks of birds of every kind.
இத்யார்ஷே வால்மீகீயே
ஸ்ரீமத்ராமாயணே ஆதிகாவ்யே
சதுர்விம்ஸத்ஸஹஸ்ரிகாயாம் ஸம்ஹிதயாம்
அரண்யகாண்டே பஞ்சஸப்ததிமஸ்ஸர்க: ॥
ityārṣē vālmīkīyē
ṡrīmadrāmāyaṇē ādikāvyē
caturviṃṡatsahasrikāyāṃ saṃhitayāṃ
araṇyakāṇḍē pañcasaptatimassargaḥ ॥
Thus concludes the seventy fifth Sarga
in Araṇya Kāṇḍa of the glorious Rāmāyaṇa,
the first ever poem of humankind,
consisting of twenty four thousand Ṡlōkas,
composed by Maharshi Vālmeeki.
The text of this particular Sarga is different from one edition of Rāmāyaṇa to the other. But the substance is pretty much the same across all editions.
Aranya Kaanda - Sarga 75
In this Sarga, Rāma and Lakshmana reach the region of Pampa after travelling a long distance. The enchanting beauty of Vana engenders the flame of love in Rāma. Rāma finds it difficult to live without Seetā, on whom his mind is fixated.
3.75.1 திவம் து தஸ்யாம் யாதாயாம்
ஸபர்யாம் ஸ்வேந தேஜஸா ।
லக்ஷ்மணேந ஸஹ ப்ராத்ரா
சிந்தயாமாஸ ராகவ: ॥
divaṃ tu tasyāṃ yātāyām
ṡabaryāṃ svēna tējasā ।
lakṣmaṇēna saha bhrātrā
cintayāmāsa rāghavaḥ ॥
After Ṡabari had ascended to heaven
by virtue of the power of her own (Tapa),
Rāghava pondered (over things) along
with his brother Lakshmaṇa.
3.75.2 ஸ சிந்தயித்வா தர்மாத்மா
ப்ரபாவம் தம் மஹாத்மநாம் ।
ஹிதகாரிணமேகாக்ரம்
லக்ஷ்மணம் ராகவோऽப்ரவீத் ॥
sa cintayitvā dharmātmā
prabhāvaṃ taṃ mahātmanām ।
hitakāriṇamēkāgram
lakṣmaṇaṃ rāghavō'bravīt ॥
Having dwelt in his mind on the greatness of those Mahātmas,
Rāghava, the Dharmātma, said to Lakshmaṇa,
who single-mindedly focused on his welfare:
3.75.3 த்ருஷ்டோऽயமாஸ்ரமஸ்ஸௌம்ய
பஹ்வாஸ்சர்யோ மஹாத்மநாம் ।
விஸ்வஸ்தம்ருகஸார்தூலோ
நாநாவிஹகஸேவித: ॥
dṛṣṭō'yamāṡramassaumya
bahvāṡcaryō mahātmanām ।
viṡvastamṛgaṡārdūlō
nānāvihagasēvitaḥ ॥
My dear! We have (now) seen this
Āṡrama of the self-realized sages, full of marvels,
where the deer and the tiger live in mutual trust,
and where live many kinds of birds.
3.75.4 ஸப்தாநாம் ச ஸமுத்ராணாம்
ஏஷு தீர்தேஷு லக்ஷ்மண ।
உபஸ்ப்ருஷ்டம் ச விதிவத்
பிதரஸ்சாபி தர்பிதா: ॥
saptānāṃ ca samudrāṇām
ēṣu tīrthēṣu lakṣmaṇa ।
upaspṛṣṭaṃ ca vidhivat
pitaraṡcāpi tarpitāḥ ॥
We have taken bath in the waters of seven seas here
and offered water oblations to the ancestors as is customary.
3.75.5-6a ப்ரணஷ்டமஸுபம் தத்தத்
கல்யாணம் ஸமுபஸ்திதம் ।
தேந தத்த்வேந ஹ்ருஷ்டம் மே
மநோ லக்ஷ்மண ஸம்ப்ரதி ।
ஹ்ருதயே ஹி நரவ்யாக்ர
ஸுபமாவிர்பவிஷ்யதி ॥
praṇaṣṭamaṡubhaṃ tattat
kalyāṇaṃ samupasthitam ।
tēna tattvēna hṛṣṭaṃ mē
manō lakṣmaṇa samprati ।
hṛdayē hi naravyāghra
ṡubhamāvirbhaviṣyati ॥
Our misfortunes are behind us.
Good fortune now waits upon us.
O Lakshmaṇa! Because of that,
my heart feels lightened now.
O tiger among men! I feel in my heart
that better times are emerging.
3.75.6b-8a ததாகச்ச கமிஷ்யாமி
பம்பாம் தாம் ப்ரியதர்ஸநாம் ।
ருஷ்யமூகோ கிரிர்யத்ர
நாதிதூரே ப்ரகாஸதே ।
யஸ்மிந்வஸதி தர்மாத்மா
ஸுக்ரீவோம்ऽஸுமதஸ்ஸுத: ।
நித்யம் வாலிபயாத்த்ரஸ்த:
சதுர்பிஸ்ஸஹ வாநரை: ॥
tadāgaccha gamiṣyāmi
pampāṃ tāṃ priyadarṡanām ।
ṛṣyamūkō giriryatra
nātidūrē prakāṡatē ।
yasminvasati dharmātmā
sugrīvōṃ'ṡumatassutaḥ ।
nityaṃ vālibhayāttrastaḥ
caturbhissaha vānaraiḥ ॥
Come, let us go to the enchanting Pampa,
not too far from which lies
the splendid Ṛshyamūka mountain,
where Sugreeva, the Dharmātma, the son of Sun
lives along with four other Vānaras, out of fear of Vāli.
3.75.8b-9a அபித்வரே ச தம் த்ரஷ்டும்
ஸுக்ரீவம் வாநரர்ஷபம் ।
தததீநம் ஹி மே ஸௌம்ய
ஸீதாயா: பரிமார்கணம் ॥
abhitvarē ca taṃ draṣṭum
sugrīvaṃ vānararṣabham ।
tadadhīnaṃ hi mē saumya
sītāyāḥ parimārgaṇam ॥
My dear, I feel anxious to see
that Sugreeva, a bull among Vānaras;
for, we have to rely on him
for the task of searching for Seetā.
3.75.9b-10a ஏவம் ப்ருவாணம் தம் தீரம்
ராமம் ஸௌமித்ரிரப்ரவீத் ।
கச்சாவஸ்த்வரிதம் தத்ர
மமாபி த்வரதே மந: ॥
ēvaṃ bruvāṇaṃ taṃ dhīram
rāmaṃ saumitrirabravīt ।
gacchāvastvaritaṃ tatra
mamāpi tvaratē manaḥ ॥
When Rāma, the thoughtful one, spoke thus,
Sowmitri responded saying,
“Let us go there quick, my mind is also anxious!”
3.75.10b-11a ஆஸ்ரமாத்து ததஸ்தஸ்மாத்
நிஷ்க்ரம்ய ஸ விஸாம்பதி: ।
ஆஜகாம தத: பம்பாம்
லக்ஷ்மணேந ஸஹ ப்ரபு: ॥
āṡramāttu tatastasmāt
niṣkramya sa viṡāmpatiḥ ।
ājagāma tataḥ pampām
lakṣmaṇēna saha prabhuḥ ॥
Setting out from and leaving the Āṡrama,
the lord of people and world,
reached Pampa along with Lakshmaṇa.
3.75.11b-13a ஸ ததர்ஸ தத: புண்யாம்
உதாரஜநஸேவிதாம் ।
நாநாத்ருமலதாகீர்ணாம்
பம்பாம் பாநீயவாஹிநீம் ।
பத்மைஸ்ஸௌகந்திகைஸ்தாம்ராம்
ஸுக்லாம் குமுதமண்டலை: ।
நீலாம் குவலயோத்காடை:
பஹுவர்ணாம் குதாமிவ ॥
sa dadarṡa tataḥ puṇyām
udārajanasēvitām ।
nānādrumalatākīrṇām
pampāṃ pānīyavāhinīm ।
padmaissaugandhikaistāmrām
ṡuklāṃ kumudamaṇḍalaiḥ ।
nīlāṃ kuvalayōdghāṭaiḥ
bahuvarṇāṃ kuthāmiva ॥
There he saw the holy Pampa, a destination of great men,
nestled between many trees and creepers and
full of pleasant and fragrant drinking water.
It looked like a multi-colored carpet,
red at some places with lotuses,
white with beds of Kumudas at others and
black with masses of dark lilies at some other places.
3.75.13b-14a ஸ தாமாஸாத்ய வை ராமோ
தூராதுதகவாஹிநீம் ।
மதங்கஸரஸம் நாம
ஹ்ரதம் ஸமவகாஹத ॥
sa tāmāsādya vai rāmō
dūrādudakavāhinīm ।
mataṅgasarasaṃ nāma
hradaṃ samavagāhata ॥
Having come from a long distance to that great sheet of water,
Rama bathed in the celebrated pond by name Mataṅgarasa.
3.75.14b-20a அரவிந்தோத்பலவதீம்
பத்மஸௌகந்திகாயுதாம் ।
புஷ்பிதாம்ரவணோபேதாம்
பர்ஹிணோத்குஷ்டநாதிதாம் ।
திலகைர்பீஜபூரைஸ்ச
தவைஸ்ஸுக்லத்ருமைஸ்ததா ।
புஷ்பிதை: கரவீரைஸ்ச
புந்நாகைஸ்ச ஸுபுஷ்பிதை: ।
மாலதீகுந்தகுல்மைஸ்ச
பாண்டீரைர்நிசுலைஸ்ததா ।
அஸோகைஸ்ஸப்தபர்ணைஸ்ச
கேதகைரதிமுக்தகை: ।
அந்யைஸ்ச விவிதைர்வ்ருக்ஷை:
ப்ரமதாமிவ பூஷிதாம் ।
ஸமீக்ஷமாணௌ புஷ்பாட்யம்
ஸர்வதோ விபுலத்ருமம் ।
கோயஷ்டிகைஸ்சார்ஜுநகை:
ஸதபத்ரைஸ்ச கீரகை: ।
ஏதைஸ்சாந்யைஸ்ச விஹகை:
நாதிதம் து வநம் மஹத் ।
ததோ ஜக்மதுரவ்யக்ரௌ
ராகவௌ ஸுஸமாஹிதௌ ।
தத்வநம் சைவ ஸரஸ:
பஸ்யந்தை ஸகுநைர்யுதம் ॥
aravindōtpalavatīm
padmasaugandhikāyutām ।
puṣpitāmravaṇōpētām
barhiṇōdghuṣṭanāditām ।
tilakairbījapūraiṡca
dhavaiṡṡukladrumaistathā ।
puṣpitaiḥ karavīraiṡca
punnāgaiṡca supuṣpitaiḥ ।
mālatīkundagulmaiṡca
bhāṇḍīrairniculaistathā ।
aṡōkaissaptaparṇaiṡca
kētakairatimuktakaiḥ ।
anyaiṡca vividhairvṛkṣaiḥ
pramadāmiva bhūṣitām ।
samīkṣamāṇau puṣpāḍhyaṃ
sarvatō vipuladrumam ।
kōyaṣṭikaiṡcārjunakaiḥ
ṡatapatraiṡca kīrakaiḥ ।
ētaiṡcānyaiṡca vihagaiḥ
nāditaṃ tu vanaṃ mahat ।
tatō jagmaturavyagrau
rāghavau susamāhitau ।
tadvanaṃ caiva sarasaḥ
paṡyantai ṡakunairyutam ॥
Then the two scions of Raghu, with their
minds settled and finding relief from distress,
proceeded further, watching the Vana
that was gorgeous like a well-dressed woman,
with red lotuses, white lotuses, red lilies,
mango groves in flower, Tilaka and pomegranate trees,
Dhava and Ṡukladruma trees,
Karaveera and Punnāga trees in full bloom,
Mālati and Kunda shrubs, banyan, Nicula and Aṡoka trees,
seven leaf plantains, Kētaka trees,
Atimukta and many other such trees,
and other massive trees that were full of flowers,
reverberating with the clamor of peacocks, peahens,
and other birds like Kōyaṣṭikas, Ṡatapatras and parrots.
3.75.20b-21a ஸ ததர்ஸ தத: பம்பாம்
ஸீதவாரிநிதிம் ஸுபாம் ।
திலகாஸோகபுந்நாக
வகுலோத்தாலகாஸிநீம் ॥
sa dadarṡa tataḥ pampām
ṡītavārinidhiṃ ṡubhām ।
tilakāṡōkapunnāga
vakulōddālakāṡinīm ॥
Then (coming closer), he beheld the pleasant Pampa,
the reservoir of cool water, its appeal enhanced by
the Tilaka, Aṡōka, Punnāga, Vakula and Uddālaka trees.
3.75.21b-22a ஸ ராமோ விவிதாந்வ்ருக்ஷாந்
ஸராம்ஸி விவிதாநி ச ।
பஸ்யந்காமாபிஸந்தப்தோ
ஜகாம பரமம் ஹ்ரதம் ॥
sa rāmō vividhānvṛkṣān
sarāṃsi vividhāni ca ।
paṡyankāmābhisantaptō
jagāma paramaṃ hradam ॥
The sight of many such trees and lakes
engendered the flame of love in Rāma,
as he reached (Pampa) the ultimate of lakes.
3.75.22b-24 புஷ்பிதோபவநோபேதாம்
ஸாலசம்பகஸோபிதாம் ।
ஷட்பதௌகஸமாவிஷ்டாம்
ஸ்ரீமதீமதுலப்ரபாம் ।
ஸ்படிகோபமதோயாட்யாம்
ஸ்லக்ஷ்ணவாலுகஸந்ததாம் ।
ஸ தாம் த்ருஷ்ட்வா புந: பம்பாம்
பத்மஸௌகந்கிகைர்யுதாம் ।
இத்யுவாச ததா வாக்யம்
லக்ஷ்மணம் ஸத்யவிக்ரம: ॥
puṣpitōpavanōpētām
sālacampakaṡōbhitām ।
ṣaṭpadaughasamāviṣṭām
ṡrīmatīmatulaprabhām ।
sphaṭikōpamatōyāḍhyām
ṡlakṣṇavālukasantatām ।
sa tāṃ dṛṣṭvā punaḥ pampām
padmasauganghikairyutām ।
ityuvāca tadā vākyam
lakṣmaṇaṃ satyavikramaḥ ॥
Looking at that Pampa, with
the woods on its banks in flower,
beautiful with its Sāla and Campaka trees
and its ubiquitous swarms of bees,
gracious and splendid with its abundance
of crystal clear water and its lovely sands,
its fragrant lotuses, he of
indefeasible prowess said to Lakshmaṇa:
3.75.25 அஸ்யாஸ்தீரே து பூர்வோக்த:
பர்வதோ தாதுமண்டித: ।
ருஷ்யமூக இதி க்யாத:
புண்ய: புஷ்பிதபாதப: ॥
asyāstīrē tu pūrvōktaḥ
parvatō dhātumaṇḍitaḥ ।
ṛṣyamūka iti khyātaḥ
puṇyaḥ puṣpitapādapaḥ ॥
On the bank of this lake is situated, as we have heard,
the mountain famous as Ṛshyamūka,
adorned with mineral ores,
and holy with its flowering trees.
3.75.26 ஹரே: ருக்ஷரஜோநாம்ந:
புத்ரஸ்தஸ்ய மஹாத்மந: ।
அத்யாஸ்தே தம் மஹாவீர்ய:
ஸுக்ரீவ இதி விஸ்ருத: ॥
harēḥ ṛkṣarajōnāmnaḥ
putrastasya mahātmanaḥ ।
adhyāstē taṃ mahāvīryaḥ
sugrīva iti viṡrutaḥ ॥
The valiant son of the mighty Ṛksharajas,
famed as Sugreeva, lives and lords over it.
3.75.27 ஸுக்ரீவமபிகச்ச த்வம்
வாநரேந்த்ரம் நரர்ஷப ।
இத்யுவாச புநர்வாக்யம்
லக்ஷ்மணம் ஸத்யவிக்ரமம் ॥
sugrīvamabhigaccha tvam
vānarēndraṃ nararṣabha ।
ityuvāca punarvākyam
lakṣmaṇaṃ satyavikramam ॥
And he went on to say to Lakshmaṇa of the indefeasible prowess,
“Go to the King of Vānaras, Sugriva, O bull among men!”
3.75.28 ராஜ்யப்ரஷ்டேந தீநேந
தஸ்யாமாஸக்தசேதஸா ।
கதம் மயா விநா ஸக்யம்
ஸீதாம் லக்ஷ்மண ஜீவிதும் ॥
rājyabhraṣṭēna dīnēna
tasyāmāsaktacētasā ।
kathaṃ mayā vinā ṡakyam
sītāṃ lakṣmaṇa jīvitum ॥
O Lakshmaṇa! How can I live
without Seetā, my heart fixed on her,
the kingdom lost, and feeling depressed!
3.75.29 இத்யேவமுக்த்வா மதநாபிபீடித:
ஸ லக்ஷ்மணம் வாக்யமநந்யசேதஸம் ।
விவேஸ பம்பாம் நலிநீம் மநோரமாம்
ரகூத்தமஸ்ஸோகவிஷாதயந்த்ரித: ॥
ityēvamuktvā madanābhipīḍitaḥ
sa lakṣmaṇaṃ vākyamananyacētasam ।
vivēṡa pampāṃ nalinīṃ manōramāṃ
raghūttamaṡṡōkaviṣādayantritaḥ ॥
Having said this to Lakshmaṇa,
who heard him with whole-hearted attention,
the best of the Raghus, tormented by love
and overcome by grief and despondency,
entered that delightful region of the Pampa.
3.75.30 ததோ மஹத்வர்த்ம ஸுதூரஸங்க்ரமம்
க்ரமேண கத்வா ப்ரவிலோகயந்வநம் ।
ததர்ஸ பம்பாம் ஸுபதர்ஸகாநநாம்
அநேகநாநாவிதபக்ஷிஜாலகாம் ॥
tatō mahadvartma sudūrasaṅkramaṃ
kramēṇa gatvā pravilōkayanvanam ।
dadarṡa pampāṃ ṡubhadarṡakānanām
anēkanānāvidhapakṣijālakām ॥
Thus, after travelling a long distance,
watching the Vana on his way, he saw Pampa
with its woods that were a delight to the eye,
and its flocks of birds of every kind.
இத்யார்ஷே வால்மீகீயே
ஸ்ரீமத்ராமாயணே ஆதிகாவ்யே
சதுர்விம்ஸத்ஸஹஸ்ரிகாயாம் ஸம்ஹிதயாம்
அரண்யகாண்டே பஞ்சஸப்ததிமஸ்ஸர்க: ॥
ityārṣē vālmīkīyē
ṡrīmadrāmāyaṇē ādikāvyē
caturviṃṡatsahasrikāyāṃ saṃhitayāṃ
araṇyakāṇḍē pañcasaptatimassargaḥ ॥
Thus concludes the seventy fifth Sarga
in Araṇya Kāṇḍa of the glorious Rāmāyaṇa,
the first ever poem of humankind,
consisting of twenty four thousand Ṡlōkas,
composed by Maharshi Vālmeeki.
The text of this particular Sarga is different from one edition of Rāmāyaṇa to the other. But the substance is pretty much the same across all editions.