Tweet
Aranya Kaanda - Sarga 74 Continues
Continues
3.74.19 தநோஸ்ஸகாஸாத்தத்த்வேந
ப்ரபாவம் தே மஹாத்மந: ।
ஸ்ருதம் ப்ரத்யக்ஷமிச்சாமி
ஸந்த்ரஷ்டும் யதி மந்யஸே ॥
danōssakāṡāttattvēna
prabhāvaṃ tē mahātmanaḥ ।
ṡrutaṃ pratyakṣamicchāmi
sandraṣṭuṃ yadi manyasē ॥
If you will, I would like to see for myself,
your glory, as I heard it directly from Danu, the Mahatma.
3.74.20 ஏதத்து வசநம் ஸ்ருத்தா
ராமவக்த்ராத்விநிஸ்ஸ்ருதம் ।
ஸபரீ தர்ஸயாமாஸ
தாவுபௌ தத்வநம் மஹத் ॥
ētattu vacanaṃ ṡruttā
rāmavaktrādvinissṛtam ।
ṡabarī darṡayāmāsa
tāvubhau tadvanaṃ mahat ॥
Hearing those words that came out of Rāma’s mouth,
Ṡabari showed both of them that great Vana.
3.74.21 பஸ்ய மேககநப்ரக்யம்
ம்ருகபக்ஷிஸமாகுலம் ।
மதங்கவநமித்யேவ
விஸ்ருதம் ரகுநந்தந ॥
paṡya mēghaghanaprakhyam
mṛgapakṣisamākulam ।
mataṅgavanamityēva
viṡrutaṃ raghunandana ॥
O delight of Raghus! See this Vana,
well known as Mataṅga Vana that is splendid like
a band of clouds, abundant with beasts and birds.
3.74.22 இஹ தே பாவிதாத்மாநோ
குரவோ மே மஹாத்யுதே ।
ஜுஹவாஞ்சக்ரிரே தீர்தம்
மந்த்ரவந்மந்த்ரபூஜிதம் ॥
iha tē bhāvitātmānō
guravō mē mahādyutē ।
juhavāñcakrirē tīrtham
mantravanmantrapūjitam ॥
Here my Gurus, the purified selves of great radiance,
performed Yajñas with water that has spiritual power
fortified by their Mantras.
3.74.23 இயம் ப்ரத்யக்த்ஸலீ வேதி:
யத்ர தே மே ஸுஸத்க்ருதா: ।
புஷ்போபஹாரம் குர்வந்தி
ஸ்ரமாதுத்வேபிபி: கரை: ॥
iyaṃ pratyakthsalī vēdiḥ
yatra tē mē susatkṛtāḥ ।
puṣpōpahāraṃ kurvanti
ṡramādudvēpibhiḥ karaiḥ ॥
This, on the western side, is the Vēdi
that I had prepared with all the care,
where flowers were offered
with difficulty by the shaking frail hands (of the Maharshis).
3.74.24 தேஷாம் தப:ப்ரபாவேண
பஸ்யாத்யாபி ரகூத்வஹ ।
த்யோதயந்தி திஸஸ்ஸர்வா:
ஸ்ரியா வேத்யோऽதுலப்ரபா: ॥
tēṣāṃ tapaḥprabhāvēṇa
paṡyādyāpi raghūdvaha ।
dyōtayanti diṡassarvāḥ
ṡriyā vēdyō'tulaprabhāḥ ॥
O Rāma, see how all the cardinals shine still
with the unparalleled luminescence from those Vēdis,
because of the power of the Tapa (of Maharshis).
3.74.25 அஸக்நுவத்பிஸ்தைர்கந்தும்
உபவாஸஸ்ரமாலஸை: ।
சிந்திதேऽப்யாகதாந்பஸ்ய
ஸஹிதாந்ஸப்தஸாகராந் ॥
aṡaknuvadbhistairgantum
upavāsaṡramālasaiḥ ।
cintitē'bhyāgatānpaṡya
sahitānsaptasāgarān ॥
See how the seven seas came here together,
when they just meditated upon them,
unable to go there, being frail and worn-out from fasting,
3.74.26 க்ருதாபிஷேகைஸ்தைர்ந்யஸ்தா
வல்கலா: பாதபேஷ்விஹ ।
அத்யாபி நாவஸுஷ்யந்தி
ப்ரதேஸே ரகுநந்தந ॥
kṛtābhiṣēkaistairnyastā
valkalāḥ pādapēṣviha ।
adyāpi nāvaṡuṣyanti
pradēṡē raghunandana ॥
O delight of Raghus! The robes of bark, left on these trees
after they had taken bath, remain wet to this day!
3.74.27 தேவகார்யாணி குர்வத்பி:
யாநீமாநி க்ருதாநி வை ।
புஷ்பை:குவலயைஸ்ஸார்தம்
ம்லாநத்வம் நோபயாந்தி வை ॥
dēvakāryāṇi kurvadbhiḥ
yānīmāni kṛtāni vai ।
puṣpaiḥkuvalayaissārdham
mlānatvaṃ nōpayānti vai ॥
Flowers including lilies that they offered
in the many divine rituals they performed
still remain fresh without wilting.
3.74.28 க்ருத்ஸ்நம் வநமிதம் த்ருஷ்டம்
ஸ்ரோதவ்யம் ச ஸ்ருதம் த்வயா ।
ததிச்சாம்யப்யநுஜ்ஞாதா
த்யக்துமேதத்கலேபரம் ॥
kṛtsnaṃ vanamidaṃ dṛṣṭam
ṡrōtavyaṃ ca ṡrutaṃ tvayā ।
tadicchāmyabhyanujñātā
tyaktumētatkalēbaram ॥
Now that you have seen this Vana in its entirety
and heard whatever is to be said of it,
I would like to relinquish this body with your permission.
3.74.29 தேஷாமிச்சாம்யஹம் கந்தும்
ஸமீபம் பாவிதாத்மநாம் ।
முநீநாமாஸ்ரமோ யேஷாம்
அஹம் ச பரிசாரிணீ ॥
tēṣāmicchāmyahaṃ gantum
samīpaṃ bhāvitātmanām ।
munīnāmāṡramō yēṣām
ahaṃ ca paricāriṇī ॥
I would like to join those Munis
who realized the self,
whom I have served in this Āṡrama.
3.74.30 தர்மிஷ்டம் து வசஸ்ஸ்ருத்வா
ராகவஸ்ஸஹலக்ஷ்மண: ।
ப்ரஹர்ஷமதுலம் லேபே
ஆஸ்சர்யமிதி தத்த்வத: ॥
dharmiṣṭhaṃ tu vacaṡṡrutvā
rāghavassahalakṣmaṇaḥ ।
praharṣamatulaṃ lēbhē
āṡcaryamiti tattvataḥ ॥
Hearing these words from her, an adherent of Dharma,
Rāghava, along with Lakshmaṇa felt very happy
and said, ‘it is truly amazing!’
3.74.31 தாமுவாச ததோ ராம:
ஸ்ரமணீம் ஸம்ஸிதவ்ரதாம் ।
அர்சிதோऽஹம் த்வயா பக்த்யா
கச்சகாமம் யதாஸுகம் ॥
tāmuvāca tatō rāmaḥ
ṡramaṇīṃ saṃṡitavratām ।
arcitō'haṃ tvayā bhaktyā
gacchakāmaṃ yathāsukham ॥
Then Rāma said to her,
the anchorite who practiced severe vows
‘Thank you for treating me with all attention;
yes, please take leave as you wish!’
3.74.32-33 இத்யுக்தா ஜடிலா வ்ருத்தா
சீரக்ருஷ்ணாஜிநாம்பரா ।
தஸ்மிந்முஹூர்தே ஸபரீ
தேஹம் ஜீர்ணம் ஜிஹாஸதீ ।
அநுஜ்ஞாதா து ராமேண
ஹுத்வாऽऽத்மாநம் ஹுதாஸநே ।
ஜ்வலத்பாவகஸங்காஸா
ஸ்வர்கமேவ ஜகாம ஸா ॥
ityuktā jaṭilā vṛddhā
cīrakṛṣṇājināmbarā ।
tasminmuhūrtē ṡabarī
dēhaṃ jīrṇaṃ jihāsatī ।
anujñātā tu rāmēṇa
hutvā''tmānaṃ hutāṡanē ।
jvalatpāvakasaṅkāṡā
svargamēva jagāma sā ॥
Told thus, the ripe Ṡabari with
matted locks and robes of deer skin
wishing to abjure her worn-out body
and having obtained the consent of Rāma,
consigned herself to fire and
ascended to heaven like a flaming fire.
3.74.34 திவ்யாபரணஸம்யுக்தா
திவ்யமால்யாநுலேபநா ।
திவ்யாம்பரதரா தத்ர
பபூவ ப்ரியதர்ஸநா ।
விராஜயந்தீ தம் தேஸம்
வித்யுத்ஸௌதாமிநீ யதா ॥
divyābharaṇasaṃyuktā
divyamālyānulēpanā ।
divyāmbaradharā tatra
babhūva priyadarṡanā ।
virājayantī taṃ dēṡam
vidyutsaudāminī yathā ॥
Adorned with divine jewels, divine garlands,
smeared with divine unguents
and clad in divine garments,
she was a feast to the eyes
lighting up that entire area
like a lightning spark.
3.74.35 யத்ர தே ஸுக்ருதாத்மாநோ
விஹரந்தி மஹர்ஷய: ।
தத்புண்யம் ஸபரீ ஸ்தாநம்
ஜகாமாத்மஸமாதிநா ॥
yatra tē sukṛtātmānō
viharanti maharṣayaḥ ।
tatpuṇyaṃ ṡabarī sthānam
jagāmātmasamādhinā ॥
Ṡabari, with the power of her own Tapa,
went to that auspicious place
where all the Maharshis, who are
embodiments of good deeds, dwell.
இத்யார்ஷே வால்மீகீயே
ஸ்ரீமத்ராமாயணே ஆதிகாவ்யே
அரண்யகாண்டே சதுஸ்ஸப்ததிதமஸ்ஸர்க: ।
ityārṣē vālmīkīyē
ṡrīmadrāmāyaṇē ādikāvyē
araṇyakāṇḍē catussaptatitamassargaḥ ।
Thus concludes the seventy fourth Sarga
in Araṇya Kāṇḍa of the glorious Rāmāyaṇa,
the first ever poem of humankind,
composed by Maharshi Vālmeeki.
You have completed reading 8934 Ṡlōkas out of ~24,000 Ṡlōkas of Vālmeeki Rāmāyaṇa.
Meaning, notes and commentary by: Krishna Sharma.
Continues
3.74.19 தநோஸ்ஸகாஸாத்தத்த்வேந
ப்ரபாவம் தே மஹாத்மந: ।
ஸ்ருதம் ப்ரத்யக்ஷமிச்சாமி
ஸந்த்ரஷ்டும் யதி மந்யஸே ॥
danōssakāṡāttattvēna
prabhāvaṃ tē mahātmanaḥ ।
ṡrutaṃ pratyakṣamicchāmi
sandraṣṭuṃ yadi manyasē ॥
If you will, I would like to see for myself,
your glory, as I heard it directly from Danu, the Mahatma.
3.74.20 ஏதத்து வசநம் ஸ்ருத்தா
ராமவக்த்ராத்விநிஸ்ஸ்ருதம் ।
ஸபரீ தர்ஸயாமாஸ
தாவுபௌ தத்வநம் மஹத் ॥
ētattu vacanaṃ ṡruttā
rāmavaktrādvinissṛtam ।
ṡabarī darṡayāmāsa
tāvubhau tadvanaṃ mahat ॥
Hearing those words that came out of Rāma’s mouth,
Ṡabari showed both of them that great Vana.
3.74.21 பஸ்ய மேககநப்ரக்யம்
ம்ருகபக்ஷிஸமாகுலம் ।
மதங்கவநமித்யேவ
விஸ்ருதம் ரகுநந்தந ॥
paṡya mēghaghanaprakhyam
mṛgapakṣisamākulam ।
mataṅgavanamityēva
viṡrutaṃ raghunandana ॥
O delight of Raghus! See this Vana,
well known as Mataṅga Vana that is splendid like
a band of clouds, abundant with beasts and birds.
3.74.22 இஹ தே பாவிதாத்மாநோ
குரவோ மே மஹாத்யுதே ।
ஜுஹவாஞ்சக்ரிரே தீர்தம்
மந்த்ரவந்மந்த்ரபூஜிதம் ॥
iha tē bhāvitātmānō
guravō mē mahādyutē ।
juhavāñcakrirē tīrtham
mantravanmantrapūjitam ॥
Here my Gurus, the purified selves of great radiance,
performed Yajñas with water that has spiritual power
fortified by their Mantras.
3.74.23 இயம் ப்ரத்யக்த்ஸலீ வேதி:
யத்ர தே மே ஸுஸத்க்ருதா: ।
புஷ்போபஹாரம் குர்வந்தி
ஸ்ரமாதுத்வேபிபி: கரை: ॥
iyaṃ pratyakthsalī vēdiḥ
yatra tē mē susatkṛtāḥ ।
puṣpōpahāraṃ kurvanti
ṡramādudvēpibhiḥ karaiḥ ॥
This, on the western side, is the Vēdi
that I had prepared with all the care,
where flowers were offered
with difficulty by the shaking frail hands (of the Maharshis).
3.74.24 தேஷாம் தப:ப்ரபாவேண
பஸ்யாத்யாபி ரகூத்வஹ ।
த்யோதயந்தி திஸஸ்ஸர்வா:
ஸ்ரியா வேத்யோऽதுலப்ரபா: ॥
tēṣāṃ tapaḥprabhāvēṇa
paṡyādyāpi raghūdvaha ।
dyōtayanti diṡassarvāḥ
ṡriyā vēdyō'tulaprabhāḥ ॥
O Rāma, see how all the cardinals shine still
with the unparalleled luminescence from those Vēdis,
because of the power of the Tapa (of Maharshis).
3.74.25 அஸக்நுவத்பிஸ்தைர்கந்தும்
உபவாஸஸ்ரமாலஸை: ।
சிந்திதேऽப்யாகதாந்பஸ்ய
ஸஹிதாந்ஸப்தஸாகராந் ॥
aṡaknuvadbhistairgantum
upavāsaṡramālasaiḥ ।
cintitē'bhyāgatānpaṡya
sahitānsaptasāgarān ॥
See how the seven seas came here together,
when they just meditated upon them,
unable to go there, being frail and worn-out from fasting,
3.74.26 க்ருதாபிஷேகைஸ்தைர்ந்யஸ்தா
வல்கலா: பாதபேஷ்விஹ ।
அத்யாபி நாவஸுஷ்யந்தி
ப்ரதேஸே ரகுநந்தந ॥
kṛtābhiṣēkaistairnyastā
valkalāḥ pādapēṣviha ।
adyāpi nāvaṡuṣyanti
pradēṡē raghunandana ॥
O delight of Raghus! The robes of bark, left on these trees
after they had taken bath, remain wet to this day!
3.74.27 தேவகார்யாணி குர்வத்பி:
யாநீமாநி க்ருதாநி வை ।
புஷ்பை:குவலயைஸ்ஸார்தம்
ம்லாநத்வம் நோபயாந்தி வை ॥
dēvakāryāṇi kurvadbhiḥ
yānīmāni kṛtāni vai ।
puṣpaiḥkuvalayaissārdham
mlānatvaṃ nōpayānti vai ॥
Flowers including lilies that they offered
in the many divine rituals they performed
still remain fresh without wilting.
3.74.28 க்ருத்ஸ்நம் வநமிதம் த்ருஷ்டம்
ஸ்ரோதவ்யம் ச ஸ்ருதம் த்வயா ।
ததிச்சாம்யப்யநுஜ்ஞாதா
த்யக்துமேதத்கலேபரம் ॥
kṛtsnaṃ vanamidaṃ dṛṣṭam
ṡrōtavyaṃ ca ṡrutaṃ tvayā ।
tadicchāmyabhyanujñātā
tyaktumētatkalēbaram ॥
Now that you have seen this Vana in its entirety
and heard whatever is to be said of it,
I would like to relinquish this body with your permission.
3.74.29 தேஷாமிச்சாம்யஹம் கந்தும்
ஸமீபம் பாவிதாத்மநாம் ।
முநீநாமாஸ்ரமோ யேஷாம்
அஹம் ச பரிசாரிணீ ॥
tēṣāmicchāmyahaṃ gantum
samīpaṃ bhāvitātmanām ।
munīnāmāṡramō yēṣām
ahaṃ ca paricāriṇī ॥
I would like to join those Munis
who realized the self,
whom I have served in this Āṡrama.
3.74.30 தர்மிஷ்டம் து வசஸ்ஸ்ருத்வா
ராகவஸ்ஸஹலக்ஷ்மண: ।
ப்ரஹர்ஷமதுலம் லேபே
ஆஸ்சர்யமிதி தத்த்வத: ॥
dharmiṣṭhaṃ tu vacaṡṡrutvā
rāghavassahalakṣmaṇaḥ ।
praharṣamatulaṃ lēbhē
āṡcaryamiti tattvataḥ ॥
Hearing these words from her, an adherent of Dharma,
Rāghava, along with Lakshmaṇa felt very happy
and said, ‘it is truly amazing!’
3.74.31 தாமுவாச ததோ ராம:
ஸ்ரமணீம் ஸம்ஸிதவ்ரதாம் ।
அர்சிதோऽஹம் த்வயா பக்த்யா
கச்சகாமம் யதாஸுகம் ॥
tāmuvāca tatō rāmaḥ
ṡramaṇīṃ saṃṡitavratām ।
arcitō'haṃ tvayā bhaktyā
gacchakāmaṃ yathāsukham ॥
Then Rāma said to her,
the anchorite who practiced severe vows
‘Thank you for treating me with all attention;
yes, please take leave as you wish!’
3.74.32-33 இத்யுக்தா ஜடிலா வ்ருத்தா
சீரக்ருஷ்ணாஜிநாம்பரா ।
தஸ்மிந்முஹூர்தே ஸபரீ
தேஹம் ஜீர்ணம் ஜிஹாஸதீ ।
அநுஜ்ஞாதா து ராமேண
ஹுத்வாऽऽத்மாநம் ஹுதாஸநே ।
ஜ்வலத்பாவகஸங்காஸா
ஸ்வர்கமேவ ஜகாம ஸா ॥
ityuktā jaṭilā vṛddhā
cīrakṛṣṇājināmbarā ।
tasminmuhūrtē ṡabarī
dēhaṃ jīrṇaṃ jihāsatī ।
anujñātā tu rāmēṇa
hutvā''tmānaṃ hutāṡanē ।
jvalatpāvakasaṅkāṡā
svargamēva jagāma sā ॥
Told thus, the ripe Ṡabari with
matted locks and robes of deer skin
wishing to abjure her worn-out body
and having obtained the consent of Rāma,
consigned herself to fire and
ascended to heaven like a flaming fire.
3.74.34 திவ்யாபரணஸம்யுக்தா
திவ்யமால்யாநுலேபநா ।
திவ்யாம்பரதரா தத்ர
பபூவ ப்ரியதர்ஸநா ।
விராஜயந்தீ தம் தேஸம்
வித்யுத்ஸௌதாமிநீ யதா ॥
divyābharaṇasaṃyuktā
divyamālyānulēpanā ।
divyāmbaradharā tatra
babhūva priyadarṡanā ।
virājayantī taṃ dēṡam
vidyutsaudāminī yathā ॥
Adorned with divine jewels, divine garlands,
smeared with divine unguents
and clad in divine garments,
she was a feast to the eyes
lighting up that entire area
like a lightning spark.
3.74.35 யத்ர தே ஸுக்ருதாத்மாநோ
விஹரந்தி மஹர்ஷய: ।
தத்புண்யம் ஸபரீ ஸ்தாநம்
ஜகாமாத்மஸமாதிநா ॥
yatra tē sukṛtātmānō
viharanti maharṣayaḥ ।
tatpuṇyaṃ ṡabarī sthānam
jagāmātmasamādhinā ॥
Ṡabari, with the power of her own Tapa,
went to that auspicious place
where all the Maharshis, who are
embodiments of good deeds, dwell.
இத்யார்ஷே வால்மீகீயே
ஸ்ரீமத்ராமாயணே ஆதிகாவ்யே
அரண்யகாண்டே சதுஸ்ஸப்ததிதமஸ்ஸர்க: ।
ityārṣē vālmīkīyē
ṡrīmadrāmāyaṇē ādikāvyē
araṇyakāṇḍē catussaptatitamassargaḥ ।
Thus concludes the seventy fourth Sarga
in Araṇya Kāṇḍa of the glorious Rāmāyaṇa,
the first ever poem of humankind,
composed by Maharshi Vālmeeki.
You have completed reading 8934 Ṡlōkas out of ~24,000 Ṡlōkas of Vālmeeki Rāmāyaṇa.
Meaning, notes and commentary by: Krishna Sharma.