Tweet
Aaranyakanda sarga 64 continues
[img]
3.64.54b-55a கர்தாரமபி லோகாநாம்
ஸூரம் கருணவேதிநம் ।
அஜ்ஞாநாதவமந்யேரந்
ஸர்வபூதாநி லக்ஷ்மண ॥
kartāramapi lōkānām
ṡūraṃ karuṇavēdinam ।
ajñānādavamanyēran
sarvabhūtāni lakṣmaṇa ॥
Every creature, O Lakshmaṇa, out of ignorance,
belittles a valiant one who is soft and compassionate,
even if he happens to be the maker of all the worlds!
3.64.55b-56a ம்ருதும் லோகஹிதே யுக்தம்
தாந்தம் கருணவேதிநம் ।
நிர்வீர்ய இதி மந்யந்தே
நூநம் மாம் த்ரிதஸேஸ்வரா: ॥
mṛduṃ lōkahitē yuktam
dāntaṃ karuṇavēdinam ।
nirvīrya iti manyantē
nūnaṃ māṃ tridaṡēṡvarāḥ ॥
The lords of Dēvas are certainly
disregarding me as a weakling
because I am gentle, keep myself in control,
try my best for the good of the world,
and show compassion.
3.64.56b-58a மாம் ப்ராப்ய ஹி குணோ தோஷ:
ஸம்வ்ருத்த: பஸ்ய லக்ஷ்மண ।
அத்யைவ ஸர்வபூதாநாம்
ரக்ஷஸாமபவாய ச ।
ஸம்ஹ்ருத்யைவ ஸஸிஜ்யோத்ஸ்நாம்
மஹாந்ஸூர்ய இவோதித: ।
ஸம்ஹ்ருத்யைவ குணாந்ஸர்வாந்
மம தேஜ: ப்ரகாஸதே ॥
māṃ prāpya hi guṇō dōṣaḥ
saṃvṛttaḥ paṡya lakṣmaṇa ।
adyaiva sarvabhūtānām
rakṣasāmabhavāya ca ।
saṃhṛtyaiva ṡaṡijyōtsnām
mahānsūrya ivōditaḥ ।
saṃhṛtyaiva guṇānsarvān
mama tējaḥ prakāṡatē ॥
You see, Lakshmaṇa, even virtues,
when established in me, seem to look like flaws.
Like the great sun emerges
subduing the soft light of the moon,
my power shall be on display today
obscuring all of (my) virtues,
to the detriment of all creatures and Rākshasas!
3.64.58b-59a நைவ யக்ஷா ந கந்தர்வா
ந பிஸாசா ந ராக்ஷஸா: ।
கிந்நரா வா மநுஷ்யா வா
ஸுகம் ப்ராப்ஸ்யந்தி லக்ஷ்மண ॥
naiva yakṣā na gandharvā
na piṡācā na rākṣasāḥ ।
kinnarā vā manuṣyā vā
sukhaṃ prāpsyanti lakṣmaṇa ॥
Neither the Yakshas nor the Gandharvas,
neither the ghouls, nor the Rākshasas,
neither the Kinnaras nor the humans,
shall find comfort (any more), O Lakshmaṇa!
3.64.59b-60a மமாஸ்த்ரபாணஸம்பூர்ணம்
ஆகாஸம் பஸ்ய லக்ஷ்மண ।
நிஸ்ஸம்பாதம் கரிஷ்யாமி
ஹ்யத்ய த்ரைலோக்யசாரிணாம் ॥
mamāstrabāṇasampūrṇam
ākāṡaṃ paṡya lakṣmaṇa ।
nissampātaṃ kariṣyāmi
hyadya trailōkyacāriṇām ॥
You shall see the sky filled
with my arrows and Astras, O Lakshmaṇa,
making it impassable for those
who move in the three worlds!
3.64.60b-62 ஸந்நிருத்தக்ரஹகணம்
ஆவாரிதநிஸாகரம் ।
விப்ரணஷ்டாநலமருத்
பாஸ்கரத்யுதிஸம்வ்ருதம் ।
விநிர்மதிதஸைலாக்ரம்
ஸுஷ்யமாணஜலாஸயம் ।
த்வஸ்தத்ருமலதாகுல்மம்
விப்ரணாஸிதஸாகரம் ।
த்ரைலோக்யம் து கரிஷ்யாமி
ஸம்யுக்தம் காலகர்மணா ॥
sanniruddhagrahagaṇam
āvāritaniṡākaram ।
vipraṇaṣṭānalamarut
bhāskaradyutisaṃvṛtam ।
vinirmathitaṡailāgram
ṡuṣyamāṇajalāṡayam ।
dhvastadrumalatāgulmam
vipraṇāṡitasāgaram ।
trailōkyaṃ tu kariṣyāmi
saṃyuktaṃ kālakarmaṇā ॥
I will make the three worlds meet their final moments
with the motion of the planets arrested,
the path of the moon barred,
the fire, wind and the sun destroyed,
the mountain tops pulverized,
all water reservoirs dried up,
the oceans lost without trace and
trees, vines and bushes decimated!
3.64.63 ந தாம் குஸலிநீம் ஸீதாம்
ப்ரதாஸ்யந்தி மமேஸ்வரா: ।
அஸ்மிந்முஹூர்தே ஸௌமித்ரே
மம த்ரக்ஷ்யந்தி விக்ரமம் ॥
na tāṃ kuṡalinīṃ sītām
pradāsyanti mamēṡvarāḥ ।
asminmuhūrtē saumitrē
mama drakṣyanti vikramam ॥
If the powers that be will not
give me back Seetā safe and sound,
I shall bring, O Sowmitri,
my power to bear at this very moment!
3.64.64 நாகாஸமுத்பதிஷ்யந்தி
ஸர்வபூதாநி லக்ஷ்மண ।
மம சாபகுணோந்முக்தை:
பாணஜாலைர்நிரந்தரம் ॥
nākāṡamutpatiṣyanti
sarvabhūtāni lakṣmaṇa ।
mama cāpaguṇōnmuktaiḥ
bāṇajālairnirantaram ॥
No creature can fly, O Lakshmaṇa,
with the arrows flying from my bowstring
covering the sky, leaving no gap!
3.64.65 அர்திதம் மம நாராசை:
த்வஸ்தப்ராந்தம்ருகத்விஜம் ।
ஸமாகுலமமர்யாதம்
ஜகத்பஸ்யாத்ய லக்ஷ்மண ॥
arditaṃ mama nārācaiḥ
dhvastabhrāntamṛgadvijam ।
samākulamamaryādam
jagatpaṡyādya lakṣmaṇa ॥
Pounded by my Nārāca arrows,
the beasts and birds terrified and destroyed,
O Lakshmaṇa, you shall see the world
thrown into turmoil and disorder!
3.64.66 ஆகர்ணபூர்ணைரிஷுபி:
ஜீவலோகம் துராவரை: ।
கரிஷ்யே மைதிலீஹேதோ:
அபிஸாசமராக்ஷஸம் ॥
ākarṇapūrṇairiṣubhiḥ
jīvalōkaṃ durāvaraiḥ ।
kariṣyē maithilīhētōḥ
apiṡācamarākṣasam ॥
I shall, for the sake of Maithili,
rid this lively world of ghouls and Rākshasas,
with the unstoppable arrows shot
from the bowstring stretched to my ears!
3.64.67 மம ரோஷப்ரயுக்தாநாம்
ஸாயகாநாம் பலம் ஸுரா: ।
த்ரக்ஷ்யந்த்யத்ய விமுக்தாநாம்
அதிதூராதிகாமிநாம் ॥
mama rōṣaprayuktānām
sāyakānāṃ balaṃ surāḥ ।
drakṣyantyadya vimuktānām
atidūrātigāminām ॥
The Suras shall see this day the strength
of my far-flying arrows shot by me in wrath!
3.64.68 நைவ தேவா ந தைதேயா
ந பிஸாசா ந ராக்ஷஸா: ।
பவிஷ்யந்தி மம க்ரோதாத்
த்ரைலோக்யே விப்ரணாஸிதே ॥
naiva dēvā na daitēyā
na piṡācā na rākṣasāḥ ।
bhaviṣyanti mama krōdhāt
trailōkyē vipraṇāṡitē ॥
With all the three worlds destroyed in my wrath
neither will there be Dēvas,
nor Daityas, nor Ghouls, nor Rākshasas!
3.64.69 தேவதாநவயக்ஷாணாம்
லோகா யே ரக்ஷஸாமபி ।
பஹுதா ந பவிஷ்யந்தி
பாணௌகைஸ்ஸகலீக்ருதா: ॥
dēvadānavayakṣāṇām
lōkā yē rakṣasāmapi ।
bahudhā na bhaviṣyanti
bāṇaughaiṡṡakalīkṛtāḥ ॥
The worlds of the Dēvas and the Dānavas,
the Yakshas and the Rakshasas
shall exist no more, shivered
to multitudes of pieces by the arrows!
3.64.70 நிர்மர்யாதாநிமாந்லோகாந்
கரிஷ்யாம்யத்ய ஸாயகை: ।
ஹ்ருதாம் ம்ருதாம் வா ஸௌமித்ரே
ந தாஸ்யந்தி மமேஸ்வரா: ॥
nirmaryādānimānlōkān
kariṣyāmyadya sāyakaiḥ ।
hṛtāṃ mṛtāṃ vā saumitrē
na dāsyanti mamēṡvarāḥ ॥
If the powers that be do not bring Vaidēhi back,
whether dead or has been abducted, I shall,
O Sowmitri, render these worlds devoid of all order!
3.64.71 ததாருபாம் ஹி வைதேஹீம்
ந தாஸ்யந்தி யதி ப்ரியாம் ।
நாஸயாமி ஜகத்ஸர்வம்
த்ரைலோக்யம் ஸசராசரம் ॥
tathārupāṃ hi vaidēhīm
na dāsyanti yadi priyām ।
nāṡayāmi jagatsarvam
trailōkyaṃ sacarācaram ॥
If my beloved Vaidēhi is not
handed over to me in one form or other,
I will destroy the universe with
all its three worlds, including
everything that moves and that lies still!
3.64.72 இத்யுக்த்வா ரோஷதாம்ராக்ஷோ
ராமோ நிஷ்பீட்ய கார்முகம் ।
ஸரமாதாய ஸந்தீப்தம்
கோரமாஸீவிஷோபமம் ॥
ityuktvā rōṣatāmrākṣō
rāmō niṣpīḍya kārmukam ।
ṡaramādāya sandīptam
ghōramāṡīviṣōpamam ॥
Saying this, Rāma, his eyes red with anger,
tightened his grip on the bow and
drew a blazing arrow, which
looked like a dreadful serpent.
3.64.73 ஸந்தாய தநுஷி ஸ்ரீமாந்
ராம: பரபுரஞ்ஜய: ।
யுகாந்தாக்நிரிவ க்ருத்த
இதம் வசநமப்ரவீத் ॥
sandhāya dhanuṣi ṡrīmān
rāmaḥ parapurañjayaḥ ।
yugāntāgniriva kruddha
idaṃ vacanamabravīt ॥
Mounting the arrow on the bow,
his wrath resembling the apocalyptic fire,
Rāma, the blessed one, who won over
(entire) cities of enemies said these words:
3.64.74 யதா ஜரா யதா ம்ருத்யு:
யதா காலோ யதா விதி: ।
நித்யம் ந ப்ரதிஹந்யந்தே
ஸர்வபூதேஷு லக்ஷ்மண ।
ததாஹம் க்ரோதஸம்யுக்தோ
ந நிவார்யோऽஸ்மி ஸர்வதா ॥
yathā jarā yathā mṛtyuḥ
yathā kālō yathā vidhiḥ ।
nityaṃ na pratihanyantē
sarvabhūtēṣu lakṣmaṇa ।
tathāhaṃ krōdhasaṃyuktō
na nivāryō'smi sarvathā ॥
Just as old age, death,
vagaries of time and the fate
can never be resisted by any creature,
O Lakshmaṇa, I, in my full wrath
cannot be resisted by any means!
3.64.75 புரேவ மே சாருததீமநிந்திதாம்
திஸந்தி ஸீதாம் யதி நாத்ய மைதிலீம் ।
ஸதேவகந்தர்வமநுஷ்யபந்நகம்
ஜகத்ஸஸைலம் பரிவர்தயாம்யஹம் ॥
purēva mē cārudatīmaninditāṃ
diṡanti sītāṃ yadi nādya maithilīm ।
sadēvagandharvamanuṣyapannagaṃ
jagatsaṡailaṃ parivartayāmyaham ॥
If Seetā, the blameless one,
the one of beautiful teeth,
the princess of Mithila
is not given to me right away,
I will turn this world and its mountains,
along with all the Dēvas, Gandharvas,
humans and Pannagas, upside down.
இத்யார்ஸே ஸ்ரீமத்ராமாயணே
வால்மீகேய ஆதிகாவ்யே
அரண்யகாண்டே சதுஷ்ஷஷ்டிதமஸ்ஸர்க: ॥
ityārṡē ṡrīmadrāmāyaṇē
vālmīkēya ādikāvyē
araṇyakāṇḍē catuṣṣaṣṭitamassargaḥ ॥
Thus concludes the sixty fourth Sarga
in Araṇya Kāṇḍa of the glorious Rāmāyaṇa,
the first ever poem of humankind,
composed by Maharshi Vālmeeki.
You have completed reading 8647 Ṡlōkas out of ~24,000 Ṡlōkas of Vālmeeki Rāmāyaṇa.
Meaning, notes and commentary by: Krishna Sharma.
[img]
3.64.54b-55a கர்தாரமபி லோகாநாம்
ஸூரம் கருணவேதிநம் ।
அஜ்ஞாநாதவமந்யேரந்
ஸர்வபூதாநி லக்ஷ்மண ॥
kartāramapi lōkānām
ṡūraṃ karuṇavēdinam ।
ajñānādavamanyēran
sarvabhūtāni lakṣmaṇa ॥
Every creature, O Lakshmaṇa, out of ignorance,
belittles a valiant one who is soft and compassionate,
even if he happens to be the maker of all the worlds!
3.64.55b-56a ம்ருதும் லோகஹிதே யுக்தம்
தாந்தம் கருணவேதிநம் ।
நிர்வீர்ய இதி மந்யந்தே
நூநம் மாம் த்ரிதஸேஸ்வரா: ॥
mṛduṃ lōkahitē yuktam
dāntaṃ karuṇavēdinam ।
nirvīrya iti manyantē
nūnaṃ māṃ tridaṡēṡvarāḥ ॥
The lords of Dēvas are certainly
disregarding me as a weakling
because I am gentle, keep myself in control,
try my best for the good of the world,
and show compassion.
3.64.56b-58a மாம் ப்ராப்ய ஹி குணோ தோஷ:
ஸம்வ்ருத்த: பஸ்ய லக்ஷ்மண ।
அத்யைவ ஸர்வபூதாநாம்
ரக்ஷஸாமபவாய ச ।
ஸம்ஹ்ருத்யைவ ஸஸிஜ்யோத்ஸ்நாம்
மஹாந்ஸூர்ய இவோதித: ।
ஸம்ஹ்ருத்யைவ குணாந்ஸர்வாந்
மம தேஜ: ப்ரகாஸதே ॥
māṃ prāpya hi guṇō dōṣaḥ
saṃvṛttaḥ paṡya lakṣmaṇa ।
adyaiva sarvabhūtānām
rakṣasāmabhavāya ca ।
saṃhṛtyaiva ṡaṡijyōtsnām
mahānsūrya ivōditaḥ ।
saṃhṛtyaiva guṇānsarvān
mama tējaḥ prakāṡatē ॥
You see, Lakshmaṇa, even virtues,
when established in me, seem to look like flaws.
Like the great sun emerges
subduing the soft light of the moon,
my power shall be on display today
obscuring all of (my) virtues,
to the detriment of all creatures and Rākshasas!
3.64.58b-59a நைவ யக்ஷா ந கந்தர்வா
ந பிஸாசா ந ராக்ஷஸா: ।
கிந்நரா வா மநுஷ்யா வா
ஸுகம் ப்ராப்ஸ்யந்தி லக்ஷ்மண ॥
naiva yakṣā na gandharvā
na piṡācā na rākṣasāḥ ।
kinnarā vā manuṣyā vā
sukhaṃ prāpsyanti lakṣmaṇa ॥
Neither the Yakshas nor the Gandharvas,
neither the ghouls, nor the Rākshasas,
neither the Kinnaras nor the humans,
shall find comfort (any more), O Lakshmaṇa!
3.64.59b-60a மமாஸ்த்ரபாணஸம்பூர்ணம்
ஆகாஸம் பஸ்ய லக்ஷ்மண ।
நிஸ்ஸம்பாதம் கரிஷ்யாமி
ஹ்யத்ய த்ரைலோக்யசாரிணாம் ॥
mamāstrabāṇasampūrṇam
ākāṡaṃ paṡya lakṣmaṇa ।
nissampātaṃ kariṣyāmi
hyadya trailōkyacāriṇām ॥
You shall see the sky filled
with my arrows and Astras, O Lakshmaṇa,
making it impassable for those
who move in the three worlds!
3.64.60b-62 ஸந்நிருத்தக்ரஹகணம்
ஆவாரிதநிஸாகரம் ।
விப்ரணஷ்டாநலமருத்
பாஸ்கரத்யுதிஸம்வ்ருதம் ।
விநிர்மதிதஸைலாக்ரம்
ஸுஷ்யமாணஜலாஸயம் ।
த்வஸ்தத்ருமலதாகுல்மம்
விப்ரணாஸிதஸாகரம் ।
த்ரைலோக்யம் து கரிஷ்யாமி
ஸம்யுக்தம் காலகர்மணா ॥
sanniruddhagrahagaṇam
āvāritaniṡākaram ।
vipraṇaṣṭānalamarut
bhāskaradyutisaṃvṛtam ।
vinirmathitaṡailāgram
ṡuṣyamāṇajalāṡayam ।
dhvastadrumalatāgulmam
vipraṇāṡitasāgaram ।
trailōkyaṃ tu kariṣyāmi
saṃyuktaṃ kālakarmaṇā ॥
I will make the three worlds meet their final moments
with the motion of the planets arrested,
the path of the moon barred,
the fire, wind and the sun destroyed,
the mountain tops pulverized,
all water reservoirs dried up,
the oceans lost without trace and
trees, vines and bushes decimated!
3.64.63 ந தாம் குஸலிநீம் ஸீதாம்
ப்ரதாஸ்யந்தி மமேஸ்வரா: ।
அஸ்மிந்முஹூர்தே ஸௌமித்ரே
மம த்ரக்ஷ்யந்தி விக்ரமம் ॥
na tāṃ kuṡalinīṃ sītām
pradāsyanti mamēṡvarāḥ ।
asminmuhūrtē saumitrē
mama drakṣyanti vikramam ॥
If the powers that be will not
give me back Seetā safe and sound,
I shall bring, O Sowmitri,
my power to bear at this very moment!
3.64.64 நாகாஸமுத்பதிஷ்யந்தி
ஸர்வபூதாநி லக்ஷ்மண ।
மம சாபகுணோந்முக்தை:
பாணஜாலைர்நிரந்தரம் ॥
nākāṡamutpatiṣyanti
sarvabhūtāni lakṣmaṇa ।
mama cāpaguṇōnmuktaiḥ
bāṇajālairnirantaram ॥
No creature can fly, O Lakshmaṇa,
with the arrows flying from my bowstring
covering the sky, leaving no gap!
3.64.65 அர்திதம் மம நாராசை:
த்வஸ்தப்ராந்தம்ருகத்விஜம் ।
ஸமாகுலமமர்யாதம்
ஜகத்பஸ்யாத்ய லக்ஷ்மண ॥
arditaṃ mama nārācaiḥ
dhvastabhrāntamṛgadvijam ।
samākulamamaryādam
jagatpaṡyādya lakṣmaṇa ॥
Pounded by my Nārāca arrows,
the beasts and birds terrified and destroyed,
O Lakshmaṇa, you shall see the world
thrown into turmoil and disorder!
3.64.66 ஆகர்ணபூர்ணைரிஷுபி:
ஜீவலோகம் துராவரை: ।
கரிஷ்யே மைதிலீஹேதோ:
அபிஸாசமராக்ஷஸம் ॥
ākarṇapūrṇairiṣubhiḥ
jīvalōkaṃ durāvaraiḥ ।
kariṣyē maithilīhētōḥ
apiṡācamarākṣasam ॥
I shall, for the sake of Maithili,
rid this lively world of ghouls and Rākshasas,
with the unstoppable arrows shot
from the bowstring stretched to my ears!
3.64.67 மம ரோஷப்ரயுக்தாநாம்
ஸாயகாநாம் பலம் ஸுரா: ।
த்ரக்ஷ்யந்த்யத்ய விமுக்தாநாம்
அதிதூராதிகாமிநாம் ॥
mama rōṣaprayuktānām
sāyakānāṃ balaṃ surāḥ ।
drakṣyantyadya vimuktānām
atidūrātigāminām ॥
The Suras shall see this day the strength
of my far-flying arrows shot by me in wrath!
3.64.68 நைவ தேவா ந தைதேயா
ந பிஸாசா ந ராக்ஷஸா: ।
பவிஷ்யந்தி மம க்ரோதாத்
த்ரைலோக்யே விப்ரணாஸிதே ॥
naiva dēvā na daitēyā
na piṡācā na rākṣasāḥ ।
bhaviṣyanti mama krōdhāt
trailōkyē vipraṇāṡitē ॥
With all the three worlds destroyed in my wrath
neither will there be Dēvas,
nor Daityas, nor Ghouls, nor Rākshasas!
3.64.69 தேவதாநவயக்ஷாணாம்
லோகா யே ரக்ஷஸாமபி ।
பஹுதா ந பவிஷ்யந்தி
பாணௌகைஸ்ஸகலீக்ருதா: ॥
dēvadānavayakṣāṇām
lōkā yē rakṣasāmapi ।
bahudhā na bhaviṣyanti
bāṇaughaiṡṡakalīkṛtāḥ ॥
The worlds of the Dēvas and the Dānavas,
the Yakshas and the Rakshasas
shall exist no more, shivered
to multitudes of pieces by the arrows!
3.64.70 நிர்மர்யாதாநிமாந்லோகாந்
கரிஷ்யாம்யத்ய ஸாயகை: ।
ஹ்ருதாம் ம்ருதாம் வா ஸௌமித்ரே
ந தாஸ்யந்தி மமேஸ்வரா: ॥
nirmaryādānimānlōkān
kariṣyāmyadya sāyakaiḥ ।
hṛtāṃ mṛtāṃ vā saumitrē
na dāsyanti mamēṡvarāḥ ॥
If the powers that be do not bring Vaidēhi back,
whether dead or has been abducted, I shall,
O Sowmitri, render these worlds devoid of all order!
3.64.71 ததாருபாம் ஹி வைதேஹீம்
ந தாஸ்யந்தி யதி ப்ரியாம் ।
நாஸயாமி ஜகத்ஸர்வம்
த்ரைலோக்யம் ஸசராசரம் ॥
tathārupāṃ hi vaidēhīm
na dāsyanti yadi priyām ।
nāṡayāmi jagatsarvam
trailōkyaṃ sacarācaram ॥
If my beloved Vaidēhi is not
handed over to me in one form or other,
I will destroy the universe with
all its three worlds, including
everything that moves and that lies still!
3.64.72 இத்யுக்த்வா ரோஷதாம்ராக்ஷோ
ராமோ நிஷ்பீட்ய கார்முகம் ।
ஸரமாதாய ஸந்தீப்தம்
கோரமாஸீவிஷோபமம் ॥
ityuktvā rōṣatāmrākṣō
rāmō niṣpīḍya kārmukam ।
ṡaramādāya sandīptam
ghōramāṡīviṣōpamam ॥
Saying this, Rāma, his eyes red with anger,
tightened his grip on the bow and
drew a blazing arrow, which
looked like a dreadful serpent.
3.64.73 ஸந்தாய தநுஷி ஸ்ரீமாந்
ராம: பரபுரஞ்ஜய: ।
யுகாந்தாக்நிரிவ க்ருத்த
இதம் வசநமப்ரவீத் ॥
sandhāya dhanuṣi ṡrīmān
rāmaḥ parapurañjayaḥ ।
yugāntāgniriva kruddha
idaṃ vacanamabravīt ॥
Mounting the arrow on the bow,
his wrath resembling the apocalyptic fire,
Rāma, the blessed one, who won over
(entire) cities of enemies said these words:
3.64.74 யதா ஜரா யதா ம்ருத்யு:
யதா காலோ யதா விதி: ।
நித்யம் ந ப்ரதிஹந்யந்தே
ஸர்வபூதேஷு லக்ஷ்மண ।
ததாஹம் க்ரோதஸம்யுக்தோ
ந நிவார்யோऽஸ்மி ஸர்வதா ॥
yathā jarā yathā mṛtyuḥ
yathā kālō yathā vidhiḥ ।
nityaṃ na pratihanyantē
sarvabhūtēṣu lakṣmaṇa ।
tathāhaṃ krōdhasaṃyuktō
na nivāryō'smi sarvathā ॥
Just as old age, death,
vagaries of time and the fate
can never be resisted by any creature,
O Lakshmaṇa, I, in my full wrath
cannot be resisted by any means!
3.64.75 புரேவ மே சாருததீமநிந்திதாம்
திஸந்தி ஸீதாம் யதி நாத்ய மைதிலீம் ।
ஸதேவகந்தர்வமநுஷ்யபந்நகம்
ஜகத்ஸஸைலம் பரிவர்தயாம்யஹம் ॥
purēva mē cārudatīmaninditāṃ
diṡanti sītāṃ yadi nādya maithilīm ।
sadēvagandharvamanuṣyapannagaṃ
jagatsaṡailaṃ parivartayāmyaham ॥
If Seetā, the blameless one,
the one of beautiful teeth,
the princess of Mithila
is not given to me right away,
I will turn this world and its mountains,
along with all the Dēvas, Gandharvas,
humans and Pannagas, upside down.
இத்யார்ஸே ஸ்ரீமத்ராமாயணே
வால்மீகேய ஆதிகாவ்யே
அரண்யகாண்டே சதுஷ்ஷஷ்டிதமஸ்ஸர்க: ॥
ityārṡē ṡrīmadrāmāyaṇē
vālmīkēya ādikāvyē
araṇyakāṇḍē catuṣṣaṣṭitamassargaḥ ॥
Thus concludes the sixty fourth Sarga
in Araṇya Kāṇḍa of the glorious Rāmāyaṇa,
the first ever poem of humankind,
composed by Maharshi Vālmeeki.
You have completed reading 8647 Ṡlōkas out of ~24,000 Ṡlōkas of Vālmeeki Rāmāyaṇa.
Meaning, notes and commentary by: Krishna Sharma.