Aranya Kaanda - Sarga 4
In this Sarga, Seetā cries seeing Virādha carry off Rāma and Lakshmaṇa on his shoulders. Then they make all haste to kill him. They cut off his arms. He falls down. And they hack him with their swords and pound him against the ground. Since Virādha cannot be killed by weapons, Rāma tells Lakshmaṇa to dig a pit to bury him.
Virādha at that moment remembers that he was originally a Gandharva and had got the form of Rākshasa because of a curse and that he would be relieved from that curse by Rāma. He asks Rāma to bury him. Lakshmaṇa digs a pit and buries him.
3.4.1 ஹ்ரியமாணௌ து காகுத்ஸ்தௌ
த்ருஷ்ட்வா ஸீதா ரகூத்தமௌ ।
உச்சைஸ்ஸ்வரேண சுக்ரோஸ
ப்ரக்ருஹ்ய ஸுமஹாபுஜௌ ॥
hriyamāṇau tu kākutsthau
dṛṣṭvā sītā raghūttamau ।
uccaissvarēṇa cukrōṡa
pragṛhya sumahābhujau ॥
When she saw those mighty armed descendants of Kakutstha,
the best of the scions of the Raghus, being thus carried off,
Seetā screamed at the top of her voice.
3.4.2 ஏஷ தாஸரதீ ராம:
ஸத்யவாந் ஸீலவாந் ஸுசி: ।
ரக்ஷஸா ரௌத்ரரூபேண
ஹ்ரியதே ஸஹலக்ஷ்மண: ॥
ēṣa dāṡarathī rāmaḥ
satyavān ṡīlavān ṡuciḥ ।
rakṣasā raudrarūpēṇa
hriyatē sahalakṣmaṇaḥ ॥
This son of Daṡaratha, Rāma, who is truthful,
virtuous and pure, is being carried off
along with Lakshmaṇa by this dreadful Rākshasa!
3.4.3 மாம்ருக்ஷா பக்ஷயிஷ்யந்தி
ஸார்தூலத்வீபிநஸ்ததா ।
மாம் ஹரோத்ஸ்ருஜ காகுத்ஸ்தௌ
நமஸ்தே ராக்ஷஸோத்தம ॥
māmṛkṣā bhakṣayiṣyanti
ṡārdūladvīpinastathā ।
māṃ harōtsṛja kākutsthau
namastē rākṣasōttama ॥
Bears will devour me, or tigers and cheetahs.
O best of Rākshasas, I bow to you,
take me and leave the Kākutsthās!
3.4.4 தஸ்யாஸ்தத்வசநம் ஸ்ருத்வா
வைதேஹ்யா ராமலக்ஷ்மணௌ ।
வேகம் ப்ரசக்ரதுர்வீரௌ
வதே தஸ்ய துராத்மந: ॥
tasyāstadvacanaṃ ṡrutvā
vaidēhyā rāmalakṣmaṇau ।
vēgaṃ pracakraturvīrau
vadhē tasya durātmanaḥ ॥
When they heard those words of Vaidēhi,
Rāma and Lakshmaṇa made
all haste to kill the wicked Virādha.
3.4.5 தஸ்ய ரௌத்ரஸ்ய ஸௌமித்ரி:
ஸவ்யம் பாஹும் பபஞ்ஜ ஹ ।
ராமஸ்து தக்ஷிணம் பாஹும்
தரஸா தஸ்ய ரக்ஷஸ: ॥
tasya raudrasya saumitriḥ
savyaṃ bāhuṃ babhañja ha ।
rāmastu dakṣiṇaṃ bāhuṃ
tarasā tasya rakṣasaḥ ॥
Sowmitri broke the left arm of that dreadful one
and Rāma the right arm, with all force.
3.4.6 ஸ பக்நபாஹுஸ்ஸவிக்நோ
பபாதாஸு விமூர்சித: ।
தரண்யாம் மேகஸங்காஸோ
வஜ்ரபிந்ந இவாசல: ॥
sa bhagnabāhussavignō
papātāṡu vimūrchitaḥ ।
dharaṇyāṃ mēghasaṅkāṡō
vajrabhinna ivācalaḥ ॥
With his arms broken and perturbed,
he who looked like a cloud,
fainted and tumbled down instantly
like a mountain cleft broken by a thunderbolt.
3.4.7 முஷ்டிபிர்ஜாநுபி: பத்பி:
ஸூதயந்தௌ து ராக்ஷஸம் ।
உத்யம்யோத்யம்ய சாப்யேநம்
ஸ்தண்டிலே நிஷ்பிபேஷது: ॥
muṣṭibhirjānubhiḥ padbhiḥ
sūdayantau tu rākṣasam ।
udyamyōdyamya cāpyēnaṃ
sthaṇḍilē niṣpipēṣatuḥ ॥
Pummeling the Rākshasa with fist and knee and foot,
they lifted him up and threw him down
on the ground again and again.
3.4.8 ஸ வித்தோ பஹுபிர்பாணை:
கங்காப்யாம் ச பரிக்ஷத: ।
நிஷ்பிஷ்டோ பஹுதா பூமௌ
ந மமார ஸ ராக்ஷஸ: ॥
sa viddhō bahubhirbāṇaiḥ
khaṅgābhyāṃ ca parikṣataḥ ।
niṣpiṣṭō bahudhā bhūmau
na mamāra sa rākṣasaḥ ॥
But though hit by many an arrow
and hacked and hewed by their swords,
and pounded against the ground,
the Rākshasa would not die.
3.4.9 தம் ப்ரேக்ஷ்ய ராம: ஸுப்ருஸம்
அவத்யமசலோபமம் ।
பயேஷ்வபயதஸ்ஸ்ரீமாந்
இதம் வசநமப்ரவீத் ॥
taṃ prēkṣya rāmaḥ subhṛṡam
avadhyamacalōpamam ।
bhayēṣvabhayadaṡṡrīmān
idaṃ vacanamabravīt ॥
Realizing that the mountain like (Virādha)
cannot be killed thus, Rāma, the gifted one,
the one who gives comfort to the fear-stricken,
said these words (to Lakshmaṇa):
3.4.10 தபஸா புருஷவ்யாக்ர
ராக்ஷஸோऽயம் ந ஸக்யதே ।
ஸஸ்த்ரேண யுதி நிர்ஜேதும்
ராக்ஷஸம் நிகநாவஹே ॥
tapasā puruṣavyāghra
rākṣasō'yaṃ na ṡakyatē ।
ṡastrēṇa yudhi nirjētuṃ
rākṣasaṃ nikhanāvahē ॥
O tiger among men! Because of his Tapa,
this Rākshasa cannot be subdued by weapons.
Let us bury this Rākshasa.
3.4.11 குஞ்ஜரஸ்யேவ ரௌத்ரஸ்ய
ராக்ஷஸஸ்யாஸ்ய லக்ஷ்மண ।
வநேऽஸ்மிந் ஸுமஹச்ச்வப்ரம்
கந்யதாம் ரௌத்ரவர்சஸ: ॥
kuñjarasyēva raudrasya
rākṣasasyāsya lakṣmaṇa ।
vanē'smin sumahacchvabhraṃ
khanyatāṃ raudravarcasaḥ ॥
O Lakshmaṇa! May a huge pit be dug in this Vana,
for this dreadful, elephant-like Rākshasa of awful bearing!
3.4.12 இத்யுக்த்வா லக்ஷ்மணம் ராம:
ப்ரதர: கந்யதாமிதி ।
தஸ்தௌ விராதமாக்ரம்ய
கண்டே பாதேந வீர்யவாந் ॥
ityuktvā lakṣmaṇaṃ rāmaḥ
pradaraḥ khanyatāmiti ।
tasthau virādhamākramya
kaṇṭhē pādēna vīryavān ॥
The valorous Rāma, thus saying
'may a pit be dug!' to Lakshmaṇa,
stood with his leg firmly planted on Virādha's neck.
3.4.13 தச்ச்ருத்வா ராகவேணோக்தம்
ராக்ஷஸ: ப்ரஸ்ரிதம் வச: ।
இதம் ப்ரோவாச காகுத்த்ஸம்
விராத: புருஷர்ஷபம் ॥
tacchrutvā rāghavēṇōktaṃ
rākṣasaḥ praṡritaṃ vacaḥ ।
idaṃ prōvāca kākutthsaṃ
virādhaḥ puruṣarṣabham ॥
On hearing what Rāghava said,
Virādha, the Rākshasa said these humble words
to Kakutstha, the bull among men:
3.4.14 ஹதோऽஸ்மி புருஷவ்யாக்ர
ஸக்ரதுல்யபலேந வை ।
மயா து பூர்வம் த்வம் மோஹாந்
ந ஜ்ஞாத: புருஷர்ஷப ॥
hatō'smi puruṣavyāghra
ṡakratulyabalēna vai ।
mayā tu pūrvaṃ tvaṃ mōhān
na jñātaḥ puruṣarṣabha ॥
I lie dead, because of your strength,
that is comparable to that of Ṡakra!
I did not realize right in the beginning that it is you,
because of my ignorance, O bull among men!
3.4.15 கௌஸல்யாஸுப்ரஜா ராம
தாதஸ்த்வம் விதிதோ மயா ।
வைதேஹீ ச மஹாபாகா
லக்ஷ்மணஸ்ச மஹாயஸா: ॥
kausalyāsuprajā rāma
tātastvaṃ viditō mayā ।
vaidēhī ca mahābhāgā
lakṣmaṇaṡca mahāyaṡāḥ ॥
Now, my dear, I realize that you are Rāma,
Kousalyā's worthy son, and that these are
the blessed Vaidēhi and Lakshmaṇa of great renown.
3.4.16 அபிஸாபாதஹம் கோராம்
ப்ரவிஷ்டோ ராக்ஷஸீம் தநும் ।
தும்புருர்நாம கந்தர்வ:
ஸப்தோ வைஸ்ரவணேந ஹ ॥
abhiṡāpādahaṃ ghōrāṃ
praviṣṭō rākṣasīṃ tanum ।
tumbururnāma gandharvaḥ
ṡaptō vaiṡravaṇēna ha ॥
I am a Gandharva by name Tumburu.
I was cursed by Vaiṡravaṇa.
Because of that curse,
I got this horrid body of a Rākshasa!
3.4.17 ப்ரஸாத்யமாநஸ்ச மயா
ஸோऽப்ரவீந்மாம் மஹாயஸா: ।
யதா தாஸரதீ ராம:
த்வாம் வதிஷ்யதி ஸம்யுகே ।
ததா ப்ரக்ருதிமாபந்நோ
பவாந்ஸ்வர்கம் கமிஷ்யதி ॥
prasādyamānaṡca mayā
sō'bravīnmāṃ mahāyaṡāḥ ।
yadā dāṡarathī rāmaḥ
tvāṃ vadhiṣyati saṃyugē ।
tadā prakṛtimāpannō
bhavānsvargaṃ gamiṣyati ॥
He, of great renown, upon my beseeching, said:
‘When Rāma, the son of Daṡaratha,
slays you in battle, you shall recover your
original form and come back to heaven’.
3.4.18 அநுபஸ்தீயமாநோ மாம்
ஸ க்ருத்தோ வ்யாஜஹார ஹ ।
இதி வைஸ்ரவணோ ராஜா
ரம்பாஸக்தமுவாச ஹ ॥
anupasthīyamānō māṃ
sa kruddhō vyājahāra ha ।
iti vaiṡravaṇō rājā
rambhāsaktamuvāca ha ॥
This, he said when he became angry with me
for indulging myself with Rambha
and failed to serve him who was my lord.
3.4.19 தவ ப்ரஸாதாந்முக்தோऽஹம்
இஹஸாபாத்ஸுதாருணாத் ।
புவநம் ஸ்வம் கமிஷ்யாமி
ஸ்வஸ்தி வோऽஸ்து பரந்தப ॥
tava prasādānmuktō'ham
ihaṡāpātsudāruṇāt ।
bhuvanaṃ svaṃ gamiṣyāmi
svasti vō'stu parantapa ॥
By your grace I stand freed from this terrible curse.
I shall go back to my world and
may all bode well for you, O scorcher of foes!
3.4.20 இதோ வஸதி தர்மாத்மா
ஸரபங்க: ப்ரதாபவாந் ।
அத்யர்தயோஜநே தாத
மஹர்ஷிஸ்ஸூர்யஸந்நிப: ॥
itō vasati dharmātmā
ṡarabhaṅgaḥ pratāpavān ।
adhyardhayōjanē tāta
maharṣissūryasannibhaḥ ॥
My dear! Maharshi Ṡarabhaṅga, a Dharmātma,
a man of prowess, who is like Sun (in his radiance),
lives one and half Yōjanas from here.
3.4.21 தம் க்ஷிப்ரமதிகச்ச த்வம்
ஸ தே ஸ்ரேயோऽபிதாஸ்யதி ।
அவடே சாபி மாம் ராம
ப்ரக்ஷிப்ய குஸலீ வ்ரஜ ॥
taṃ kṣipramadhigaccha tvaṃ
sa tē ṡrēyō'bhidhāsyati ।
avaṭē cāpi māṃ rāma
prakṣipya kuṡalī vraja ॥
Go to him immediately and
he will speak in your best interest.
Bury me in a pit and go,
and may all bode well for you!
3.4.22 ரக்ஷஸாம் கதஸத்த்வாநாம்
ஏஷ தர்மஸ்ஸநாதந: ।
அவடே யே நிதீயந்தே
தேஷாம் லோகா: ஸநாதநா: ॥
rakṣasāṃ gatasattvānāṃ
ēṣa dharmassanātanaḥ ।
avaṭē yē nidhīyantē
tēṣāṃ lōkāḥ sanātanāḥ ॥
It is a time honored custom
for Rākshasas who lose their lives.
Those (Rākshasas) who are buried
in a pit attain eternal worlds.
3.4.23 தத: கநித்ரமாதாய
லக்ஷ்மணஸ்ஸ்வப்ரமுத்தமம் ।
அகநத்பார்ஸ்வதஸ்தஸ்ய
விராதஸ்ய மஹாத்மந: ॥
tataḥ khanitramādāya
lakṣmaṇaṡṡvabhramuttamam ।
akhanatpārṡvatastasya
virādhasya mahātmanaḥ ॥
Then Lakshmaṇa took a crowbar and
dug a huge pit next to that Mahātma Virādha.
இத்யார்ஷே வால்மீகீயே
ஸ்ரீமத்ராமாயணே ஆதிகாவ்யே
அரண்யகாண்டே சதுர்தஸ்ஸர்க: ॥
ityārṣē vālmīkīyē
ṡrīmadrāmāyaṇē ādikāvyē
araṇyakāṇḍē caturthassargaḥ ॥
Thus concludes the fourth Sarga
in Araṇya Kāṇḍa of the glorious Rāmāyaṇa,
the first ever poem of humankind,
composed by Maharshi Vālmeeki.
You have completed reading 6650 Ṡlōkas out of ~24,000 Ṡlōkas of Vālmeeki Rāmāyaṇa.
Meaning, notes and commentary by: Krishna Sharma.