Ayodhya Kaanda - Sarga 69
In the previous Sarga, the messengers, after many days of travel from Ayōdhyā, reach the city of Girivraja by night fall.
The same night Bharata sees a torrent of strange dreams in which he finds Daṡaratha in an inconceivable form, such as falling from the top of a mountain into a filthy hole of cow dung and riding in a chariot drawn by donkeys. He sees many other inconceivable scenes such as the moon falling on the earth and oceans drying up.
He feels worried that the dreams might be an omen for the death of Rāma, Lakshmaṇa, the King, or his own self. He feels frightened and at a loss to fathom the source of such a gripping fear.
He shares the details of the dreams and the fear that overtook him, with his friends, who tried to cheer him up, upon seeing him depressed.
2.69.1 யாமேவ ராத்ரிம் தே தூதா: ப்ரவிஸந்தி ஸ்ம தாம் புரீம் ।
பரதேநாபி தாம் ராத்ரிம் ஸ்வப்நோ த்ருஷ்டோऽயமப்ரிய: ॥
yāmēva rātriṃ tē dūtāḥ praviṡanti sma tāṃ purīm ।
bharatēnāpi tāṃ rātriṃ svapnō dṛṣṭō'yamapriyaḥ ॥
Bharata had an unpleasant dream
on the same night in which the
messengers entered the city.
2.69.2 வ்யுஷ்டாமேவ து தாம் ராத்ரிம் த்ருஷ்ட்வா தம் ஸ்வப்நமப்ரியம் ।
புத்ரோ ராஜாதிராஜஸ்ய ஸுப்ருஸம் பர்யதப்யத ॥
vyuṣṭāmēva tu tāṃ rātriṃ dṛṣṭvā taṃ svapnamapriyam ।
putrō rājādhirājasya subhṛṡaṃ paryatapyata ॥
The next morning, the son of the king of kings
became extremely worried about those unpleasant dreams.
2.69.3 தப்யமாநம் ஸமாஜ்ஞாய வயஸ்யா: ப்ரியவாதிந: ।
ஆயாஸம் ஹி விநேஷ்யந்தஸ்ஸபாயாம் சக்ரிரே கதா: ॥
tapyamānaṃ samājñāya vayasyāḥ priyavādinaḥ ।
āyāsaṃ hi vinēṣyantassabhāyāṃ cakrirē kathāḥ ॥
His friends, who always spoke endearingly,
noticed that he was worried and tried to
engage him in a conversation in the assembly
to cheer him up.
2.69.4 வாதயந்தி ததா ஸாந்திம் லாஸயந்த்யபி சாபரே ।
நாடகாந்யபரே ப்ராஹுர்ஹாஸ்யாநி விவிதாநி ச ॥
vādayanti tathā ṡāntiṃ lāsayantyapi cāparē ।
nāṭakānyaparē prāhurhāsyāni vividhāni ca ॥
To help him gain normalcy,
some played on instruments,
some enacted dramatic scenes, and
some told various kinds of jokes.
2.69.5 ஸ தைர்மஹாத்மா பரதஸ்ஸகிபி: ப்ரியவாதிபி: ।
கோஷ்டீஹாஸ்யாநி குர்வத்பிர்ந ப்ராஹ்ருஷ்யத ராகவ: ॥
sa tairmahātmā bharatassakhibhiḥ priyavādibhiḥ ।
gōṣṭhīhāsyāni kurvadbhirna prāhṛṣyata rāghavaḥ ॥
Those pleasing words and conversations of his friends
could not make that Mahatma Rāghava any cheerful.
2.69.6 தமப்ரவீத்ப்ரியஸகோ பரதம் ஸகிபிர்வ்ருதம் ।
ஸுஹ்ருத்பி: பர்யுபாஸீந: கிம் ஸகே! நாநுமோதஸே ॥
tamabravītpriyasakhō bharataṃ sakhibhirvṛtam ।
suhṛdbhiḥ paryupāsīnaḥ kiṃ sakhē! nānumōdasē ॥
One of the dearest friends asked
Bharata who was in the midst of all of his friends:
“What is the reason for you not being happy,
even though you are surrounded by all your friends?”
2.69.7 ஏவம் ப்ருவாணம் ஸுஹ்ருதம் பரத: ப்ரத்யுவாச ஹ ।
ஸ்ருணு த்வம் யந்நிமித்தம் மே தைந்யமேததுபாகதம் ॥
ēvaṃ bruvāṇaṃ suhṛdaṃ bharataḥ pratyuvāca ha ।
ṡruṇu tvaṃ yannimittaṃ mē dainyamētadupāgatam ॥
To that friend who asked thus,
Bharata replied, “Listen, I will tell
you why I am feeling so depressed!”
2.69.8 ஸ்வப்நே பிதரமத்ராக்ஷம் மலிநம் முக்த மூர்தஜம் ।
பதந்தமத்ரிஸிகராத்கலுஷே கோமயஹ்ரதே ॥
svapnē pitaramadrākṣaṃ malinaṃ mukta mūrdhajam ।
patantamadriṡikharātkaluṣē gōmayahradē ॥
In my dream, I saw my father, dirty,
and with his hair disheveled,
falling from the top of a mountain
into a turbid pool full of cow dung !
2.69.9 ப்லவமாநஸ்ச மே த்ருஷ்டஸ்ஸ தஸ்மிந்கோமயஹ்ரதே ।
பிபந்நஞ்ஜலிநா தைலம் ஹஸந்நபி முஹுர்முஹு: ॥
plavamānaṡca mē dṛṣṭassa tasmingōmayahradē ।
pibannañjalinā tailaṃ hasannapi muhurmuhuḥ ॥
I saw him floating in that pool of cow dung
and drinking oil from his cupped hands and laughing fitfully.
2.69.10 ததஸ்திலோதநம் புக்த்வா புந: புநரதஸ்ஸிரா: ।
தைலேநாப்யக்தஸர்வாங்க: தைலமேவாந்வகாஹத ॥
tatastilōdanam bhuktvā punaḥ punaradhaṡṡirāḥ ।
tailēnābhyaktasarvāṅgaḥ tailamēvānvagāhata ॥
Then, eating rice mixed with sesame seeds,
he, with his head hanging down and
his body all smeared with oil,
dived again and again into a bath of oil.
2.69.11-13 ஸ்வப்நேऽபி ஸாகரம் ஸுஷ்கம் சந்த்ரம் ச பதிதம் புவி।
உபருத்தாம் ச ஜகதீம் தமஸேவ ஸமாவ்ருதாம் ॥
ஔபவாஹ்யஸ்ய நாகஸ்ய விஷாணம் ஸகலீக்ருதம் ।
ஸஹஸாசாபி ஸம்ஸாந்தம் ஜ்வலிதம் ஜாதவேதஸம் ॥
அவதீர்ணாம் ச ப்ருதிவீம் ஸுஷ்காம்ஸ்ச விவிதாந் த்ருமாந் ।
அஹம் பஸ்யாமி வித்வஸ்தாந் ஸதூமாம்ஸ்சாபி பர்வதாந் ॥
svapnē'pi sāgaraṃ ṡuṣkaṃ candraṃ ca patitaṃ bhuvi।
uparuddhāṃ ca jagatīṃ tamasēva samāvṛtām ॥
aupavāhyasya nāgasya viṣāṇaṃ ṡakalīkṛtam ।
sahasācāpi saṃṡāntaṃ jvalitaṃ jātavēdasam ॥
avatīrṇāṃ ca pṛthivīṃ ṡuṣkāṃṡca vividhān drumān ।
ahaṃ paṡyāmi vidhvastān sadhūmāṃṡcāpi parvatān ॥
Also, in the dream, I saw the ocean dried up,
the moon fallen on earth and
the world obscured as if covered by darkness.
I saw the tusk of the elephant
that the king rides on, broken into pieces.
I saw a blazing fire go out suddenly
and the earth shattered, and
different kinds of trees dried up,
and mountains crumbled, with smoke rising from them.
2.69.14 பீடே கார்ஷ்ணாயஸே சைநம் நிஷண்ணம் க்ருஷ்ணவாஸஸம் ।
ப்ரஹஸந்தி ஸ்ம ராஜாநம் ப்ரமதா: க்ருஷ்ணபிங்கலா: ॥
pīṭhē kārṣṇāyasē cainaṃ niṣaṇṇaṃ kṛṣṇavāsasam ।
prahasanti sma rājānaṃ pramadāḥ kṛṣṇapiṅgalāḥ ॥
Women, black and red in complexion,
were laughing at the king who sat
on an iron seat covered with a black cloth.
2.69.15 த்வரமாணஸ்ச தர்மாத்மா ரக்தமால்யாநுலேபந: ।
ரதேந கரயுக்தேந ப்ரயாதோ தக்ஷிணாமுக: ॥
tvaramāṇaṡca dharmātmā raktamālyānulēpanaḥ ।
rathēna kharayuktēna prayātō dakṣiṇāmukhaḥ ॥
That Dharmātma, wearing red garlands
and bedaubed with red paste,
went southbound in a chariot yoked with donkeys.
2.69.16 ப்ரஹஸந்தீவ ராஜாநம் ப்ரமதா ரக்தவாஸிநீ ।
ப்ரகர்ஷந்தீ மயா த்ருஷ்டா ராக்ஷஸீ விக்ருதாநநா ॥
prahasantīva rājānaṃ pramadā raktavāsinī ।
prakarṣantī mayā dṛṣṭā rākṣasī vikṛtānanā ॥
I saw a Rākshasa woman with an ugly face clad in red
seem to be laughing at the king and dragging him along!
2.69.17 ஏவமேதந்மயா த்ருஷ்டமிமாம் ராத்ரிம் பயாவஹம் ।
அஹம் ராமோऽதவா ராஜா லக்ஷ்மணோ வா மரிஷ்யதி ॥
ēvamētanmayā dṛṣṭamimāṃ rātriṃ bhayāvaham ।
ahaṃ rāmō'thavā rājā lakṣmaṇō vā mariṣyati ॥
This is what I saw on this dreadful night.
Either I or Rāma, or the king or Lakshmaṇa, is going to die.
2.69.18 நரோ யாநேந யஸ்ஸ்வப்நே கர யுக்தேந யாதி ஹி ।
அசிராத்தஸ்ய தூமாக்ரம் சிதாயாம் ஸம்ப்ரத்ருஸ்யதே ॥
narō yānēna yassvapnē khara yuktēna yāti hi ।
acirāttasya dhūmāgraṃ citāyāṃ sampradṛṡyatē ॥
If anyone is seen in a dream
riding a chariot drawn by donkeys,
smoke rising from his funeral pyre
also will be seen, not before too long.
2.69.19 ஏதந்நிமித்தம் தீநோऽஹம் தந்நவ: ப்ரதிபூஜயே ।
ஸுஷ்யதீவ ச மே கண்ட: ந ஸ்வஸ்தமிவ மே மந: ॥
ētannimittaṃ dīnō'haṃ tannavaḥ pratipūjayē ।
ṡuṣyatīva ca mē kaṇṭhaḥ na svasthamiva mē manaḥ ॥
This is why I feel dispirited
and am unable to respond to you in kind.
My throat feels dry and
my mind feels unsettled.
2.69.20 ந பஸ்யாமி பயஸ்தாநம் பயம் சைவோபதாரயே
ப்ரஷ்டஸ்ச ஸ்வரயோகோ மே சாயா சோபஹதா மம ।
ஜுகுப்ஸந்நிவ சாऽத்மாநம் ந பஸ்யமி ச காரணம் ॥
na paṡyāmi bhayasthānaṃ bhayaṃ caivōpadhārayē
bhraṣṭaṡca svarayōgō mē chāyā cōpahatā mama ।
jugupsanniva cā'tmānaṃ na paṡyami ca kāraṇam ॥
I do not see a reason for fear; yet, I feel terrified.
My voice is subdued and my glow has taken a beating.
I feel disgusted about myself, but I cannot see a reason why.
2.69.21 இமாம் ச துஸ்ஸ்வப்நகதிம் நிஸாம்யதா-
மநேகரூபாமவிதர்கிதாம் புரா ।
பயம் மஹத்தத்த்ருதயாந்நயாதி மே
விசிந்த்ய ராஜாநமசிந்ததர்ஸநம் ॥
imāṃ ca dussvapnagatiṃ niṡāmyatā-
manēkarūpāmavitarkitāṃ purā ।
bhayaṃ mahattaddhṛdayānnayāti mē
vicintya rājānamacintadarṡanam ॥
After seeing the torrent of these strange dreams
which could never have even been imagined before,
the great fear that has taken possession of
my heart will not go away,
as I keep brooding over the sight of the king
in such an inconceivable form!
இத்யார்ஷே ஸ்ரீமத்ராமாயணே வால்மீகீயே ஆதிகாவ்யே
அயோத்யாகாண்டே ஏகோநஸப்ததிதமஸ்ஸர்க: ॥
ityārṣē ṡrīmadrāmāyaṇē vālmīkīyē ādikāvyē
ayōdhyākāṇḍē ēkōnasaptatitamassargaḥ ॥
Thus concludes the sixty ninth Sarga
in Ayōdhyā Kāṇḍa of the glorious Rāmāyaṇa,
the first ever poem of humankind,
composed by Vālmeeki.
Ayodhya Kaanda - Sarga 69
In the previous Sarga, the messengers, after many days of travel from Ayōdhyā, reach the city of Girivraja by night fall.
The same night Bharata sees a torrent of strange dreams in which he finds Daṡaratha in an inconceivable form, such as falling from the top of a mountain into a filthy hole of cow dung and riding in a chariot drawn by donkeys. He sees many other inconceivable scenes such as the moon falling on the earth and oceans drying up.
He feels worried that the dreams might be an omen for the death of Rāma, Lakshmaṇa, the King, or his own self. He feels frightened and at a loss to fathom the source of such a gripping fear.
He shares the details of the dreams and the fear that overtook him, with his friends, who tried to cheer him up, upon seeing him depressed.
2.69.1 யாமேவ ராத்ரிம் தே தூதா: ப்ரவிஸந்தி ஸ்ம தாம் புரீம் ।
பரதேநாபி தாம் ராத்ரிம் ஸ்வப்நோ த்ருஷ்டோऽயமப்ரிய: ॥
yāmēva rātriṃ tē dūtāḥ praviṡanti sma tāṃ purīm ।
bharatēnāpi tāṃ rātriṃ svapnō dṛṣṭō'yamapriyaḥ ॥
Bharata had an unpleasant dream
on the same night in which the
messengers entered the city.
2.69.2 வ்யுஷ்டாமேவ து தாம் ராத்ரிம் த்ருஷ்ட்வா தம் ஸ்வப்நமப்ரியம் ।
புத்ரோ ராஜாதிராஜஸ்ய ஸுப்ருஸம் பர்யதப்யத ॥
vyuṣṭāmēva tu tāṃ rātriṃ dṛṣṭvā taṃ svapnamapriyam ।
putrō rājādhirājasya subhṛṡaṃ paryatapyata ॥
The next morning, the son of the king of kings
became extremely worried about those unpleasant dreams.
2.69.3 தப்யமாநம் ஸமாஜ்ஞாய வயஸ்யா: ப்ரியவாதிந: ।
ஆயாஸம் ஹி விநேஷ்யந்தஸ்ஸபாயாம் சக்ரிரே கதா: ॥
tapyamānaṃ samājñāya vayasyāḥ priyavādinaḥ ।
āyāsaṃ hi vinēṣyantassabhāyāṃ cakrirē kathāḥ ॥
His friends, who always spoke endearingly,
noticed that he was worried and tried to
engage him in a conversation in the assembly
to cheer him up.
2.69.4 வாதயந்தி ததா ஸாந்திம் லாஸயந்த்யபி சாபரே ।
நாடகாந்யபரே ப்ராஹுர்ஹாஸ்யாநி விவிதாநி ச ॥
vādayanti tathā ṡāntiṃ lāsayantyapi cāparē ।
nāṭakānyaparē prāhurhāsyāni vividhāni ca ॥
To help him gain normalcy,
some played on instruments,
some enacted dramatic scenes, and
some told various kinds of jokes.
2.69.5 ஸ தைர்மஹாத்மா பரதஸ்ஸகிபி: ப்ரியவாதிபி: ।
கோஷ்டீஹாஸ்யாநி குர்வத்பிர்ந ப்ராஹ்ருஷ்யத ராகவ: ॥
sa tairmahātmā bharatassakhibhiḥ priyavādibhiḥ ।
gōṣṭhīhāsyāni kurvadbhirna prāhṛṣyata rāghavaḥ ॥
Those pleasing words and conversations of his friends
could not make that Mahatma Rāghava any cheerful.
2.69.6 தமப்ரவீத்ப்ரியஸகோ பரதம் ஸகிபிர்வ்ருதம் ।
ஸுஹ்ருத்பி: பர்யுபாஸீந: கிம் ஸகே! நாநுமோதஸே ॥
tamabravītpriyasakhō bharataṃ sakhibhirvṛtam ।
suhṛdbhiḥ paryupāsīnaḥ kiṃ sakhē! nānumōdasē ॥
One of the dearest friends asked
Bharata who was in the midst of all of his friends:
“What is the reason for you not being happy,
even though you are surrounded by all your friends?”
2.69.7 ஏவம் ப்ருவாணம் ஸுஹ்ருதம் பரத: ப்ரத்யுவாச ஹ ।
ஸ்ருணு த்வம் யந்நிமித்தம் மே தைந்யமேததுபாகதம் ॥
ēvaṃ bruvāṇaṃ suhṛdaṃ bharataḥ pratyuvāca ha ।
ṡruṇu tvaṃ yannimittaṃ mē dainyamētadupāgatam ॥
To that friend who asked thus,
Bharata replied, “Listen, I will tell
you why I am feeling so depressed!”
2.69.8 ஸ்வப்நே பிதரமத்ராக்ஷம் மலிநம் முக்த மூர்தஜம் ।
பதந்தமத்ரிஸிகராத்கலுஷே கோமயஹ்ரதே ॥
svapnē pitaramadrākṣaṃ malinaṃ mukta mūrdhajam ।
patantamadriṡikharātkaluṣē gōmayahradē ॥
In my dream, I saw my father, dirty,
and with his hair disheveled,
falling from the top of a mountain
into a turbid pool full of cow dung !
2.69.9 ப்லவமாநஸ்ச மே த்ருஷ்டஸ்ஸ தஸ்மிந்கோமயஹ்ரதே ।
பிபந்நஞ்ஜலிநா தைலம் ஹஸந்நபி முஹுர்முஹு: ॥
plavamānaṡca mē dṛṣṭassa tasmingōmayahradē ।
pibannañjalinā tailaṃ hasannapi muhurmuhuḥ ॥
I saw him floating in that pool of cow dung
and drinking oil from his cupped hands and laughing fitfully.
2.69.10 ததஸ்திலோதநம் புக்த்வா புந: புநரதஸ்ஸிரா: ।
தைலேநாப்யக்தஸர்வாங்க: தைலமேவாந்வகாஹத ॥
tatastilōdanam bhuktvā punaḥ punaradhaṡṡirāḥ ।
tailēnābhyaktasarvāṅgaḥ tailamēvānvagāhata ॥
Then, eating rice mixed with sesame seeds,
he, with his head hanging down and
his body all smeared with oil,
dived again and again into a bath of oil.
2.69.11-13 ஸ்வப்நேऽபி ஸாகரம் ஸுஷ்கம் சந்த்ரம் ச பதிதம் புவி।
உபருத்தாம் ச ஜகதீம் தமஸேவ ஸமாவ்ருதாம் ॥
ஔபவாஹ்யஸ்ய நாகஸ்ய விஷாணம் ஸகலீக்ருதம் ।
ஸஹஸாசாபி ஸம்ஸாந்தம் ஜ்வலிதம் ஜாதவேதஸம் ॥
அவதீர்ணாம் ச ப்ருதிவீம் ஸுஷ்காம்ஸ்ச விவிதாந் த்ருமாந் ।
அஹம் பஸ்யாமி வித்வஸ்தாந் ஸதூமாம்ஸ்சாபி பர்வதாந் ॥
svapnē'pi sāgaraṃ ṡuṣkaṃ candraṃ ca patitaṃ bhuvi।
uparuddhāṃ ca jagatīṃ tamasēva samāvṛtām ॥
aupavāhyasya nāgasya viṣāṇaṃ ṡakalīkṛtam ।
sahasācāpi saṃṡāntaṃ jvalitaṃ jātavēdasam ॥
avatīrṇāṃ ca pṛthivīṃ ṡuṣkāṃṡca vividhān drumān ।
ahaṃ paṡyāmi vidhvastān sadhūmāṃṡcāpi parvatān ॥
Also, in the dream, I saw the ocean dried up,
the moon fallen on earth and
the world obscured as if covered by darkness.
I saw the tusk of the elephant
that the king rides on, broken into pieces.
I saw a blazing fire go out suddenly
and the earth shattered, and
different kinds of trees dried up,
and mountains crumbled, with smoke rising from them.
2.69.14 பீடே கார்ஷ்ணாயஸே சைநம் நிஷண்ணம் க்ருஷ்ணவாஸஸம் ।
ப்ரஹஸந்தி ஸ்ம ராஜாநம் ப்ரமதா: க்ருஷ்ணபிங்கலா: ॥
pīṭhē kārṣṇāyasē cainaṃ niṣaṇṇaṃ kṛṣṇavāsasam ।
prahasanti sma rājānaṃ pramadāḥ kṛṣṇapiṅgalāḥ ॥
Women, black and red in complexion,
were laughing at the king who sat
on an iron seat covered with a black cloth.
2.69.15 த்வரமாணஸ்ச தர்மாத்மா ரக்தமால்யாநுலேபந: ।
ரதேந கரயுக்தேந ப்ரயாதோ தக்ஷிணாமுக: ॥
tvaramāṇaṡca dharmātmā raktamālyānulēpanaḥ ।
rathēna kharayuktēna prayātō dakṣiṇāmukhaḥ ॥
That Dharmātma, wearing red garlands
and bedaubed with red paste,
went southbound in a chariot yoked with donkeys.
2.69.16 ப்ரஹஸந்தீவ ராஜாநம் ப்ரமதா ரக்தவாஸிநீ ।
ப்ரகர்ஷந்தீ மயா த்ருஷ்டா ராக்ஷஸீ விக்ருதாநநா ॥
prahasantīva rājānaṃ pramadā raktavāsinī ।
prakarṣantī mayā dṛṣṭā rākṣasī vikṛtānanā ॥
I saw a Rākshasa woman with an ugly face clad in red
seem to be laughing at the king and dragging him along!
2.69.17 ஏவமேதந்மயா த்ருஷ்டமிமாம் ராத்ரிம் பயாவஹம் ।
அஹம் ராமோऽதவா ராஜா லக்ஷ்மணோ வா மரிஷ்யதி ॥
ēvamētanmayā dṛṣṭamimāṃ rātriṃ bhayāvaham ।
ahaṃ rāmō'thavā rājā lakṣmaṇō vā mariṣyati ॥
This is what I saw on this dreadful night.
Either I or Rāma, or the king or Lakshmaṇa, is going to die.
2.69.18 நரோ யாநேந யஸ்ஸ்வப்நே கர யுக்தேந யாதி ஹி ।
அசிராத்தஸ்ய தூமாக்ரம் சிதாயாம் ஸம்ப்ரத்ருஸ்யதே ॥
narō yānēna yassvapnē khara yuktēna yāti hi ।
acirāttasya dhūmāgraṃ citāyāṃ sampradṛṡyatē ॥
If anyone is seen in a dream
riding a chariot drawn by donkeys,
smoke rising from his funeral pyre
also will be seen, not before too long.
2.69.19 ஏதந்நிமித்தம் தீநோऽஹம் தந்நவ: ப்ரதிபூஜயே ।
ஸுஷ்யதீவ ச மே கண்ட: ந ஸ்வஸ்தமிவ மே மந: ॥
ētannimittaṃ dīnō'haṃ tannavaḥ pratipūjayē ।
ṡuṣyatīva ca mē kaṇṭhaḥ na svasthamiva mē manaḥ ॥
This is why I feel dispirited
and am unable to respond to you in kind.
My throat feels dry and
my mind feels unsettled.
2.69.20 ந பஸ்யாமி பயஸ்தாநம் பயம் சைவோபதாரயே
ப்ரஷ்டஸ்ச ஸ்வரயோகோ மே சாயா சோபஹதா மம ।
ஜுகுப்ஸந்நிவ சாऽத்மாநம் ந பஸ்யமி ச காரணம் ॥
na paṡyāmi bhayasthānaṃ bhayaṃ caivōpadhārayē
bhraṣṭaṡca svarayōgō mē chāyā cōpahatā mama ।
jugupsanniva cā'tmānaṃ na paṡyami ca kāraṇam ॥
I do not see a reason for fear; yet, I feel terrified.
My voice is subdued and my glow has taken a beating.
I feel disgusted about myself, but I cannot see a reason why.
2.69.21 இமாம் ச துஸ்ஸ்வப்நகதிம் நிஸாம்யதா-
மநேகரூபாமவிதர்கிதாம் புரா ।
பயம் மஹத்தத்த்ருதயாந்நயாதி மே
விசிந்த்ய ராஜாநமசிந்ததர்ஸநம் ॥
imāṃ ca dussvapnagatiṃ niṡāmyatā-
manēkarūpāmavitarkitāṃ purā ।
bhayaṃ mahattaddhṛdayānnayāti mē
vicintya rājānamacintadarṡanam ॥
After seeing the torrent of these strange dreams
which could never have even been imagined before,
the great fear that has taken possession of
my heart will not go away,
as I keep brooding over the sight of the king
in such an inconceivable form!
இத்யார்ஷே ஸ்ரீமத்ராமாயணே வால்மீகீயே ஆதிகாவ்யே
அயோத்யாகாண்டே ஏகோநஸப்ததிதமஸ்ஸர்க: ॥
ityārṣē ṡrīmadrāmāyaṇē vālmīkīyē ādikāvyē
ayōdhyākāṇḍē ēkōnasaptatitamassargaḥ ॥
Thus concludes the sixty ninth Sarga
in Ayōdhyā Kāṇḍa of the glorious Rāmāyaṇa,
the first ever poem of humankind,
composed by Vālmeeki.