Tweet
Ayodhya Kaanda - Sarga 8
In this Sarga, Manthara reproves Kaikēyee for being so innocently joyful about Rāma’s consecration. She paints a scary and gloomy picture of Bharata’s future, should Rāma become the king.
2.8.1 மந்தரா த்வப்யஸூயைநாமுத்ஸ்ருஜ்யாபரணம் ச தத் ।
உவாசேதம் ததோ வாக்யம் கோபது:கஸமந்விதா ॥
mantharā tvabhyasūyaināmutsṛjyābharaṇaṃ ca tat ।
uvācēdaṃ tatō vākyaṃ kōpaduḥkhasamanvitā ॥
But, Manthara reproved her sharply.
She threw away the ornament and spoke in anger and grief:
2.8.2 ஹர்ஷம் கிமிதமஸ்தாநே க்ருதவத்யஸி பாலிஸே! ।
ஸோகஸாகரமத்யஸ்தமாத்மாநம் நாவபுத்யஸே ॥
harṣaṃ kimidamasthānē kṛtavatyasi bāliṡē! ।
ṡōkasāgaramadhyasthamātmānaṃ nāvabudhyasē ॥
Why this unseasonable joy, silly woman?
Little are you realizing that you are
in the midst of ocean of sorrow!
2.8.3 மநஸா ப்ரஹஸாமி த்வாம் தேவி! து:கார்திதா ஸதீ ।
யச்சோசிதவ்யே ஹ்ருஷ்டாऽஸி ப்ராப்யேதம் வ்யஸநம் மஹத் ॥
manasā prahasāmi tvāṃ dēvi! duḥkhārditā satī ।
yacchōcitavyē hṛṣṭā'si prāpyēdaṃ vyasanaṃ mahat ॥
Harrowed by grief, I can only laugh in wonder at you, my lady,
seeing you rejoice in this great misfortune,
when you should be weeping!
2.8.4 ஸோசாமி துர்மதித்வம் தே கா ஹி ப்ராஜ்ஞா ப்ரஹர்ஷயேத் ।
அரேஸ்ஸபத்நீபுத்ரஸ்ய வ்ருத்திம் ம்ருத்யோரிவாகதாம் ॥
ṡōcāmi durmatitvaṃ tē kā hi prājñā praharṣayēt ।
arēssapatnīputrasya vṛddhiṃ mṛtyōrivāgatām ॥
I can only lament your perversity.
Which sensible woman would rejoice over
the advance of a stepson, an enemy,
that is approaching like death!
2.8.5 பரதாதேவ ராமஸ்ய ராஜ்யஸாதாரணாத்பயம் ।
தத்விசிந்த்ய விஷண்ணாऽஸ்மி பயம் பீதாऽத்தி ஜாயதே ॥
bharatādēva rāmasya rājyasādhāraṇādbhayam ।
tadvicintya viṣaṇṇā'smi bhayaṃ bhītā'ddhi jāyatē ॥
Rāma has reason to fear Bharata
since he has an equal claim to the throne.
A man that is gripped by fear, is to be feared.
It is this thought that distresses me.
2.8.6 லக்ஷ்மணோ ஹி மஹேஷ்வாஸோ ராமம் ஸர்வாத்மநா கத: ।
ஸத்ருக்நஸ்சாபி பரதம் காகுத்ஸ்தம் லக்ஷ்மணோ யதா ॥
lakṣmaṇō hi mahēṣvāsō rāmaṃ sarvātmanā gataḥ ।
ṡatrughnaṡcāpi bharataṃ kākutsthaṃ lakṣmaṇō yathā ॥
Lakshmaṇa, who wields the great bow,
is devoted to Rāma with all his soul.
Ṡatrughna is devoted to Bharata as
Lakshmaṇa is to the prince of Kākutstha lineage!
2.8.7 ப்ரத்யாஸந்நக்ரமேணாபி பரதஸ்யைவ பாமிநி! ।
ராஜ்யக்ரமோ விப்ரக்ருஷ்டஸ்தயோஸ்தாவத்கநீயஸோ: ॥
pratyāsannakramēṇāpi bharatasyaiva bhāmini! ।
rājyakramō viprakṛṣṭastayōstāvatkanīyasōḥ ॥
Even according to the order of birth, my lady,
Bharata's claim to the succession is only next in order.
The claims of the younger two are even remote.
2.8.8 விதுஷ: க்ஷத்ரசாரித்ரே ப்ராஜ்ஞஸ்ய ப்ராப்தகாரிண: ।
பயாத்ப்ரவேபே ராமஸ்ய சிந்தயந்தீ தவாத்மஜம் ॥
viduṣaḥ kṣatracāritrē prājñasya prāptakāriṇaḥ ।
bhayātpravēpē rāmasya cintayantī tavātmajam ॥
I tremble to think of the danger to your son from Rāma,
who is knowledgeable, shrewd and knows
when and how to play the game of politics! Succession is never an easy one, is it? Succession puts two people who grew up together or collaborated together at odds with each other.
2.8.9 ஸுபகா கலு கௌஸல்யா யஸ்யா: புத்ரோऽபிஷேக்ஷ்யதே ।
யௌவராஜ்யேந மஹதா ஸ்வ: புஷ்யேண த்விஜோத்தமை: ॥
subhagā khalu kausalyā yasyāḥ putrō'bhiṣēkṣyatē ।
yauvarājyēna mahatā ṡvaḥ puṣyēṇa dvijōttamaiḥ ॥
Fortunate, indeed, is Kousalyā, whose son
will be consecrated as the mighty crown prince
by the eminent Brāhmaṇas tomorrow when
the moon is in the constellation of Pushya!
2.8.10 ப்ராப்தாம் ஸுமஹதீம் ப்ரீதிம் ப்ரதீதாம் தாம் ஹதத்விஷம் ।
உபஸ்தாஸ்யஸி கௌஸல்யாம் தாஸீவத்த்வம் க்ருதாஞ்ஜலி: ॥
prāptāṃ sumahatīṃ prītiṃ pratītāṃ tāṃ hatadviṣam ।
upasthāsyasi kausalyāṃ dāsīvattvaṃ kṛtāñjaliḥ ॥
You will wait with cupped hands like a servant,
on her, who would be extremely joyous and full of glory,
having her rivals struck completely!
2.8.11 ஏவம் சேத்த்வம் ஸஹாஸ்மாபிஸ்தஸ்யா: ப்ரேஷ்யா பவிஷ்யஸி ।
புத்ரஸ்ச தவ ராமஸ்ய ப்ரேஷ்யபாவம் கமிஷ்யதி ॥
ēvaṃ cēttvaṃ sahāsmābhistasyāḥ prēṣyā bhaviṣyasi ।
putraṡca tava rāmasya prēṣyabhāvaṃ gamiṣyati ॥
If that happens, you will be at her beck and call along with us,
and your son will be reduced to Rāma’s errand-boy.
2.8.12 ஹ்ருஷ்டா: கலு பவிஷ்யந்தி ராமஸ்ய பரமாஸ்ஸ்த்ரிய: ।
அப்ரஹ்ருஷ்டா பவிஷ்யந்தி ஸ்நுஷாஸ்தே பரதக்ஷயே ॥
hṛṣṭāḥ khalu bhaviṣyanti rāmasya paramāsstriyaḥ ।
aprahṛṣṭā bhaviṣyanti snuṣāstē bharatakṣayē ॥
Rāma’s womenfolk will rejoice, while
your daughters-in-law will become strangers to happiness,
with the downfall of Bharata.
2.8.13 தாம் த்ருஷ்ட்வா பரமப்ரீதாம் ப்ருவந்தீம் மந்தராம் தத: ।
ராமஸ்யைவ குணாந்தேவீ கைகேயீ ப்ரஸஸம்ஸ ஹ ॥
tāṃ dṛṣṭvā paramaprītāṃ bruvantīṃ mantharāṃ tataḥ ।
rāmasyaiva guṇāndēvī kaikēyī praṡaṡaṃsa ha ॥
To that Manthara who spoke very unhappily thus,
the lady Kaikēyee insisted on Rāma’s merits, praising him.
2.8.14 தர்மஜ்ஞோ குருபிர்தாந்த: க்ருதஜ்ஞஸ்ஸத்யவாக்சுசி: ।
ராமோ ராஜ்ஞ ஸ்ஸுதோ ஜ்யேஷ்டோ யௌவராஜ்யமதோऽர்ஹதி ॥
dharmajñō gurubhirdāntaḥ kṛtajñassatyavākchuciḥ ।
rāmō rājña ssutō jyēṣṭhō yauvarājyamatō'rhati ॥
Rāma is the eldest son of the king.
He is well disciplined by elders. He knows Dharma.
He has a great sense of gratitude, bound by truth and honesty.
He certainly deserves to be the crown prince.
2.8.15 ப்ராதऽந்ப்ருத்யாம்ஸ்ச தீர்காயு: பித்ருவத்பாலயிஷ்யதி ।
ஸந்தப்ஸ்யஸே கதம் குப்ஜே! ஸ்ருத்வா ராமாபிஷேசநம் ॥
bhrāta'nbhṛtyāṃṡca dīrghāyuḥ pitṛvatpālayiṣyati ।
santapsyasē kathaṃ kubjē! ṡrutvā rāmābhiṣēcanam ॥
Rāma, blessed with long life, will protect
all his brothers and dependents, like a father.
O humpback, why then, are you sad at
the news of Rāma’s consecration?
2.8.16 பரதஸ்சாபி ராமஸ்ய த்ருவம் வர்ஷஸதாத்பரம் ।
பித்ருபைதாமஹம் ராஜ்யமவாப்தா புருஷர்ஷப: ॥
bharataṡcāpi rāmasya dhruvaṃ varṣaṡatātparam ।
pitṛpaitāmahaṃ rājyamavāptā puruṣarṣabhaḥ ॥
Hundred years after Rāma’s rule,
Bharata, the best of men, also will certainty get
the kingdom that has come down from the ancestors.
2.8.17 ஸா த்வமப்யுதயே ப்ராப்தே வர்தமாநே ச மந்தரே! ।
பவிஷ்யதி ச கல்யாணே கிமர்தம் பரிதப்யஸே ॥
sā tvamabhyudayē prāptē vartamānē ca mantharē! ।
bhaviṣyati ca kalyāṇē kimarthaṃ paritapyasē ॥
We have been blessed with prosperity all along and
it is, thus, going to continue into the future.
Why are you so worried?
2.8.18 யதா மே பரதோ மாந்யஸ்ததா பூயோऽபி ராகவ: ।
கௌஸல்யாதோऽதிரிக்தம் ச ஸோऽநுஸுஸ்ரூஷதே ஹி மாம் ॥
yathā mē bharatō mānyastathā bhūyō'pi rāghavaḥ ।
kausalyātō'tiriktaṃ ca sō'nuṡuṡrūṣatē hi mām ॥
I hold Rāghava in high esteem,
even more so than I do Bharata.
Similarly, Rāma takes care of me,
even more so than he does Kousalyā.
2.8.19 ராஜ்யம் யதி ஹி ராமஸ்ய பரதஸ்யாபி தத்ததா ।
மந்யதே ஹி யதாத்மாநம் ததா ப்ராதऽஸ்ச ராகவ: ॥
rājyaṃ yadi hi rāmasya bharatasyāpi tattadā ।
manyatē hi yathātmānaṃ tathā bhrāta'ṡca rāghavaḥ ॥
The kingdom belonging to Rāma can be, as much,
considered to be the kingdom of Bharata,
for the prince of Raghu dynasty regards
his brothers just as he regards himself.
2.8.20 கைகேயீவசநம் ஸ்ருத்வா மந்தரா ப்ருஸது:கிதா ।
தீர்கமுஷ்ணம் ச விநிஸ்வஸ்ய கைகேயீமிதமப்ரவீத் ॥
kaikēyīvacanaṃ ṡrutvā mantharā bhṛṡaduḥkhitā ।
dīrghamuṣṇaṃ ca viniṡvasya kaikēyīmidamabravīt ॥
Hearing those words of Kaikēyee,
Manthara became even more sad.
Heaving a deep and burning sigh, she spoke to Kaikēyee:
2.8.21 அநர்ததர்ஸிநீ மௌர்க்யாந்நாத்மாநமவபுத்யஸே ।
ஸோகவ்யஸநவிஸ்தீர்ணே மஜ்ஜந்தீ து:கஸாகரே ॥
anarthadarṡinī maurkhyānnātmānamavabudhyasē ।
ṡōkavyasanavistīrṇē majjantī duḥkhasāgarē ॥
You are not able to look after your own interests
because of your stupidity. You are not realizing that
you are sinking into a ocean of misery
fraught with grief and peril.
2.8.22 பவிதா ராகவோ ராஜா ராகவஸ்யாநு யஸ்ஸுத: ।
ராஜவம்ஸாத்து கைகேயி பரத:பரிஹாஸ்யதே ॥
bhavitā rāghavō rājā rāghavasyānu yassutaḥ ।
rājavaṃṡāttu kaikēyi bharataḥparihāsyatē ॥
Once Rāghava becomes the king,
his son will take it over from him.
Bharata will, then, be removed
from the line of dynasty forever, O Kaikēyee!
2.8.23 ந ஹி ராஜ்ஞஸ்ஸுதா ஸ்ஸர்வே ராஜ்யே திஷ்டந்தி பாமிநி! ।
ஸ்தாப்யமாநேஷு ஸர்வேஷு ஸுமஹாநநயோ பவேத் ॥
na hi rājñassutā ssarvē rājyē tiṣṭhanti bhāmini! ।
sthāpyamānēṣu sarvēṣu sumahānanayō bhavēt ॥
Not all the sons of the king sit on the throne, lovely woman!
For, if all of them are on the throne, it will simply be a disaster.
2.8.24 தஸ்மாஜ்ஜ்யேஷ்டே ஹி கைகேயி ராஜ்யதந்த்ராணி பார்திவா: ।
ஸ்தாபயந்த்யநவத்யாங்கி குணவத்ஸ்விதரேஷ்வபி ॥
tasmājjyēṣṭhē hi kaikēyi rājyatantrāṇi pārthivāḥ ।
sthāpayantyanavadyāṅgi guṇavatsvitarēṣvapi ॥
Hence, O lovely figure, kings install either the eldest or
one of the other more qualified sons, in the kingdom.
2.8.25 அஸாவத்யந்தநிர்பக்நஸ்தவ புத்ரோ பவிஷ்யதி ।
அநாதவத்ஸுகேப்யஸ்ச ராஜவம்ஸாச்ச வத்ஸலே ॥
asāvatyantanirbhagnastava putrō bhaviṣyati ।
anāthavatsukhēbhyaṡca rājavaṃṡācca vatsalē ॥
And this son of yours, like an orphan, O loving mother,
will be cut off from the royal comforts and the dynasty forever!
2.8.26 ஸாऽஹம் த்வதர்தே ஸம்ப்ராப்தா த்வம் து மாம் நாவபுத்த்யஸே ।
ஸபத்நி வ்ருத்தௌ யா மே த்வம் ப்ரதேயம் தாதுமிச்சஸி ॥
sā'haṃ tvadarthē samprāptā tvaṃ tu māṃ nāvabuddhyasē ।
sapatni vṛddhau yā mē tvaṃ pradēyaṃ dātumicchasi ॥
You are not understanding that
I am here to further your interests.
Moreover, you want to give me a gift
on the advancement of your co-wife’s interests.
2.8.27 த்ருவம் து பரதம் ராம: ப்ராப்ய ராஜ்யமகண்டகம் ।
தேஸாந்தரம் வா நயிதா லோகாந்தரமதாऽபி வா ॥
dhruvaṃ tu bharataṃ rāmaḥ prāpya rājyamakaṇṭakam ।
dēṡāntaraṃ vā nayitā lōkāntaramathā'pi vā ॥
Once Rāma gains the full control of the kingdom,
with no further impediments left,
it is for certain that he would send Bharata
out of the kingdom or even out of the world!
2.8.28 பால ஏவ ஹி மாதுல்யம் பரதோ நாயிதஸ்த்வயா ।
ஸந்நிகர்ஷாச்ச ஸௌஹார்தம் ஜாயதே ஸ்தாவரேஷ்வபி ॥
bāla ēva hi mātulyaṃ bharatō nāyitastvayā ।
sannikarṣācca sauhārdaṃ jāyatē sthāvarēṣvapi ॥
You have sent way Bharata to his maternal uncle’s home
since when he was a child!
Affection towards even lifeless objects
develop only when they are in the proximity!
2.8.29 பரதஸ்யாப்யநுவஸஸ்ஸத்ருக்நோऽபி ஸமம் கத: ।
லக்ஷ்மணோ ஹி யதா ராமம் ததாऽஸௌ பரதம் கத: ॥
bharatasyāpyanuvaṡaṡṡatrughnō'pi samaṃ gataḥ ।
lakṣmaṇō hi yathā rāmaṃ tathā'sau bharataṃ gataḥ ॥
And Ṡatrughna, cleaving to Bharata, had gone along with him.
Just as Lakshmaṇa is attached to Rama, he is attached to Bharata.
2.8.30 ஸ்ரூயதே ஹி த்ரும: கஸ்சிச்சேத்தவ்யோ வநஜீவிபி: ।
ஸந்நிகர்ஷாதிஷீகாபிர்மோசித: பரமாத்பயாத் ॥
ṡrūyatē hi drumaḥ kaṡcicchēttavyō vanajīvibhiḥ ।
sannikarṣādiṣīkābhirmōcitaḥ paramādbhayāt ॥
It is said that a gigantic tree, which
would otherwise be targeted for cutting by forest dwellers,
is relieved of its ultimate fear
by the presence of spiky bushes around it.
2.8.31 கோப்தா ஹி ராமம் ஸௌமித்ரிர்லக்ஷ்மணம் சாபி ராகவ: ।
அஸ்விநோரிவ ஸௌப்ராத்ரம் தயோர்லோகேஷு விஸ்ருதம் ॥
gōptā hi rāmaṃ saumitrirlakṣmaṇaṃ cāpi rāghavaḥ ।
aṡvinōriva saubhrātraṃ tayōrlōkēṣu viṡrutam ॥
The son of Sumitrā surely protects Rāma
and Rāma also protects Lakshmaṇa.
Their brotherhood which is well known among the people
is like that of Ashwini twins.
2.8.32 தஸ்மாந்ந லக்ஷ்மணே ராம: பாபம் கிஞ்சித்கரிஷ்யதி ।
ராமஸ்து பரதே பாபம் குர்யாதிதி ந ஸம்ஸய: ॥
tasmānna lakṣmaṇē rāmaḥ pāpaṃ kiñcitkariṣyati ।
rāmastu bharatē pāpaṃ kuryāditi na saṃṡayaḥ ॥
Hence, Rāma will not do even a bit of harm to Lakshmaṇa.
But Rāma will harm Bharata, without a doubt.
2.8.33 தஸ்மாத்ராஜக்ருஹாதேவ வநம் கச்சது தே ஸுத: ।
ஏதத்தி ரோசதே மஹ்யம் ப்ருஸம் சாபி ஹிதம் தவ ॥
tasmādrājagṛhādēva vanaṃ gacchatu tē sutaḥ ।
ētaddhi rōcatē mahyaṃ bhṛṡaṃ cāpi hitaṃ tava ॥
Hence it is better your son goes to Vanas
right from that king’s palace!
That feels better to me and should also be the best for you!
2.8.34 ஏவம் தே ஜ்ஞாதிபக்ஷஸ்ய ஸ்ரேயஸ்சைவ பவிஷ்யதி ।
யதி சேத்பரதோ தர்மாத்பித்ர்யம் ராஜ்யமவாப்ஸ்யஸி ॥
ēvaṃ tē jñātipakṣasya ṡrēyaṡcaiva bhaviṣyati ।
yadi cēdbharatō dharmātpitryaṃ rājyamavāpsyasi ॥
The only way to secure your people’s welfare is
for Bharata to gain the kingdom of his father
in a righteous and proper manner.
2.8.35 ஸ தே ஸுகோசிதோ பாலோ ராமஸ்ய ஸஹஜோ ரிபு: ।
ஸம்ருத்தார்தஸ்ய நஷ்டார்தோ ஜீவிஷ்யதி கதம் வஸே ॥
sa tē sukhōcitō bālō rāmasya sahajō ripuḥ ।
samṛddhārthasya naṣṭārthō jīviṣyati kathaṃ vaṡē ॥
This young boy, who deserves all comforts,
is an intrinsic foe of Rāma.
How can someone whose dreams are shattered
can live under someone whose dreams are furthered!
2.8.36 அபித்ருதமிவாரண்யே ஸிம்ஹேந கஜயூதபம் ।
ப்ரச்சாத்யமாநம் ராமேண பரதம் த்ராதுமர்ஹஸி ॥
abhidrutamivāraṇyē siṃhēna gajayūthapam ।
pracchādyamānaṃ rāmēṇa bharataṃ trātumarhasi ॥
Bharata needs to be saved from Rāma
from being pounced upon like
a lead elephant that is being chased by a lion!
2.8.37 தர்பாந்நிராக்ருதா பூர்வம் த்வயா ஸௌபாக்யவத்தயா ।
ராமமாதா ஸபத்நீ தே கதம் வைரம் ந ஸாதயேத் ॥
darpānnirākṛtā pūrvaṃ tvayā saubhāgyavattayā ।
rāmamātā sapatnī tē kathaṃ vairaṃ na ṡātayēt ॥
You have slighted your co-wife earlier,
with the pride of receiving favors from your husband.
Why would the mother of Rāma refrain from taking revenge?
2.8.38 யதா ஹி ராம: ப்ருதிவீமவாப்ஸ்யதி
ப்ரபூதரத்நாகரஸைலபத்தநாம் ।
ததா கமிஷ்யஸ்யஸுபம் பராபவம்
ஸஹைவ தீநா பரதேந பாமிநி! ॥
yadā hi rāmaḥ pṛthivīmavāpsyati
prabhūtaratnākaraṡailapattanām ।
tadā gamiṣyasyaṡubhaṃ parābhavaṃ
sahaiva dīnā bharatēna bhāmini! ॥
O! pitiable woman! The moment Rāma becomes the lord of
this earth with its oceans, mountains and towns,
everything inauspicious and insulting will
find its way to you and Bharata.
2.8.39 யதா ஹி ராம: ப்ருதிவீமவாப்ஸ்யதி
த்ருவம் ப்ரணஷ்டோ பரதோ பவிஷ்யதி ।
அதோ ஹி ஸஞ்சிந்தய ராஜ்யமாத்மஜே
பரஸ்ய சைவாத்ய விவாஸகாரணம் ॥
yadā hi rāmaḥ pṛthivīmavāpsyati
dhruvaṃ praṇaṣṭō bharatō bhaviṣyati ।
atō hi sañcintaya rājyamātmajē
parasya caivādya vivāsakāraṇam ॥
Bharata’s downfall is certain once Rāma gains the earth.
Hence think of a reason for gaining the kingdom for your son
and banishing, right away, the other’s son.
இத்யார்ஷே ஸ்ரீமத்ராமாயணே வால்மீகீயே ஆதிகாவ்யே
அயோத்யாகாண்டே அஷ்டமஸ்ஸர்க: ॥
ityārṣē ṡrīmadrāmāyaṇē vālmīkīyē ādikāvyē
ayōdhyākāṇḍē aṣṭamassargaḥ ॥
Thus concludes the eighth Sarga
in Ayōdhyā Kāṇḍa of the glorious Rāmāyaṇa,
the first ever poem of humankind,
composed by Vālmeeki.