Yuddha Kaanda - Sarga 83
In this Sarga, hearing the terrible din that arose from the clash of Vānaras and Rākshasas at the western gate, Rāma sends additional forces led by Jāmbavān to the assistance of Hanumān. Hanumān, who is already returning from the fray, meets them on the way and they all come back to Rāghava and report to him the slaying, supposedly, of Seetā. Rāma falls in a swoon hearing the news.
Lakshmaṇa, distraught with grief, gives vent to his frustration over Rāma giving up his kingdom in the first place, and courting Dharma in preference, which resulted in all that ensued, including the abduction of Seetā, and her (supposed) slaying.
6.83.1 அ
6.83.1 ஆ
6.83.1 இ
6.83.1 ஈ ராகவஸ்சாபி விபுலம்
தம் ராக்ஷஸவநௌகஸாம் ।
ஸ்ருத்வா ஸங்க்ராமநிர்கோஷம்
ஜாம்பவந்தமுவாச ஹ ॥
rāghavaṡcāpi vipulam
taṃ rākṣasavanaukasām ।
ṡrutvā saṅgrāmanirghōṣam
jāmbavantamuvāca ha ॥
Meanwhile, on hearing the huge din
that arose from the the fight between
those Rākshasas and Vana dwellers
Rāghava remarked to Jāmbavān:
6.83.2 அ
6.83.2 ஆ
6.83.2 இ
6.83.2 ஈ ஸௌம்ய நூநம் ஹநுமதா
க்ரியதே கர்ம துஷ்கரம் ।
ஸ்ரூயதே ஹி யதா பீம:
ஸுமஹாநாயுதஸ்வந: ॥
saumya nūnaṃ hanumatā
kriyatē karma duṣkaram ।
ṡrūyatē hi yathā bhīmaḥ
sumahānāyudhasvanaḥ ॥
Hanumān is certainly trying to accomplish
something that is quite impossible!
Listen to the frightful and huge din
raised by the clash of weapons, my dear!
6.83.3 அ
6.83.3 ஆ
6.83.3 இ
6.83.3 ஈ தத்கச்ச குரு ஸாஹாய்யம்
ஸ்வபலேநாபிஸம்வ்ருத: ।
க்ஷிப்ரம்ருக்ஷபதே தஸ்ய
கபிஸ்ரேஷ்டஸ்ய யுத்யத: ॥
tadgaccha kuru sāhāyyam
svabalēnābhisaṃvṛtaḥ ।
kṣipramṛkṣapatē tasya
kapiṡrēṣṭhasya yudhyataḥ ॥
Hence, go quickly with your forces,
O King of the bears, to assist
the great Vānara engaged in the fight!
6.83.4 அ
6.83.4 ஆ
6.83.4 இ
6.83.4 ஈ ருக்ஷாராஜஸ்ததோக்தஸ்து
ஸ்வேநாநீகேந ஸம்வ்ருத: ।
ஆகச்சத் பஸ்சிமம் த்வாரம்
ஹநுமாந் யத்ர வாநர: ॥
ṛkṣārājastathōktastu
svēnānīkēna saṃvṛtaḥ ।
āgacchat paṡcimaṃ dvāram
hanumān yatra vānaraḥ ॥
Saying 'surely!', the King of bears
headed, with his forces, towards the western gate
where Hanumān, the Vānara, was fighting.
6.83.5 அ
6.83.5 ஆ
6.83.5 இ
6.83.5 ஈ அதாயாந்தம் ஹநூமந்தம்
ததர்ஸர்க்ஷபதி: பதி ।
வாநரை: க்ருதஸங்க்ராமை:
ஸ்வஸத்பிரபிஸம்வ்ருதம் ॥
athāyāntaṃ hanūmantam
dadarṡarkṣapatiḥ pathi ।
vānaraiḥ kṛtasaṅgrāmaiḥ
ṡvasadbhirabhisaṃvṛtam ॥
Then the King of bears saw on the way
Hanumān returning with Vānaras around him,
having finished the fight, but heaving great sighs.
6.83.6 அ
6.83.6 ஆ
6.83.6 இ
6.83.6 ஈ த்ருஷ்ட்வா பதி ஹநூமாம்ஸ்ச
தத்ருக்ஷபலமுத்யதம் ।
நீலமேகநிபம் பீமம்
ஸந்நிவார்ய ந்யவர்தத ॥
dṛṣṭvā pathi hanūmāṃṡca
tadṛkṣabalamudyatam ।
nīlamēghanibhaṃ bhīmam
sannivārya nyavartata ॥
Hanumān stopped and turned back the
bear force that he saw on the way,
which was marching forth
looking like a formidable black cloud.
6.83.7 அ
6.83.7 ஆ
6.83.7 இ
6.83.7 ஈ ஸ தேந ஹரிஸைந்யேந
ஸந்நிகர்ஷம் மஹாயஸா: ।
ஸீக்ரமாகம்ய ராமாய
து:கிதோ வாக்யமப்ரவீத் ॥
sa tēna harisainyēna
sannikarṣaṃ mahāyaṡāḥ ।
ṡīghramāgamya rāmāya
duḥkhitō vākyamabravīt ॥
And he of great renown, along with the Vānara army,
reached the presence of Rāma quickly
and said these words, in grief:
6.83.8 அ
6.83.8 ஆ
6.83.8 இ
6.83.8 ஈ ஸமரே யுத்த்யமாநாநாம்
அஸ்மாகம் ப்ரேக்ஷதாம் புர: ।
ஜகாந ருததீம் ஸீதாம்
இந்த்ரஜித்ராவணாத்மஜ: ॥
samarē yuddhyamānānām
asmākaṃ prēkṣatāṃ puraḥ ।
jaghāna rudatīṃ sītām
indrajidrāvaṇātmajaḥ ॥
As we fought the battle,
Indrajit, the son of Rāvaṇa,
killed Seetā who was crying,
right in front of our eyes.
6.83.9 அ
6.83.9 ஆ
6.83.9 இ
6.83.9 ஈ உத்ப்ராந்தசித்தஸ்தாம் த்ருஷ்ட்வா
விஷண்ணோऽஹமரிந்தம ।
ததஹம் பவதோ வ்ருத்தம்
விஜ்ஞாபயிதுமாகத: ॥
udbhrāntacittastāṃ dṛṣṭvā
viṣaṇṇō'hamarindama ।
tadahaṃ bhavatō vṛttam
vijñāpayitumāgataḥ ॥
O subduer of foe! Seeing her (thus killed),
and with my mind in a complete shock,
I came here, quite woebegone,
to appraise you of this development.
6.83.10 அ
6.83.10 ஆ
6.83.10 இ
6.83.10 ஈ தஸ்ய தத்வசநம் ஸ்ருத்வா
ராகவ: ஸோகமூர்ச்சித: ।
நிபபாத ததா பூமௌ
சிந்நமூல இவ த்ரும: ॥
tasya tadvacanaṃ ṡrutvā
rāghavaḥ ṡōkamūrcchitaḥ ।
nipapāta tadā bhūmau
chinnamūla iva drumaḥ ॥
Hearing those words of his,
Rāghava, in grief, fell down
in a swoon on the ground,
like a tree cut at the base.
6.83.11 அ
6.83.11 ஆ
6.83.11 இ
6.83.11 ஈ தம் பூமௌ தேவஸங்காஸம்
பதிதம் ப்ரேக்ஷ்ய ராகவம் ।
அபிபேது: ஸமுத்பத்ய
ஸர்வத: கபிஸத்தமா: ॥
taṃ bhūmau dēvasaṅkāṡam
patitaṃ prēkṣya rāghavam ।
abhipētuḥ samutpatya
sarvataḥ kapisattamāḥ ॥
All the eminent Vānaras from every side
sprang up and gathered around Rāghava,
seeing him, an equal of Dēvas, fall on the ground.
6.83.12 அ
6.83.12 ஆ
6.83.12 இ
6.83.12 ஈ அஸிஞ்சந் ஸலிலைஸ்சைநம்
பத்மோத்பலஸுகந்திபி: ।
ப்ரதஹந்தமநாஸாத்யம்
ஸஹஸாऽக்நிமிவோச்சிகம் ॥
asiñcan salilaiṡcainam
padmōtpalasugandhibhiḥ ।
pradahantamanāsādyam
sahasā'gnimivōcchikham ॥
They sprinkled water that bore the
fragrance of lotus and lily all over him
whose body was unapproachable like a fire
that had burst suddenly into a blaze.
6.83.13 அ
6.83.13 ஆ
6.83.13 இ
6.83.13 ஈ தம் லக்ஷ்மணோऽத பாஹுப்யாம்
பரிஷ்வஜ்ய ஸுது:கித: ।
உவாச ராமமஸ்வஸ்தம்
வாக்யம் ஹேத்வர்தஸம்யுதம் ॥
taṃ lakṣmaṇō'tha bāhubhyām
pariṣvajya suduḥkhitaḥ ।
uvāca rāmamasvastham
vākyaṃ hētvarthasaṃyutam ॥
Sobbing uncontrollably, Lakshmaṇa took him
into his embrace with his hands.
Then he said these words to the distressed Rāma,
that were reasonable and made sense: Lakshmaṇa, since the beginning, was unhappy about the decision of Rāma to give up the kingdom. Now that the whole endeavor of finding Seetā has come to naught, with her supposedly killed, he finds his stance vindicated. He feels, at least for the moment, that it is wealth that drives everything, and adherence to Dharma does not get anyone anywhere. He says the same in so many words here, finding an occasion to vent the steam that has been cooking up inside him for long.
6.83.14 அ
6.83.14 ஆ
6.83.14 இ
6.83.14 ஈ ஸுபே வர்த்மநி திஷ்டந்தம்
த்வாமார்ய விஜிதேந்த்ரியம் ।
அநர்தேப்யோ ந ஸக்நோதி
த்ராதும் தர்மோ நிரர்தக: ॥
ṡubhē vartmani tiṣṭhantam
tvāmārya vijitēndriyam ।
anarthēbhyō na ṡaknōti
trātuṃ dharmō nirarthakaḥ ॥
The Dharma (which you adhered to) went for naught;
it is not able to save you,
the noble one, who mastered all the senses
and stayed on the path of righteousness,
from these adversities.
6.83.15 அ
6.83.15 ஆ
6.83.15 இ
6.83.15 ஈ பூதாநாம் ஸ்தாவராணாம் ச
ஜங்கமாநாம் ச தர்ஸநம் ।
யதாऽஸ்தி ந ததா தர்ம:
தேந நாஸ்தீதி மே மதி: ॥
bhūtānāṃ sthāvarāṇāṃ ca
jaṅgamānāṃ ca darṡanam ।
yathā'sti na tathā dharmaḥ
tēna nāstīti mē matiḥ ॥
Dharma is not real and cannot be seen
like the animate and inanimate objects can be,
and hence I do not think it exists.
6.83.16 அ
6.83.16 ஆ
6.83.16 இ
6.83.16 ஈ யதைவ ஸ்தாவரம் வ்யக்தம்
ஜங்கமம் ச ததாவிதம் ।
நாயமர்தஸ்ததா யுக்த:
த்வத்விதோ ந விபத்யதே ॥
yathaiva sthāvaraṃ vyaktam
jaṅgamaṃ ca tathāvidham ।
nāyamarthastathā yuktaḥ
tvadvidhō na vipadyatē ॥
This (Dharma) is not tangible
like the inanimate or animate;
for, if only so, one like you
should not suffer from adversities.
6.83.17 அ
6.83.17 ஆ
6.83.17 இ
6.83.17 ஈ யத்யதர்மோ பவேத்பூதோ
ராவணோ நரகம் வ்ரஜேத் ।
பவாம்ஸ்ச தர்மயுக்தோ வை
நைவம் வ்யஸநமாப்நுயாத் ॥
yadyadharmō bhavēdbhūtō
rāvaṇō narakaṃ vrajēt ।
bhavāṃṡca dharmayuktō vai
naivaṃ vyasanamāpnuyāt ॥
If Adharma exists for real,
Rāvaṇa should be in hell,
and you, who adhere to Dharma,
should not be afflicted by calamities.
6.83.18 அ
6.83.18 ஆ
6.83.18 இ
6.83.18 ஈ தஸ்ய ச வ்யஸநாபாவாத்
வ்யஸநம் ச கதே த்வயி ।
தர்மோ பவத்யதர்மஸ்ச
பரஸ்பரவிரோதிநௌ ॥
tasya ca vyasanābhāvād
vyasanaṃ ca gatē tvayi ।
dharmō bhavatyadharmaṡca
parasparavirōdhinau ॥
With no adversities affecting him,
and all adversities striking you,
Dharma seems to become Adharma,
though each one of them is supposedly
the diametrically opposite of the other.
6.83.19 அ
6.83.19 ஆ
6.83.19 இ
6.83.19 ஈ
6.83.20 அ
6.83.20 ஆ
6.83.20 இ
6.83.20 ஈ தர்மேணோபலபேத்தர்மம்
அதர்மம் சாப்யதர்மத: ।
யத்யதர்மேண யுஜ்யேயு:
ஏஷ்வதர்ம: ப்ரதிஷ்டித: ।
ந தர்மேண வியுஜ்யேரந்
அதர்மருசயோ ஜநா: ।
தர்மேண சரதாம் தர்மம்
சைஷாம் தர்மபலம் பவேத் ॥
dharmēṇōpalabhēddharmam
adharmaṃ cāpyadharmataḥ ।
yadyadharmēṇa yujyēyuḥ
ēṣvadharmaḥ pratiṣṭhitaḥ ।
na dharmēṇa viyujyēran
adharmarucayō janāḥ ।
dharmēṇa caratāṃ dharmam
caiṣāṃ dharmaphalaṃ bhavēt ॥
Does one following Dharma get the fruits of Dharma?
Does one following Adharma get the fruits of Adharma?
If only the ones sticking to Adharma
gets the fruits of Adharma,
and those with even an inclination for Adharma
does not get the fruits of Dharma,
people who genuinely follow Dharma
would beget the fruits of Dharma.
6.83.21 அ
6.83.21 ஆ
6.83.21 இ
6.83.21 ஈ யஸ்மாதர்தா விவர்தந்தே
யேஷ்வதர்ம: ப்ரதிஷ்டித: ।
க்லிஸ்யந்தே தர்மஸீலாஸ்ச
தஸ்மாதேதௌ நிரர்தகௌ ॥
yasmādarthā vivardhantē
yēṣvadharmaḥ pratiṣṭhitaḥ ।
kliṡyantē dharmaṡīlāṡca
tasmādētau nirarthakau ॥
But seeing those addicted to Adharma flourish,
and those who follow Dharma
undergo trials and tribulations,
it is futile even to talk about these two.
6.83.22 அ
6.83.22 ஆ
6.83.22 இ
6.83.22 ஈ வத்யந்தே புண்யகர்மாணோ
யத்யதர்மேண ராகவ ।
அதர்மேண ஹதோ தர்ம:
ஸ ஹத: கிம் கரிஷ்யதி ॥
vadhyantē puṇyakarmāṇō
yadyadharmēṇa rāghava ।
adharmēṇa hatō dharmaḥ
sa hataḥ kiṃ kariṣyati ॥
If people of good deeds are killed by Adharma
it amounts to Dharma being killed by Adharma.
What can one do, O Rāghava,
when Dharma itself is killed?
6.83.23 அ
6.83.23 ஆ
6.83.23 இ
6.83.23 ஈ அதவா விஹிதேநாயம்
ஹந்யதே ஹந்தி வா பரம் ।
விதிராலிப்யதே தேந
ந ஸ பாபேந கர்மணா ॥
athavā vihitēnāyam
hanyatē hanti vā param ।
vidhirālipyatē tēna
na sa pāpēna karmaṇā ॥
Or, if it is because of Providence
that one kills the other or gets killed,
the fruits of that sinful deed
belongs to Providence and not
to the one who committed the act.
6.83.24 அ
6.83.24 ஆ
6.83.24 இ
6.83.24 ஈ அத்ருஷ்டப்ரதிகாரேண
ஸ்வவ்யக்தேநாஸதா ஸதா ।
கதம் ஸக்யம் பரம் ப்ராப்தும்
தர்மேணாரிவிகர்ஸந ॥
adṛṣṭapratikārēṇa
svavyaktēnāsatā satā ।
kathaṃ ṡakyaṃ paraṃ prāptum
dharmēṇārivikarṡana ॥
How can (it be said that)
Dharma leads to the ultimate good,
O harrier of the foe, if its rewards are
so intangible and are not evident?
6.83.25 அ
6.83.25 ஆ
6.83.25 இ
6.83.25 ஈ யதி ஸத் ஸ்யாத் ஸதாம் முக்ய
நாஸத் ஸ்யாத்தவ கிஞ்சந ।
த்வயா யதீத்ருஸம் ப்ராப்தம்
தஸ்மாத் ஸந்நோபபத்யதே ॥
yadi sat syāt satāṃ mukhya
nāsat syāttava kiñcana ।
tvayā yadīdṛṡaṃ prāptam
tasmāt sannōpapadyatē ॥
If it (Dharma) did in fact exist,
O foremost of good men,
no evil should have happened to you.
Because this has befallen you,
it must be said that it does not exist.
6.83.26 அ
6.83.26 ஆ
6.83.26 இ
6.83.26 ஈ அதவா துர்பல: க்லீபோ
பலம் தர்மோऽநுவர்ததே ।
துர்பலோ ஹ்ருதமர்யாதோ
ந ஸேவ்ய இதி மே மதி: ॥
athavā durbalaḥ klībō
balaṃ dharmō'nuvartatē ।
durbalō hṛtamaryādō
na sēvya iti mē matiḥ ॥
Or else, if Dharma is weak,
cannot stand for itself,
and submits itself to the might,
I do not think one should rely
on it which is so fragile and
yields itself so easily.
6.83.27 அ
6.83.27 ஆ
6.83.27 இ
6.83.27 ஈ பலஸ்ய யதி சேத்தர்மோ
குணபூத: பராக்ரமே ।
தர்மமுத்ஸ்ருஜ்ய வர்தஸ்வ
யதா தர்மே ததா பலே ॥
balasya yadi cēddharmō
guṇabhūtaḥ parākramē ।
dharmamutsṛjya vartasva
yathā dharmē tathā balē ॥
If Dharma is just supplementary to strength
in matters that demand prowess,
you might as well give up Dharma
and rely on strength instead of on Dharma.
6.83.28 அ
6.83.28 ஆ
6.83.28 இ
6.83.28 ஈ அத சேத் ஸத்யவசநம்
தர்ம: கில பரந்தப ।
அந்ருதஸ்த்வய்யகருண:
கிம் ந பத்தஸ்த்வயா பிதா ॥
atha cēt satyavacanam
dharmaḥ kila parantapa ।
anṛtastvayyakaruṇaḥ
kiṃ na baddhastvayā pitā ॥
If Dharma demands one to honor one's word,
O tormentor of the foe, why did you
not hold responsible our father,
for being so merciless and for
not keeping his word in your case
(of not giving you the kingdom he promised)!
6.83.29 அ
6.83.29 ஆ
6.83.29 இ
6.83.29 ஈ யதி தர்மோ பவேத்பூதோ
அதர்மோ வா பரந்தப ।
ந ஸ்ம ஹத்வா முநிம் வஜ்ரீ
குர்யாதிஜ்யாம் ஸதக்ரது: ॥
yadi dharmō bhavēdbhūtō
adharmō vā parantapa ।
na sma hatvā muniṃ vajrī
kuryādijyāṃ ṡatakratuḥ ॥
If there is such a thing called Dharma or Adharma,
O tormentor of the foe, the wielder of Vajra
would not have slain the Muni, or,
having done it, would not have
performed a Yajña in expiation. Does anyone know the story being referred to here?
6.83.30 அ
6.83.30 ஆ
6.83.30 இ
6.83.30 ஈ அதர்மஸம்ஸ்ரிதோ தர்மோ
விநாஸயதி ராகவ ।
ஸர்வமேதத்யதாகாமம்
காகுத்ஸ்த குருதே நர: ॥
adharmasaṃṡritō dharmō
vināṡayati rāghava ।
sarvamētadyathākāmam
kākutstha kurutē naraḥ ॥
When Dharma is so polluted with Adharma,
it only leads to ruination, O Rāghava!
That is why, O Kākutstha, people do
whatever they feel like, all the time!
6.83.31 அ
6.83.31 ஆ
6.83.31 இ
6.83.31 ஈ மம சேதம் மதம் தாத
தர்மோऽயமிதி ராகவ ।
தர்மமூலம் த்வயா சிந்நம்
ராஜ்யமுத்ஸ்ருஜதா ததா ॥
mama cēdaṃ mataṃ tāta
dharmō'yamiti rāghava ।
dharmamūlaṃ tvayā chinnam
rājyamutsṛjatā tadā ॥
This is what I think is (the ultimate) Dharma!
The very basis of Dharma was severed off
when you gave up the kingdom!
6.83.32 அ
6.83.32 ஆ
6.83.32 இ
6.83.32 ஈ அர்தேப்யோ ஹி ப்ரவ்ருத்தேப்ய:
ஸம்வ்ருத்தேப்யஸ்ததஸ்தத: ।
க்ரியா: ஸர்வா: ப்ரவர்தந்தே
பர்வதேப்ய இவாபகா: ॥
arthēbhyō hi pravṛddhēbhyaḥ
saṃvṛttēbhyastatastataḥ ।
kriyāḥ sarvāḥ pravartantē
parvatēbhya ivāpagāḥ ॥
It is from wealth, gathered from
every source and accumulated,
that all purposeful action flows,
like rivers from mountains.
6.83.33 அ
6.83.33 ஆ
6.83.33 இ
6.83.33 ஈ அர்தேந ஹி விமுக்தஸ்ய
புருஷஸ்யால்பதேஜஸ: ।
விச்சித்யந்தே க்ரியா: ஸர்வா
க்ரீஷ்மே குஸரிதோ யதா ॥
arthēna hi vimuktasya
puruṣasyālpatējasaḥ ।
vicchidyantē kriyāḥ sarvā
grīṣmē kusaritō yathā ॥
All endeavors of a man who is stripped of his wealth,
and possesses little power fail
like trickles drying up in summer.
6.83.34 அ
6.83.34 ஆ
6.83.34 இ
6.83.34 ஈ ஸோऽயமர்தம் பரித்யஜ்ய
ஸுககாம: ஸுகைதித: ।
பாபமாரபதே கர்தும்
ததோ தோஷ: ப்ரவர்ததே ॥
sō'yamarthaṃ parityajya
sukhakāmaḥ sukhaidhitaḥ ।
pāpamārabhatē kartum
tatō dōṣaḥ pravartatē ॥
The man who is raised in luxuries
but gives up his wealth would only resort to
sinful deeds and wrongful behavior
to satisfy his craving for pleasures.
6.83.35 அ
6.83.35 ஆ
6.83.35 இ
6.83.35 ஈ யஸ்யார்தாஸ்தஸ்ய மித்ராணி
யஸ்யார்தாஸ்தஸ்ய பாந்தவா: ।
யஸ்யார்தா: ஸ புமாந் லோகே
யஸ்யார்தா: ஸ ச பண்டித: ॥
yasyārthāstasya mitrāṇi
yasyārthāstasya bāndhavāḥ ।
yasyārthāḥ sa pumān lōkē
yasyārthāḥ sa ca paṇḍitaḥ ॥
Where there is wealth there are friends;
where there is wealth there are relatives.
One who has wealth is considered manly;
one who has wealth is considered wise, in this world!
6.83.36 அ
6.83.36 ஆ
6.83.36 இ
6.83.36 ஈ யஸ்யார்தா: ஸ ச விக்ராந்தோ
யஸ்யார்தா: ஸ ச புத்திமாந் ।
யஸ்யார்தா: ஸ மஹாபாகோ
யஸ்யார்தா: ஸ மஹாகுண: ॥
yasyārthāḥ sa ca vikrāntō
yasyārthāḥ sa ca buddhimān ।
yasyārthāḥ sa mahābhāgō
yasyārthāḥ sa mahāguṇaḥ ॥
A man of wealth is a man of prowess.
A man of wealth is a man of intelligence.
A man of wealth is a man of great fortunes.
A man of wealth is a man of great virtues.
6.83.37 அ
6.83.37 ஆ
6.83.37 இ
6.83.37 ஈ அர்தஸ்யைதே பரித்யாகே
தோஷா: ப்ரவ்யாஹ்ருதா மயா ।
ராஜ்யமுத்ஸ்ருஜதா வீர
யேந புத்திஸ்த்வயா க்ருதா ॥
arthasyaitē parityāgē
dōṣāḥ pravyāhṛtā mayā ।
rājyamutsṛjatā vīra
yēna buddhistvayā kṛtā ॥
I do not know what you thought, O Veera,
when you gave up the kingdom,
but this is what I have to say
about the ills of giving up wealth.
6.83.38 அ
6.83.38 ஆ
6.83.38 இ
6.83.38 ஈ யஸ்யார்தா தர்மகாமார்தா:
தஸ்ய ஸர்வம் ப்ரதக்ஷிணம் ।
அதநேநார்தகாமேந
நார்த: ஸக்யோ விசிந்வதா ॥
yasyārthā dharmakāmārthāḥ
tasya sarvaṃ pradakṣiṇam ।
adhanēnārthakāmēna
nārthaḥ ṡakyō vicinvatā ॥
Dharma, Artha and Kāma are always
at the service of one who has wealth.
One who has no wealth but wants Artha and Kāma,
may struggle, but would never, gain wealth.
6.83.39 அ
6.83.39 ஆ
6.83.39 இ
6.83.39 ஈ ஹர்ஷ: காமஸ்ச தர்பஸ்ச
தர்ம: க்ரோத: ஸமோ தம: ।
அர்தாதேதாநி ஸர்வாணி
ப்ரவர்தந்தே நராதிப ॥
harṣaḥ kāmaṡca darpaṡca
dharmaḥ krōdhaḥ ṡamō damaḥ ।
arthādētāni sarvāṇi
pravartantē narādhipa ॥
Everything, from happiness to pleasures,
to pride, to adherence to Dharma,
to one's frown being feared,
to the virtues of control over thought and action
are possible only by having wealth, O King of men!
6.83.40 அ
6.83.40 ஆ
6.83.40 இ
6.83.40 ஈ யேஷாம் நஸ்யத்யயம் லோக:
சரதாம் தர்மசாரிணாம் ।
தேऽர்தாஸ்த்வயி ந த்ருஸ்யந்தே
துர்திநேஷு யதா க்ரஹா: ॥
yēṣāṃ naṡyatyayaṃ lōkaḥ
caratāṃ dharmacāriṇām ।
tē'rthāstvayi na dṛṡyantē
durdinēṣu yathā grahāḥ ॥
Life in this world is as good as non-existent
without all these in place,
as it happens to one who follows Dharma
but whose wealth disappears like
heavenly bodies on a cloudy day.
6.83.41 அ
6.83.41 ஆ
6.83.41 இ
6.83.41 ஈ த்வயி ப்ரவ்ரஜிதே வீர
குரோஸ்ச வசநே ஸ்திதே ।
ரக்ஷஸாऽபஹ்ருதா பார்யா
ப்ராணை: ப்ரியதரா தவ ॥
tvayi pravrajitē vīra
gurōṡca vacanē sthitē ।
rakṣasā'pahṛtā bhāryā
prāṇaiḥ priyatarā tava ॥
O Veera, you went into exile
in deference to the word of your father
and your wife, who is dearer to you than life,
was abducted by the Rākshasa!
6.83.42 அ
6.83.42 ஆ
6.83.42 இ
6.83.42 ஈ ததத்ய விபுலம் வீர
து:கமிந்த்ரஜிதா க்ருதம் ।
கர்மணா வ்யபநேஷ்யாமி
தஸ்மாதுத்திஷ்ட ராகவ ॥
tadadya vipulaṃ vīra
duḥkhamindrajitā kṛtam ।
karmaṇā vyapanēṣyāmi
tasmāduttiṣṭha rāghava ॥
(In any case), I shall wipe out
this extreme grief, O Veera,
caused by the act of Indrajit!
Please get up, O Rāghava!
6.83.43 அ
6.83.43 ஆ
6.83.43 இ
6.83.43 ஈ உத்திஷ்ட நரஸார்தூல
தீர்கபாஹோ த்ருடவ்ரத ।
கிமாத்மாநம் மஹாத்மாநம்
க்ருதாத்மாநம் ந புத்யஸே ॥
uttiṣṭha naraṡārdūla
dīrghabāhō dṛḍhavrata ।
kimātmānaṃ mahātmānam
kṛtātmānaṃ na budhyasē ॥
Please get up, O tiger among men,
O you of long arm, of steadfast vows!
Why do you not realize your greatness,
and how carefully you cultivated it?
6.83.44 அ
6.83.44 ஆ
6.83.44 இ
6.83.44 ஈ அயமநக தவோதித: ப்ரியார்தம்
ஜநகஸுதாநிதநம் நிரீக்ஷ்ய ருஷ்ட: ।
ஸஹயகஜரதாம் ஸராக்ஷஸேந்த்ராம்
ப்ருஸமிஷுபிர்விநிபாதயாமி லங்காம் ॥
ayamanagha tavōditaḥ priyārthaṃ
janakasutānidhanaṃ nirīkṣya ruṣṭaḥ ।
sahayagajarathāṃ sarākṣasēndrāṃ
bhṛṡamiṣubhirvinipātayāmi laṅkām ॥
I am extremely outraged, O sinless one,
seeing the daughter of Janaka slain;
I shall please you by completely destroying
Laṅkā with its horses, elephants and chariots,
along with the King of Rākshasas, with my arrows.
இத்யார்ஷே வால்மீகீயே
ஸ்ரீமத்ராமாயணே ஆதிகாவ்யே
யுத்தகாண்டே த்ர்யஸீதிதம: ஸர்க:॥
ityārṣē vālmīkīyē
ṡrīmadrāmāyaṇē ādikāvyē
yuddhakāṇḍē tryaṡītitamaḥ sargaḥ॥
Thus concludes the eighty third Sarga
in Yuddha Kāṇḍa of the glorious Rāmāyaṇa,
the first ever poem of humankind,
composed by Maharshi Vālmeeki.